Bij Room for Discussion gingen vanmiddag Job Ubbens, directeur van veilinghuis Christie’s, en Taco Dibbits, directeur collecties van het Rijksmuseum, met elkaar in gesprek over de waarde van kunst: overschat of van onschatbare waarde? ‘Het is ongelofelijk hoe het internet de kunsthandel heeft veranderd.’
Het was een uitgelezen moment om in Room for Discussion te praten over kunst en geld; momenteel vindt in Maastricht de Tefaf plaats, de grootste kunst- en antiekbeurs ter wereld. En hoe gek het kan gaan in de kunst bleek de afgelopen week al op de beurs: een minipaneeltje, cataloguswaarde achthonderd dollar, ging binnen no time van de hand voor 870.000 euro. Het bleek een onderdeel te zijn van de Rembrandt-serie bekend onder de naam ‘De vijf zintuigen’.
Een mix van passie, kennis en geld
Internet heeft van de kunstwereld een oneindig veel grotere wereld gemaakt dan die altijd was. ‘Bij ons wordt vanuit de hele wereld meegeboden door mensen van dertig verschillende nationaliteiten,’ aldus Ubbens. ‘Daarbij gaat het om passie, kennis en geld, in wisselende volgorde.’ Dibbits: ‘Alles is voor iedereen toegankelijk geworden.’ Daarbij is het begrip ‘iedereen’ natuurlijk relatief: ‘Met name in grote landen zijn er altijd wel een paar mensen die zo veel geld hebben dat ze mee kunnen bieden.’ Vooral de zogenoemde contemporary art, naoorlogse kunst, is de afgelopen tien booming gebleken. Wereldwijd was er sprake van een omzetstijging van 540 procent.
Beide kunstkenners waren het erover dat wie alleen kunst koopt om zijn miljoenen te investeren op het verkeerde pad zit. Ubbens: ‘Investeren is echt een moeilijk begrip in de kunst, want het is niet een aandeel waarmee je heel snel winst kunt maken.’ ‘Er gaat soms wel een generatie overheen voordat je winst maakt,’ weet Dibbits. ‘Als je denkt dat iets een koopje is, dan blijft het altijd duur.’ ‘Het emotioneel rendement of hedonistisch element is ook belangrijk,’ vindt Ubbens. En daar sloot Dibbits zich bij aan: ‘We houden allemaal van kunst. Zelfs in oorlogsgebied wordt kunst gemaakt. De mens kan niet zonder kunst.’
Naar aanleiding van het aangekondigde vertrek van Rijksmuseum-directeur Pijbes naar een particulier museum lieten zowel Ubbens als Dibbits weten helemaal geen moeite te hebben met de vele particuliere musea die ontstaan. Desondanks maakte Ubbens zich zorgen over de musea buiten de randstad. ‘De regionale musea hebben het moeilijk.’ ‘Kramen maken de markt, hoe meer musea, hoe beter,’ zegt Dibbits, die desondanks de zorgen deelde. ‘De overheid moet wel goed voor die regionale musea zorgen.’