‘Belastingen kunnen lager en eenvoudiger’
Het is bijna 1 april: tijd voor de belastingaangifte en alle reden voor een gesprek met staatssecretaris Eric Wiebes over zijn toekomstplannen met de Belastingdienst. Daar is het volgens Wiebes geen ‘rotzooitje’. ‘Van over de hele wereld komt men kijken naar ons belastingsysteem omdat het goed is.’
‘De belastingen moeten verder omlaag. Dat is een mening waar je in mijn partij tijdens een borrel zonder veel moeite goed mee scoort, maar er zit ook een idee achter. Mensen moeten weer aan het werk. Er staan 600.000 mensen aan de kant en de mensen die wel werken, werken weinig. Van de werkende mensen in de 34 OESODe Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling is een samenwerkingsverband dat economisch beleid en sociaal beleid bestudeert.-landen, werken wij het minst.’ Maar mensen aan het werk krijgen kost geld. De lasten voor werkgevers zijn volgens Wiebes hoog. Die kunnen en moeten echt omlaag.’ Hoe dat moet, daarover denkt Eric Wiebes (VVD) al twee jaar na en dat zal nog wel een paar jaar duren. ‘Want een belastinghervorming is ingewikkeld en duurt gemiddeld vijf jaar, langer dus de zittingstermijn van een kabinet.’
Methode-Wiebes
De voormalige wethouder van Amsterdam deed zijn eigen werkwijze uit de doeken, de zogenaamde ‘methode-Wiebes’. Daarbij wordt goed nagedacht over kwesties voordat ze worden uitgevoerd, want als je goed nadenkt over de inhoud van je plan en je niet laat leiden door het gekakel en gekrakeel op het Binnenhof is er veel meer haalbaar dan je zou denken. ‘Je moet een omweg langs de inhoud maken en dat is wat ik doe. Niet voor niets word ik in het kabinet als “de puzzelaar” beschouwd. Eigenlijk is dat een ingenieursmentaliteit. Die deed ik op tijdens mijn studententijd in Delft. Iedere Delftenaar wil eigenlijk uitvinder worden. Dat wilde ik ook, al ben ik nu afgezakt tot het politiek bedrijf.’
Lager en simpeler
Er wordt al jaren heel wat geklaagd over de Belastingdienst: te traag, te ambtelijk, te ingewikkeld en er zou te veel ruimte zijn voor belastingontduiking. Het zou ‘chaos hier en chaos daar zijn’ zijn, maar als je goed kijkt doen we het heel goed, meent Wiebes. ‘Van over de hele wereld komt men kijken naar ons belastingsysteem omdat het goed is. Het past gewoon niet om dan te zeggen dat het maar een rotzooitje is.’
Niettemin kan het nog beter en vooral eenvoudiger. Wiebes: ‘Er zijn belastingen waarvoor je wel twintig trucs kunt bedenken om ze te ontwijken en er zijn voor elke vorm van belasting wel drie wijzigingsmodellen denkbaar. Het kost tijd om zo’n systeem te wijzigen, maar we gaan het wel doen. De Belastingdienst was vroeger een ambachtelijke dienst, waar ervaren inspecteurs controles uitvoerden via een kaartenbakje. In de toekomst zullen we gaan werken met big data-analyse. Daarvoor hebben we wiskundigen, econometristen en informatici aangenomen die belastinggegevens massaal kunnen analyseren. We maken van de Belastingdienst een analyseorganisatie. Dat kan op den duur 800 miljoen tot twee miljard aan extra belastinginkomsten opleveren. We gaan beginnen aan een avontuur om dat te realiseren.’
