Vrijwel alle grote conflicten op aarde worden gevoed door één menselijke eigenschap, stellen sociologen. Het is dezelfde eigenschap die het studentenroeien zo fascinerend maakt. Met de Olympische Spelen in aantocht zou het wij-zij-denken weleens kunnen verdwijnen, voor heel even.
Het begint al op de basisschool. Elke leerling weet instinctief dat kinderen van andere scholen raar en stom zijn. Want de eigen school is het beste. En de eigen klas ook. En de eigen vriendengroep. En de eigen voetbalclub natuurlijk.
Leden van studentenroeiverenigingen worden gekenmerkt door diezelfde sterke groepsidentificatie. Wie een jaar lang de rituelen, ontberingen en rivaliteiten bij een roeivereniging heeft meegemaakt, is voor zijn leven getekend. Je bent een Skøllie en blijft het. Je bent een Nereïde en zal nooit iets anders worden.
Wij-zij-denken, volgens sommigen de motor achter oorlog, genocide en onderdrukking, verrijkt echter het roeien. Het geeft races een extra lading, laat de rites ontstaan waar een wedstrijd als de Varsity zijn charme aan ontleent, én het resulteert in schitterende rivaliteiten. Zoals tussen de twee grootste Amsterdamse studentenroeiverenigingen, die voor zo‘n vijftienhonderd UvA-studenten het hart van hun sociale en sportieve wereld vormen: Skøll en Nereus.
‘Rivaliteit tussen Nereus en Skøll is er zeker,’ bevestigt Nereus-lid Carmel, die zondag net als 2500 andere roeiers op de Bosbaan mee deed aan de Skøll Cup, een wedstrijd waar de echte toproeiers niet aan mee doen. ‘Ja, er is absoluut rivaliteit,’ zegt ook UvA-studente Emma (23) van Skøll, die zondag als vrijwilliger tijden waarneemt. Maar wat is volgens deze dames eigenlijk de oorzaak van de rivaliteit?
‘Zij begonnen’
Zoals het rivalen betaamt, geven ze elkaar de schuld van de haat en nijd die tussen beide verenigingen bestaat. ‘De haat komt vooral van hun kant,’ stelt Emma. Haar clubgenote Trix (20) vertelt over een keer dat ze zittend in een roeiboot een groep Nereïden naar haar hoorde schreeuwen: ‘Haha, daar zijn die sukkels van Skøll! Allemaal afgewezen door Nereus he?!’ ‘Door dat soort dingen ga je vanzelf hopen dat Nereus nooit wint,’ concludeert Emma.
‘Het komt door ons? Ja wacht eens,’ reageert Carmel. ‘Bij de vorige wedstrijd, in Tilburg, heeft Skøll zomaar al onze tenten in het water gegooid. Ik vind dat niet normaal. Tuurlijk was niet iedereen van Skøll daar bij betrokken, maar ik neem het de vereniging als geheel wel kwalijk.’
‘De reden dat Nereus voor straf in tenten moest verblijven was trouwens omdat ze vorige keer de keuken in Tilburg hadden afgebrand,’ repliceert Trix.
Arrogantie
‘Veel Skøllies ergeren zich aan de arrogantie van Nereus,’ stelt Emma. ‘Ik weet dat ze op ons neer kijken,’ vult Skøllie Nina (21) aan. ‘Het is sowieso een ander soort mensen daar bij Nereus,’ vindt Trix. ‘Mensen die vooral uit zijn op succes. Ze studeren business en zo, fiscaal recht. Bij Skøll zit tachtig procent in de geneeskunde en de zorgzame kant.’
‘Arrogant? Nee, helemaal niet, maar ik ben wel trots op onze prestaties,’ stelt Carmel, die dus zelf op een laag niveau roeit. Feit blijft dat de Nereus regelmatig prijzen wint, headlines domineert en daardoor zonder moeite de grootste talenten aantrekt.
Skøll kan daar niet tegen opboksen. De jongste studentenroeiclub van Amsterdam werd opgericht in 1966, voor UvA-studenten die wilden roeien zonder ‘al het corporale gedoe’ dat zo sterk verweven is met Nereus.
De corporale traditie vormt nog altijd het grootste verschil in stijl tussen beide ‘kano-clubs’, zoals een belediging in het roeien luidt. Met ontgroeningen, bepaalde mores en een eigen taalgebruik versterken Nereïden hun eigen identiteit, zeker ten opzichte van de ‘knorren’ van Skøll.
Skøll mag dan met een flinke achterstand zijn begonnen, inmiddels herbergt de jonge vereniging 1017 leden. Dat is meer dan Nereus. ‘Logisch, want bij ons heerst meer vrijheid,’ verklaart Trix het succes van Skøll de breedte. ‘Er is meer ruimte voor eigen keuzes, er zijn minder verplichtingen. Bij Nereus moet je echt heel vaak trainen en bij elke borrel aanwezig zijn. Ik wilde zo'n keurslijf niet, daarom koos ik voor Skøll.’ ‘Zo streng is het helemaal niet,’ countert Carmel. ‘Ik heb ook helemaal geen ontgroening gehad.’ En zo gaat de discussie nog wel even door.
Rio de Janeiro
Ondertussen roeien op dezelfde zondag in Italië, bij de World Cup in Varese, de beste roeiers van Nederland. De heren acht en vrouwen acht winnen er zelfs goud. In die laatste boot zitten onder meer de UvA-studenten Lies Rustenburg (Skøll) en Olivia van Rooijen (Nereus). Bij de Olympische Spelen van Rio hopen ze hun prestatie te herhalen. Misschien dat de twee rivaliserende groepen dan toch voor even gezamenlijk zullen juichen.