Studiesucces in hbo daalt nog verder
Ongeveer de helft van alle hbo-studenten stopt vroegtijdig met de opleiding of loopt behoorlijke vertraging op tijdens hun studie. Dat meldt de Vereniging Hogescholen op basis van de nieuwste metingen naar studiesucces op het hbo.
Vooral economiestudenten en studenten aan lerarenopleidingen presteren ondermaats. Slechts 43,3 en 45,6 procent van die studenten haalden binnen vijf jaar hun diploma. Zorgelijk, vindt voorzitter Thom de Graaf. ‘We verliezen talent, omdat studenten het soms niet bolwerken,’ meldt hij aan het Algemeen Dagblad (AD). Volgens de Graaf vallen vooral doorstromers uit het mbo en niet-westerse allochtone studenten vaak uit.
Louise Elffers, lector beroepsonderwijs (HvA), denkt dat deze groepen vooral worstelen met de overstap naar hbo omdat zij vaak de eerste in hun omgeving zijn die naar het hoger onderwijs gaan. ‘Studenten met laagopgeleide ouders vinden minder steun in hun netwerk van mensen met ervaring in het hoger beroepsonderwijs. Zij moeten alle problemen in hun schoolloopbaan zelf oplossen.’
Bovendien vindt Elffers dat leerlingen in Nederland te vroeg op niveau worden ingedeeld. In 2015 sprak ze in Trouw van een ‘hiërarchisch onderwijsstelsel’ dat een ‘enorme opwaartse druk’ creëert. 'Het is in een hoger opgeleide samenleving volkomen rationeel om te proberen een diploma in het hoger onderwijs te halen, ook als je op 12-jarige leeftijd naar het vmbo wordt gestuurd.’ Leerlingen zijn volgens Elffers genoodzaakt om opleidingen te stapelen, waardoor ze vaak met overgangen te maken krijgen die niet goed op elkaar aansluiten.
Havo
Maar ook havisten doen het slecht volgens de cijfers van de Vereniging Hogescholen. De Graaf stelt daarom in het AD voor dat de havo met een jaar verlengd wordt om de opleiding beter te laten aansluiten op het hbo. Elffers: ‘Gewoon een jaartje aan een opleiding vastplakken is niet genoeg. De havo moet vooral in de bovenbouw beter voorbereiden op het volgen van een beroepsopleiding.’ Het algemeen vormende karakter van het onderwijs – een soort vwo-light – zou al een struikelblok zijn voor een substantiële groep havisten. ‘De mensen die blijven zitten in de bovenbouw van de havo, zijn vaak ook de mensen die later moeite krijgen met een hbo-opleiding.’
De havo zou zich volgens Elffers meer moeten profileren als een voorbereidende beroepsopleiding. ‘Daarbij moet je denken aan meer praktijkgericht onderwijs en projectmatig werken.’ Op die manier zijn volgens de lector zowel havisten als doorstromers uit het vmbo beter voorbereid op de vaardigheden die je nodig hebt op het hbo.
Samenwerken
Om de doorstroom van mbo naar hbo te verbeteren, werken die opleidingen samen in doorstroommodules. Die zijn erop gericht studenten voor te bereiden op de vaardigheden en kennis die ze voor een hogere beroepsopleiding nodig hebben.
Hogescholen en mbo’s in Rotterdam sloegen dit jaar de handen ineen en experimenteren met een schakelklas voor doorstromers uit het mbo. Ook de HvA zet volgens Elffers stappen in de richting van een betere samenwerking met andere onderwijssectoren, zodat de doorstroom wordt verbeterd. Het is volgens haar aan de hogescholen zelf om goed in beeld te krijgen wat de behoeften zijn van de studenten die zij binnenkrijgen, zodat zij hun onderwijs en studiebegeleiding daarop kunnen aanpassen. ‘De verschillende onderwijssectoren weten te weinig van elkaar. Dat is een weeffout in ons onderwijssysteem.’
