‘Ook docenten kennen vaak verschil tussen Franse en Russische Revolutie niet’
Advalvas – het weekblad van de VU – liet drie emeriti hoogleraren opnieuw een oordeel vellen over 27 letterenscripties van de VU die in de periode 1998-2014 met een 9 of hoger werden beoordeeld. Dezelfde scripties krijgen nu gemiddeld een 7½, met uitschieters naar een onvoldoende.
‘Het is heel verschrikkelijk. Wat een teleurstelling. Dit wil je niet. Je wilt dat studenten steeds beter worden, daar zetten wij ons voor in,’ zegt UvA-kunsthistorica en emeritus-hoogleraar Claudine Chavannes-Mazel, die op verzoek van Advalvas negen kunstgeschiedenisscripties van de VU opnieuw beoordeelde. Collega’s uit Leiden en van de VU deden hetzelfde voor masterscripties geschiedenis en Engels. Die scripties waren door Advalvas geanonimiseerd, verwijzingen naar een tijdvak werden onleesbaar gemaakt en de scripties werden door andere dan de oorspronkelijke begeleiders opnieuw beoordeeld.
In het artikel van Ad Valvas wordt gesteld dat de onderwijskwaliteit achteruit gegaan is. Maar zijn de scriptie-eisen niet gewoon opgeschroefd?
‘Dat zou mooi zijn, maar ik denk toch echt dat er iets anders aan de hand is. Ik heb deze scripties nagekeken op dezelfde manier als ik mijn scripties aan de UvA altijd nakeek. De eisen die ik aan de UvA altijd stelde, heb ik nu ook gesteld. Het gemiddelde komt dan kennelijk lager uit. Het kennisniveau van studenten is ook echt lager dan twintig jaar geleden. Maar dat geldt overigens ook voor de nieuwe lichting docenten. Die weten vaak evenmin het verschil tussen de Franse en de Russische revolutie.’
Master-/doctoraalscripties werden en worden lang niet altijd beoordeeld door hoogleraren. Voor dit onderzoek wel. Kan het zijn dat dit een rol heeft gespeeld?
‘Dat is flauw om te zeggen. Natuurlijk is het zo dat de beste studenten vaak direct hun scriptie schrijven bij een hoogleraar, maar dat wil niet zeggen dat scripties die worden geschreven bij een (hoofd)docent minder streng beoordeeld zouden worden. Uiteindelijk hanteren hoogleraren en docenten dezelfde academische normen. Overigens waren de scripties geanonimiseerd, dus het kan zijn dat ook de oorspronkelijke scripties door hoogleraren zijn beoordeeld.’
Kijken emeriti niet met een andere bril naar scripties dan wetenschappers van nu?
‘In mijn geval geloof ik daar niets van. Ik ben nog maar anderhalf jaar met pensioen, dus nog maar net emeritus. Kijk, als je echt oud bent raak je misschien op wat meer afstand van het werkveld, maar dat is bij mij zeker niet het geval. Ik ben dagelijks bezig met kunstgeschiedenis.’
In het artikel in Advalvas zegt u dat het onderwijs tegenwoordig ‘inhoudelijk wel wat dun’ is. Zo is lesstof in het Frans of Duits er niet meer bij. Hebt u een oplossing?
‘Dat is lastig, want ook hier zit het probleem niet alleen bij studenten, maar evenzeer bij docenten en bij het Nederlandse onderwijssysteem in het algemeen. Het is ook niet alleen van deze tijd: twintig jaar geleden deelde ik nog wel eens een Duitse tekst aan studenten uit. Die lieten ze – toen al – vertalen door hun oma. Om even bij mijn eigen vakgebied te blijven. Wie in Engeland kunstgeschiedenis gaat studeren moet over passieve kennis van het Frans en Duits beschikken. Dat is een keuze die hier niet meer wordt gemaakt en dat is buitengewoon teleurstellend.’
Moeten we allemaal weer Frans en Duits op academisch niveau beheersen?
‘Het hangt af van de discipline. In de geneeskunde gaat bijna alles in het Engels en dat is misschien ook niet zo erg, maar in de letteren is het een groot gemis, eenvoudig weg omdat je bronnen niet kunt raadplegen en daarmee dus al tijdens je studie een kennisachterstand oploopt. Overigens mankeert er ook genoeg aan het Nederlands. Ik heb bij de beoordeling van deze scripties maar niet te streng gekeken naar spel- en taalfouten. Ga in godsnaam de regels van ’t kofschip leren, zou ik zeggen.’
Denkt u dat de situatie aan de UvA hetzelfde is?
‘Dat is moeilijk om te zeggen, maar ik vrees het wel. Het zou machtig interessant zijn als ook de UvA eens een dergelijk onderzoek zou uitvoeren.’
