Wil Nederland en wil Amsterdam economisch overleven, dan moet de stad zo snel mogelijk twee miljoen inwoners krijgen. In steden worden de winsten gemaakt en de vooruitgang geboekt. Dat zegt UvA-hoogleraar grootstedelijke problematiek Zef Hemel deze week in een interview met Folia. ‘De Nederlandse steden zijn nepsteden.’
Hemel (58), die de gerenommeerde Wibautleerstoel aan de UvA bekleedt, presenteert volgende week zijn boek De toekomst van de stad – een pleidooi voor de metropool. Daarin legt hij uit dat succesvolle steden ongeplande organismen zijn. In Nederland plannen we steden veel te veel, vindt Hemel. ‘We leven in het paradigma van de functionele steden. Dat zijn open, mooie, efficiënte, frisse, keurig geordende steden van huizen met tuintjes. Nederland heeft als planner’s paradise dat functionele idioom als geen ander omarmd en uitgevoerd. En terwijl de wereld om ons heen totaal is veranderd en niemand dat paradigma meer omarmt, blijven wij ons eraan vastklampen.’
Ook in Amsterdam ziet hij veel weerstand tegen veranderingen. ‘De babyboomers zijn nu in de meerderheid. Zij zijn hier als studenten en krakers binnengekomen en vinden het welletjes zo. Die willen niet dat de stad nog groeit. Die vinden het af. Als ik het politieke vertoog in de stad zie, is het echt een babyboomersvertoog. “We hebben het zo gezellig met elkaar en nu gaat de stad groeien. En nu komen al die toeristen in ons centrum. Weg hier! Dit is van ons!”.’ Hij heeft zijn hoop gevestigd op de jonge generatie. ‘Er komt een grote groep nieuwe studenten de stad binnen die daar geen boodschap aan heeft. De Maagdenhuisbezetting vond ik een signaal dat die groep zijn mening laat horen.’
Ont-plannen
Hemel vindt dat Nederland moet ont-plannen, maar dat is niet gemakkelijk. ‘We zitten gevangen in een verkeerd paradigma, we leren planologiestudenten een verkeerd vak en we hebben een verkeerde praktijk.’ Hij vindt dat planning van onderop moet komen. ‘We moeten af van al die regels en tegelijkertijd moeten we voortdurend met alle inwoners in contact staan: actief raadplegen, crowdsourcen, gebruikmaken van de collectieve intelligentie. Als we dat doen zie je binnen de kortste keren de hele skyline van Amsterdam veranderen. We krijgen een geweldige verdichting en in 2045 hebben we twee miljoen inwoners. Dan zijn we in Europa alsnog een kleine speler, maar dan doe we wel weer mee.’
Folia 3 ligt morgen in de bakken op UvA- en HvA-locaties. Het boek De toekomst van de stad – een pleidooi voor de metropool, wordt volgende week gepresenteerd en is vanaf 3 oktober te winnen in onze prijsvraag.