‘Büch was soms een fantast, maar ook een integere journalist’
De tapes van het beruchte interview van Boudewijn Büch met Gerard Reve uit 1983 zijn voor het eerst voor het publiek te beluisteren. Bijzondere Collecties van de UvA verbrak op verzoek van Büchs biograaf Eva Rovers de verzegeling van het in 1985 aangeleverde pakketje. ‘Büch zou zich bescheuren als hij zou zien wat voor serieuze aangelegenheid het was.’
Waarom is het pakketje zo bijzonder?
‘Het bevat de tapes van een interview van schrijver en journalist Boudewijn Büch met Gerard Reve, een van de drie grootste Nederlandse schrijvers. Het gesprek veroorzaakte destijds veel reuring door de opruiende uitspraken van Reve. Zo vond hij dat de socialisten in Nederland te veel Surinamers importeerden en wenste hij schrijvers Mulisch en Wolkers een concentratiekamp toe.’
Wat gebeurde er toen het interview werd gepubliceerd?
‘Na publicatie van het interview in Het Parool ontstond er veel commotie. Dat uitgerekend een dagblad dat van oorsprong een verzetskrant was, zoiets kon publiceren. Uiteindelijk kwam het zelfs tot excuses van de hoofdredactie dat ze een “broodje fascisme” had geserveerd. Reves reactie op alle commotie was dat zijn uitspraken door Büch uit hun verband waren gerukt. Toen twee jaar later de gemoederen weer een beetje bedaard waren, heeft Büch de tapes met de opnamen van het interview verpakt en ingeleverd bij Bijzondere Collecties van de UvA. In een interview met De Tijd zei hij destijds dat “geleerden ter zijner tijd wel zouden bepalen wat hier mis is gegaan”.’
Hoe ging dat openen?
‘Büch zou zich bescheuren als hij zou zien wat voor serieuze aangelegenheid het was. Er moesten allerlei officiële verklaringen worden getekend en toen gingen we met het pakketje in de taxi naar de studio – nog net niet met loeiende sirenes. Daar mocht ik het touwtje officieel doorknippen. Best raar, want het is wel een museumstuk. Het voelde alsof ze zeiden: hier heb je een penseel, schilder maar over het schilderij heen. En dat terwijl we niet eens zeker wisten of de tapes er wel echt in zaten. Voor hetzelfde geld zat er niets in of een stapeltje Donald Ducks. Dat zou typisch Büch zijn.’
En?
‘De bandjes zaten erin en het interview was kraakhelder te horen. Büch had niets aangedikt of verzonnen. Ja, hij was soms een fantast, maar dus ook een integere journalist.’
Wat moet er nu met de tapes gebeuren?
‘Daar ga ik natuurlijk niet over, maar ik zou het mooi vinden als er alsnog een radio-uitzending van wordt gemaakt, zoals in eerste instantie het idee was. Naast het artikel in Het Parool waren de opnames bedoeld voor een radio-uitzending van de KRO. Door alle ophef is dit niet gebeurd. Het interview is namelijk zoveel meer dan alleen de controversiële uitspraken. Het is ook een prachtig gesprek over literatuur en religie.’
Klaas van der Hoek, conservator van Bijzondere Collecties van de UvA, sprak op Radio 1 over het bijzondere pakketje. Daarin liet hij ook een fragment van de tape horen. Het gesprek tussen Eric Corton en Klaas van der Hoek is hier terug te luisteren.
