Vrouwenrugby steeds populairder: ‘Geen gezeik, zeg waar het op staat’
Vrouwenrugby wint aan populariteit, ook onder studenten. Maar het blijft een sport voor vrouwen met ballen. ‘Ik brak afgelopen jaar mijn sleutelbeen.’
‘Ik kreeg een keer een voet in mijn gezicht. Toen had ik een blauw oog en een dikke neus. En ik brak afgelopen jaar mijn sleutelbeen, maar dat kwam door dom gedrag van de tegenstander,’ zegt Esther Koekchoven (21), student media, informatie & communicatie aan de HvA. Ze speelt in het damesrugbyteam van de Amsterdamse Atletiek Club Rugby (AAC). ‘Mensen vragen soms: huh, speel jij rugby?’, zegt Esther. ‘Omdat ik redelijk fijn ben.’ Ze is één meter zestig en heeft een tengere bouw. Het is een misvatting dat je voor rugby groot en sterk moet zijn. ‘Er is voor iedereen een positie op het veld. Of je nu klein of groot bent.’
Het damesteam traint voor de eerste wedstrijd van het seizoen tegen Leeuwarden. Vijftien vrouwen in korte sportbroeken rennen bezweet en met rood aangelopen hoofden op een kunstgrasveld in Nieuw-West. Eén rent met de bal in haar armen en de andere vrouwen proberen haar die te ontnemen. Ze grijpen mis. Een vrouw gaat op de grond liggen en drukt drie keer op. ‘Ze maakte de tackle niet,’ legt trainer Barry Vliek (34) uit. ‘Degene die de bal heeft moet je tackelen. Doe je dat niet, moet je voor straf opdrukken.’
Studenten gezocht
Een deel van het damesrugbyteam van AAC is student. ‘Er zijn te weinig vrouwelijke studenten die rugby spelen,’ zegt Esther. ‘Maar iedereen voelt zich student,’ grapt tandheelkundestudent Segou Jonker (23). ‘Een deel studeert, een deel is ex-student en een paar hebben nooit gestudeerd,’ aldus Esther. ‘De leeftijd loopt uiteen van 18 tot 35.’
De sport is uitermate geschikt voor studenten. Andere sporten leggen soms een alcoholverbod op wanneer ze in de eredivisie spelen. Voor dit team geldt dat niet. ‘Als we zondag een belangrijke wedstrijd hebben, gaan we dag daarvoor niet uit, maar na de wedstrijd is er een barbecue en gaan we zuipen,’ zegt Esther. ‘Er is ook de woman of the match.’ De vrouw die volgens de captain het best gespeeld heeft. ‘Als je die wint moet je een adje trekken.’ Op donderdag borrelen ze na de training en het team organiseert vele uitjes, zoals stadswandelingen en grote rugbywedstrijden kijken.
Waarom wil het team meer studenten werven? ‘Ze hebben de ideale leeftijd. Fysiek ben je beter in vorm dan in de puberteit. En studenten hebben vaak tijd en interesse om een nieuwe sport te leren. Voor de vrouwen die niet meteen in het eerste team willen, is er ook een tweede team. Je moet fysiek nog steeds in orde zijn, maar je bent vooral beginnend rugbyer.’
De vrouwen hebben elkaar met de armen vast, gebukt met de hoofden naar beneden. Twee groepen van acht duwen tegen elkaar. De bal is ergens tussen de groep speelsters. ‘Dit is de scrum,’ zegt Sophie Peeters (21), student Aviation Logistics aan de HvA. Eén van de vrouwen heeft een soort mutsje op. ‘Dat is een scrumcap, zodat je geen bloemkooloren krijgt.’ Door het geworstel om de bal kun je tijdens de scrum klappen tegen je oren oplopen, en als je kraakbeen breekt vervormen je oren. Na de scrum gaan de vrouwen door naar de volgende oefening: de line-out. Wanneer de bal uit is, is dit een manier om het spel opnieuw te beginnen. Twee vrouwen houden rechtenstudent Julia Verhoeven (23) anderhalve meter boven de grond. Ze balanceert gevaarlijk, maar vangt de bal.
Ruig spelletje
Volgens trainer Sascha Werlich (haar leeftijd houdt ze liever geheim) is rugby voor vrouwen in opmars. ‘Vrouwensporten zijn in het algemeen aan het groeien. Kijk bijvoorbeeld naar het vrouwenvoetbal. Omdat rugby het afgelopen jaar voor het eerst een olympische sport was, wordt het sowieso populairder.’ In 2015 steeg ten tijde van de het wereldkampioenschap het aantal leden van rugbyclubs met zeventien procent. Daarnaast houdt Amsterdam volgend jaar het WK gay rugby. Maar voor vrouwen zijn er nog niet zoveel teams. Zo is het tweede team van AAC gecombineerd met de vrouwen van de Utrechtse Rugby Club. In Nederland spelen zeshonderd vrouwen van achttien jaar of ouder rugby. ‘Eerst doen de meiden mee met de jongens, tot ze 12 zijn, en dan komen ze in een apart vrouwenteam,’ aldus Sascha. Student geneeskunde Marleen Zethof (23) is bijvoorbeeld op die manier begonnen. ‘Ik begon bij de jongens. Ik had dezelfde positie als mijn broertje. Dan was het een wedstrijd wie er in de basisopstelling mocht.’
‘In het spel zit er verschil tussen mannen en vrouwen,’ zegt Esther. ‘Mannen hebben meer kracht in hun lichaam en dus is vrouwenrugby anders. Maar we spelen niet lief.’ Dat is te zien. Bastiënne Onk (18), student Sport en Beweging aan het ROC Amsterdam, wijst op een blauwe plek van tien centimeter op haar linker bovenarm. ‘Deze is van het grijpen. Die andere zijn van het tackelen. Als je op de grond ligt staan mensen op je.’
Wat voor karaktereigenschappen moet je als rugbyster bezitten? ‘Er is hier een bepaalde sfeer: geen gezeik. Je zegt waar het op staat,’ zegt Esther. ‘Je moet pit hebben: niet zeuren en doorgaan. Het is een ruige sport en een paar duwtjes moeten je niet afschrikken. Als het vriest en je staat te rillen op je benen zeggen we: “Kou is een emotie”.’ Maar de coaches houden ongelukken goed in de gaten. ‘Als je een tik tegen je hoofd krijgt, moet je meteen platliggen. Het kan een hersenschudding zijn,’ zegt Esther. De sport is blessuregevoelig. Aan de andere kant; zijn niet veel sporten dat?’
Sophie weet in ieder geval dat rugby haar sport is. ‘Hiervoor heb ik hockey en tennis gespeeld, maar met rugby kan je lekker beuken. Daarom is het te gek. Ik kan echt stoom afblazen.’ Even heeft ze wel getwijfeld over de sport: ‘Ik dacht: is rugby niet te ruig voor me? Maar het is heel gecontroleerd. Je tackelt niet zomaar wat.’ Bastiënne verhuisde zelfs voor de sport van Winterswijk naar Amsterdam. ‘Eerst reisde ik iedere dag 3,5 uur van deur tot deur. Maar ik vond rugby zo gaaf dat ik hier ben komen wonen.’
