‘Jonge onderzoekers lijden het meest onder de competitie’
Wat kan de universiteit doen zodat wetenschappers sterker staan tegen ongewenste beïnvloeding van het bedrijfsleven en de overheid? Die vraag stond centraal bij de laatste bijeenkomst van het universiteitsforum van het jaar, gisterenmiddag in Voxpop.
Hoewel het de derde bijeenkomst was van het Universiteitsforum, was het een middag vol primeurs. Voor het eerst vergaderde men buiten Crea, voor het eerst waren er buitenstaanders uitgenodigd om stellingen in te leiden, en voor het eerst dook de aanwezigheid onder de 50 procent: slechts 24 de 67 leden van het universiteitsforum gaven acte de présence.
Streetwise
Na een inleiding van wetenschapsjournalist Frank van Kolfschooten gingen die 24 UvA’ers in gesprek over hoe je ongewenste beïnvloeding van de overheid of het bedrijfsleven kon voorkomen. Of beter gezegd, hoe je ermee kan omgaan. ‘Wetenschappers moeten ook streetwise zijn, en weten hoe het werkt; dat ambtenaren geen onderzoek gaan publiceren dat hun minister de kop kost, dat bedrijven soms andere belangen hebben,’ werd er gezegd.
Al snel waaierde het gesprek uit: bijvoorbeeld over hoe de verhouding tussen de eerste en de tweede en derde geldstroomLees hier meer over de geldstromen. uit balans was geraakt, hoe de Nederlandse Wetenschapsagenda ‘het voor universiteiten – in goed Amsterdams – vernachelt’ en hoe ‘we het de politiek duidelijk maken dat de financiering de laatste twintig jaar goed werkte, maar nu niet meer’.
Over het algemeen werd de conclusie wel gedeeld dat de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) op papier een goed systeem is om geld te verdelen, maar dat het in de praktijk juist steeds minder goed werkt. ‘Met name voor jonge onderzoekers zonder track record is het wel erg moeilijk om beurzen te krijgen.’ Dan wordt het erg verleidelijk om ergens anders financiering te zoeken, voegde een ander eraan toe.
Modelcontract
Het bleef echter niet bij het signaleren van problemen. Er werden ook oplossingen aangedragen. ‘Moeten we bij de opleiding van promovendi niet meer aandacht besteden aan het feit dat dit soort situaties kunnen ontstaan?,’ vroeg iemand zich af. ‘Moet er niet op landelijk niveau een soort modelcontract komen? Dan kunnen bedrijven ook niet meer shoppen bij andere universiteiten als ze ontevreden zijn over de voorwaarden. En moeten we niet naar een ander systeem waarbij bedrijven geld geven aan universiteiten om vrij onderzoek te doen, in plaats van dat het steeds per project gaat?’
Forum
Het universiteitsforum is een experiment dat de UvA is gestart na de het rapport van de commissie Democratisering & Decentralisering. In het forum zitten 67 UvA’ers, zowel studenten als ondersteunend personeel en wetenschappers. Twaalf leden zijn uit hoofde van hun functie lid, de overige 55 zijn op basis van loting aangewezen. Het forum komt drie keer per jaar bijeen om te praten over onderwerpen die de UvA agendeert.
De volgende editie van het universiteitsforum vindt begin volgend jaar plaats. De exacte datum is nog niet bekend.
