Rector Karen Maex over groeiend aantal studenten: ‘Niets doen is geen optie’
Voor het vierde jaar op rij steeg het aantal eerstejaars dat de UvA ontvangt met meer dan 5 procent. Tegelijkertijd is het mantra van het UvA-bestuur dat de universiteit niet wil groeien. Is dat te rijmen? En kan de UvA de groei wel aan? We vroegen het rector magnificus Karen Maex.
Is de UvA blij met de toename van het aantal eerstejaars?
‘We willen niet heel sterk groeien. We zijn groot, en dat is goed, maar we hebben geen groeiambities. We zien dat de groei vooral wordt veroorzaakt door het aantal internationale studenten en we kunnen dat op dit moment opvangen. Het is erg moeilijk in te schatten hoeveel internationale studenten zich inschrijven voor een studie en daar willen we iets aan doen. Dat zei ik ook in mijn toespraak op de dies.’
Wat vond u van de brief van de minister Ingrid van Engelshoven vorige week?
‘Bij de fixus voor Engelstalige studietracks zijn wij de vragende partij, dus daar zijn wij blij mee. Het moet immers mogelijk blijven om de kwaliteit te borgen. Je moet de docenten in huis hebben om het onderwijs te geven. Dat geldt echter niet alleen voor Engelstalige studietracks. Zeker in vakgebieden als artificiële intelligentie, met een Nederlandstalige bachelor die heel snel groeit, is dat moeilijk.’
De studie Business Administration kreeg dit voorjaar bijna 3.000 aanmeldingen en heeft nu iets meer dan duizend studenten. Hoe…
‘Daar zijn wij totaal niet rouwig om, hoor. Maar je hebt gelijk dat het verschil tussen het aantal aanmeldingen en het aantal inschrijvingen groot is. Die verhouding zit niet goed. Wij moeten in het voorjaar al bezig zijn met het werven van docenten, met het reserveren van lokalen en van auditoria. We weten wel dat ze niet alle drieduizend komen, maar hoeveel er zijn is moeilijk in te schatten.’
De UvA moet veel werk verzetten voor die studenten. Ze moeten gecontacteerd worden, ze moeten de matching doorlopen. Is er een manier om dat te ondervangen?
‘Er zijn mensen die zeggen dat we een handling fee moeten vragen. Je moet er op de een of andere manier voor zorgen dat het minder vrijblijvend is, maar hoe? Dat is een moeilijke vraag. En als er echt te veel studenten komen, dan moeten we een numerus fixus invoeren. Iets anders is dan niet mogelijk. Je kunt als universiteit niet gaan gokken.’
Stel dat het aantal eerstejaars volgend jaar weer met 5 tot 10 procent groeit. Kan de UvA dat aan?
‘Het is moeilijk een antwoord te geven op die vraag. Op een aantal opleidingen die te snel groeien zullen we een numerus fixus moeten instellen als dat mogelijk wordt voor Engelstalige tracks. Daar kijken we serieus naar. We zitten echt aan een grens, zeker in sommige gebieden. Artificiële intelligentie bijvoorbeeld, daar moeten we echt paal en perk stellen. Dat groeit zo snel, niet alleen hier maar ook in andere landen, dat een fixus bijna onvermijdelijk is. Dat schuurt, omdat er veel vraag naar afgestudeerden is.’
Studenten klagen over een gebrek aan studiefaciliteiten, de UvA probeert zo snel mogelijk een extra collegezaal te bouwen, u steunt WOinactie dat zegt dat er veel meer geld per student bij moet. Zitten we niet al aan de grens?
‘Het is aan de minister om de grens te stellen. Maar het is niet houdbaar om het moeilijk te maken om een fixus in te stellen, om lang te wachten met een fixus voor Engelstalige tracks, en tegelijkertijd het budget per student te laten dalen. Dat is niet mogelijk.
Het is niet alleen groei die we moeten opvangen. Het gaat ook om flexibiliteit: er is niet een gestage groei over de hele UvA, het zijn sommige studies die sterk groeien en sommige die niet groeien. Dat vraagt flexibiliteit van ons en van de minister. Niets doen is geen optie.’
Het gaat wel veel over de numerus fixus, die ook negatieve effecten heeft. Uit veel onderzoeken blijkt dat sommige studenten bij voorbaat afhaken, omdat ze vermoeden niet door de selectie te komen. Is daar iets aan te doen?
‘Als er heel veel studenten op je studie afkomen dan kun je zeggen dat het effect niet echt optreedt, maar als het aantal aanmeldingen net hoger ligt dan het maximumaantal is dat wellicht wel het geval. Het is erg onvoorspelbaar en heel moeilijk in te schatten. Om dit soort negatieve effecten als zelfselectie te voorkomen wordt er per opleiding naar gekeken alvorens een fixus in te stellen.’
