Nadia (22) uit de Zaanstreek schreef haar masterscriptie in het Fries
Nadia Kreuger (22) had nog nooit een woord Fries gesproken. Toch rondde ze haar master vertaalkunde aan de UvA af met een scriptie die ze geheel in het Fries schreef. Nadia: ‘Ik vond het vreemd dat ik vreemde talen bestudeerde, maar geen enkele kennis had van de tweede taal van mijn land.’
Nadia deed de bachelor Franse taal en cultuur aan de UvA. In het tweede jaar volgde ze de minor Friese taal- en letterkunde voor niet-Friestaligen. ‘Na die minor vond ik het jammer als ik niks meer met het Fries zou doen, omdat een taal snel wegzakt als je die niet gebruikt. Een docent raadde me toen aan om me voor het jaar daarop aan te melden voor Fries voor Friestaligen,’ zegt ze.
Zo gezegd, zo gedaan. ‘Bij Fries voor Friestaligen lag de nadruk dan vooral op lees- en schrijfvaardigheid, want de spreekvaardigheid zat bij hen uiteraard wel goed. Ik was natuurlijk niet zo vloeiend in mijn Fries als die “echte” Friezen, maar wat betreft schrijfvaardigheid had ik wel een voorsprong door de minor die ik al gevolgd had. Al met al kon ik dus prima meekomen met die groep.’
Friestalige scripties binnen de UvA zijn zonder twijfel uitzondering, waarom wilde je dit doen?
‘Ik had sowieso al een interesse in talen, dus een minor Fries leek me meteen al erg leuk. Ik bedacht me dat het eigenlijk ook wel vreemd was dat ik zo bezig was met het bestuderen van vreemde talen, maar dat ik geen enkele kennis had van de tweede taal van mijn eigen land. In het begin viel me op dat het Fries veel meer verschilde van het Nederlands dan ik had gedacht. Maar toch ging het leren best vlot. De woordvolgorde en zinsbouw wijken maar weinig af van het Nederlands.’
Was het niet moeilijk om dit te regelen en een begeleider vinden?
‘Ik denk wel dat er veel mogelijk is, zolang je maar een begeleider kan vinden die én kennis heeft van het onderwerp waarover je wilt schrijven én die taal kan lezen. Mijn docent Fries vond het natuurlijk erg leuk dat ik het plan had, en vond het dan ook geen probleem om te controleren of ik geen rare constructies in mijn tekst had. De docent van de opleiding Vertaalkunde die ik benaderde vond het ook een interessant idee; voor hem was dat immers ook weer eens wat anders. Hij twijfelde er alleen aan of hij het wel zou kunnen lezen als niet-Fries, want dat was natuurlijk wel noodzakelijk om me te kunnen begeleiden. Nadat ik een eerste stuk had geschreven bleek hij daar gelukkig in te slagen, en kon ik dus door met schrijven.’
Waarom denk jij dat er weinig masterscripties met Friese thema’s verschijnen?
‘Het Fries heeft maar een kleine plek in het onderwijs; zeker in het hoger onderwijs is de positie van het Fries minimaal. Door die minor ben ik op het idee gekomen om mijn scriptie over een Fries onderwerp te schrijven. Als ik dat niet had gedaan, had ik nooit deze scriptie geschreven. Als er in het algemeen meer zou worden onderwezen in en over het Fries zouden er ook meer mensen zijn die misschien wel besluiten om hun scriptie te schrijven over een onderwerp op dat gebied.’
Waar gaat je scriptie eigenlijk over?
‘In mijn scriptie pleit ik er onder andere voor dat het Fries een prominentere rol zou moeten spelen in het onderwijs, en dat het normaler zou moeten worden om het Fries te gebruiken. Niet alleen als spreektaal, maar ook als schrijftaal. Die boodschap komt natuurlijk niet zo sterk over als ik het in het Nederlands had geschreven. Je moet zelf natuurlijk wel het goede voorbeeld geven!’
De scriptie waarmee Nadia Kreuger haar master Vertaalkunde behaalde is getiteld ‘De ynfloed fan belied op de produksje fan Frysktalige literatuer’.
