Universiteitsdag 2022: van falen kun je ook iets opsteken
Journalist en promovendus Ronit Palache spreekt morgen op de Universiteitsdag in een ‘failure session’ over nut en noodzaak van persoonlijk falen. ‘Ik ben soms banger dat iets lukt dan dat iets mislukt.’
‘De kans op persoonlijk falen is groter naarmate het oog van de buitenwereld leidend is. Wie zich te veel aantrekt van wat anderen van hem of haar vinden loopt de kans te falen. Het gaat vaak om de blik van de ander, terwijl je vooral zou moeten varen op je eigen kompas.’ Dat zegt journalist en auteur, promovenda aan de UvA Ronit Palache (38) over persoonlijk falen en wat je daaruit kunt leren. Komende zaterdag houdt ze over dit onderwerp een Engelstalige voordracht tijdens de hernieuwde Universiteitsdag, een jaarlijks terugkerend alumni-evenement.
Palache werkte bij Elsevier Weekblad, was televisieredacteur en werkte negen jaar bij een literaire uitgeverij, waar ze leiding gaf aan de publiciteitsafdeling en rechtenmanager was. Als promovendus is ze momenteel verbonden aan de Amsterdam School for heritage, memory and material culture, waar ze onderzoek doet naar geloofsgemeenschapsverlaters. Deze week verscheen bovendien van haar hand Elk boek is een gevaar, een bloemlezing van het werk van schrijver en criminoloog Andreas Burnier.
Ronit, wat is falen precies. Is dat hetzelfde als mislukken of pech?
‘Ik heb het idee dat in falen meer je eigen handelen zit. Je speelt er zelf een actieve rol in, terwijl mislukken of pech soms ook voortkomen uit de omstandigheden waarin je verkeert. Mislukken is een sterk woord waarvan het gebruik soms noodzakelijk is om aan te geven dat je waarde hecht aan iets. Maar ik ben soms banger dat iets lukt, dan mislukt.’
Ik ben juist altijd blij wanneer iets lukt.
‘Dat kan, maar “lukken” betekent ook vaak dat je iets moet inlossen of waarmaken. Er zit een dosis onzekerheid aan vast: iets is gelukt, maar wat dan? Lukken lijkt ook te betekenen dat je de lat steeds hoger moet leggen en dat kan verlammend werken.’
Er wordt wel eens gesproken van ‘succes- en faalfactoren’ die maken dat iets slaagt of juist niet. Wat zijn volgens jou faalfactoren?
‘Ik denk dat de kans op persoonlijk falen groter wordt naarmate het oog van de buitenwereld meer leidend is. Wie zich teveel aantrekt van wat anderen van hem of haar vinden loopt de kans dat er dingen mis gaan. Zoals gezegd: je zou vooral moeten varen op je eigen kompas, als je anderen daarbij tenminste niet expres beschadigt. Het gevoel dat je persoonlijk faalt hoeft overigens niet te betekenen dat je ook echt hebt gefaald. Anderen kunnen er soms heel anders naar kijken dan jijzelf.’
Kun je een voorbeeld geven van waar je zelf in hebt gefaald?
‘Ik heb negen jaar lang gewerkt op een plek waar een heel verziekte en giftige sfeer hing en werknemers, van wie ik er een was, met angst en beven naar hun werk gingen. Het is me niet gelukt om daar accuraat op te reageren. Dat voel ik nu, als ik erop terugblik, als falen. Anderen hebben me dat inmiddels ook wel verteld, maar de angst voor de consequenties als je reageert op zo’n sfeer en er publiekelijk kritiek op uitoefent, kan ertoe leiden dat je geen ruimte meer hebt voor anderen. Die angst leidde bij mij in elk geval tot een verstoring van mijn empathisch kompas.’
Wat heb je van je falen geleerd?
‘Dat je je mond open moet doen als je in zo’n werksfeer verzeild raakt. Of dat je weg moet gaan. Mensen blijven vaak op een werkplek hangen uit angst voor financiële onzekerheid, maar ik vind dat je jezelf daarmee gijzelt in een gouden kooi. Er komt altijd wel een oplossing voor financiële onzekerheid. Je moet geen concessies doen aan je eigen moraal en aan je eigen opvattingen. Dat is wat er ik van heb geleerd.’
