Vaarwel langstudeerboete, welkom sociaal leenstelsel. Het ene plan vervangt het andere en daar zijn studentenorganisaties niet blij mee. Maar wat betekent dat sociale leenstelsel nu precies?
Wat is dat precies, een sociaal leenstelsel?
De VVD en PvdA willen de basisbeurs voor studenten op hogescholen en universiteiten afschaffen en vervangen door een leenstelsel. Een sociaal leenstelsel wel te verstaan, want studenten lossen af naar draagkracht, tegen een lage rente en alleen als ze een baan hebben. Bovendien, als het aan de PvdA ligt blijft de aanvullende beurs voor kinderen van arme ouders gewoon bestaan. Als de partijen erin slagen een nieuw kabinet te formeren, dan zal het leenstelsel op 1 september 2014 worden ingevoerd en alleen voor nieuwe studenten gelden.
Hoe zit het nieuwe stelsel in elkaar?
Het principe wordt gewoon omgedraaid. Nu ontvangen studenten vier jaar lang elke maand een basisbeurs – 266,23 euro voor uitwonende studenten en 95,61 euro voor thuiswonende studenten, met nog een aanvullende beurs voor studenten met ouders die beneden modaal verdienen. Bij het succesvol afronden van de studie wordt dat een gift. Straks moet dat bedrag geleend worden, als een student dat wil tenminste.
Wat hebben studentenorganisaties tegen op het stelsel?
Studentenorganisaties als de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) vrezen dat minder scholieren zullen kiezen voor een studie op een hogeschool of universiteit vanwege de toegenomen kosten. De gemiddelde studieschuld bedraagt op dit moment al vijftienduizend euro. Daar kan straks nog eens zo’n dertienduizend euro bovenop komen (266,23 x 12 x 4). Dat schrikt nogal af, denken de organisaties. Zeker omdat studenten wel zullen moeten lenen: de huidige bedragen zijn in veel gevallen al niet eens genoeg om de huur van een kamer van te betalen.
Kloppen de verwachtingen van de studentenorganisaties wel?
De LSVb voelt zich gesteund door cijfers van de HBO-raad. De koepelorganisatie voor hogescholen becijferde dat minstens twintigduizend studenten weg zullen blijven door de invoering van een leenstelsel. De organisaties noemen het daarom nu al een asociaal leenstelsel. Maar Hans Vossensteyn, professor Higher Education and Science Management aan de Universiteit Twente, liet tijdens een debat van de HBO-raad weten dat het zo’n vaart niet zal lopen. Hij bekeek de gevolgen van stelselwijzigingen in andere Europese landen: grosso modo blijven er ongeveer evenveel studenten studeren.
Kun je achteraf stellen dat de langstudeerboete zo gek nog niet was?
Op basis van een eenvoudig rekensommetje is dat best te verdedigen. Sterker, een enkele studentenorganisatie – we zullen geen namen noemen – heeft dat al toegegeven. De boete werd gehaat omdat hij met terugwerkende kracht werd ingevoerd, maar uiteindelijk had de maatregel studenten financieel minder hard geraakt dan een sociaal leenstelsel. Daarbij: het leenstelsel komt niet uit de lucht vallen, VVD en PvdA zijn er al langer voorstander van.
Wat is dat precies, een sociaal leenstelsel?
De VVD en PvdA willen de basisbeurs voor studenten op hogescholen en universiteiten afschaffen en vervangen door een leenstelsel. Een sociaal leenstelsel wel te verstaan, want studenten lossen af naar draagkracht, tegen een lage rente en alleen als ze een baan hebben. Bovendien, als het aan de PvdA ligt blijft de aanvullende beurs voor kinderen van arme ouders gewoon bestaan. Als de partijen erin slagen een nieuw kabinet te formeren, dan zal het leenstelsel op 1 september 2014 worden ingevoerd en alleen voor nieuwe studenten gelden.
Hoe zit het nieuwe stelsel in elkaar?
Het principe wordt gewoon omgedraaid. Nu ontvangen studenten vier jaar lang elke maand een basisbeurs – 266,23 euro voor uitwonende studenten en 95,61 euro voor thuiswonende studenten, met nog een aanvullende beurs voor studenten met ouders die beneden modaal verdienen. Bij het succesvol afronden van de studie wordt dat een gift. Straks moet dat bedrag geleend worden, als een student dat wil tenminste.
Wat hebben studentenorganisaties tegen op het stelsel?
Studentenorganisaties als de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) vrezen dat minder scholieren zullen kiezen voor een studie op een hogeschool of universiteit vanwege de toegenomen kosten. De gemiddelde studieschuld bedraagt op dit moment al vijftienduizend euro. Daar kan straks nog eens zo’n dertienduizend euro bovenop komen (266,23 x 12 x 4). Dat schrikt nogal af, denken de organisaties. Zeker omdat studenten wel zullen moeten lenen: de huidige bedragen zijn in veel gevallen al niet eens genoeg om de huur van een kamer van te betalen.
Kloppen de verwachtingen van de studentenorganisaties wel?
De LSVb voelt zich gesteund door cijfers van de HBO-raad. De koepelorganisatie voor hogescholen becijferde dat minstens twintigduizend studenten weg zullen blijven door de invoering van een leenstelsel. De organisaties noemen het daarom nu al een asociaal leenstelsel. Maar Hans Vossensteyn, professor Higher Education and Science Management aan de Universiteit Twente, liet tijdens een debat van de HBO-raad weten dat het zo’n vaart niet zal lopen. Hij bekeek de gevolgen van stelselwijzigingen in andere Europese landen: grosso modo blijven er ongeveer evenveel studenten studeren.
Kun je achteraf stellen dat de langstudeerboete zo gek nog niet was?
Op basis van een eenvoudig rekensommetje is dat best te verdedigen. Sterker, een enkele studentenorganisatie – we zullen geen namen noemen – heeft dat al toegegeven. De boete werd gehaat omdat hij met terugwerkende kracht werd ingevoerd, maar uiteindelijk had de maatregel studenten financieel minder hard geraakt dan een sociaal leenstelsel. Daarbij: het leenstelsel komt niet uit de lucht vallen, VVD en PvdA zijn er al langer voorstander van.
