Nu bezuinigen of ‘even’ wachten? Dit was vanmiddag de hamvraag tijdens Room for Discussion, waar Lex Hoogduin, UvA-hoogleraar monetaire economie en voormalig adviseur van de Europese Centrale Bank, en Ewald Engelen, UvA-hoogleraar financiële geografie met elkaar in discussie gingen over de Europese economie. Uiteindelijk ging het vooral over Nederland.
'We moeten door de zure appel heen bijten,' denkt Hoogduin. 'In Nederland is er een taboe ontstaan op lastenverzwaring sinds de jaren tachtig. Maar wie de bezuinigingen te hoog vindt, is zich niet bewust van de noodzaak van een oplossing voor de crisis. Er is een buffer nodig voor nieuwe tegenvallers, dus laten we de pijn nu gewoon nemen. Dan staan we er over een jaar of vijf gewoon goed voor.'
Engelen denkt daar anders over. Volgens hem is 'nu even niets doen' uiteindelijk beter voor Nederland en voor Europa. Hij is tegen een macro-economische strategie om de Europese crisis op te lossen. In Nederland en in andere Europese landen wordt lastenverzwaring ten onrechte aan het electoraat verkocht als hervorming, meent hij. 'Europese landen als Nederland die op dit moment nog groeimogelijkheden hebben moeten nu niet belast worden met bezuinigingen. Dat zou een levensgevaarlijke strategie zijn.'
Europeaan met tegenzin
Europa stond weliswaar centraal tijdens Room for Discussion, maar als de gespreksleiders niet tijdig hadden ingegrepen was er vooral over de situatie in Nederland na de verkiezingen gepraat. Hoewel de PvdA meer afstand heeft genomen van het eurocentrisme, is er te snel na de verkiezingen geconcludeerd dat er voor Europa is gekozen, denkt Hoogduin. 'Rutte speelt het zelfde spel als Merkel in Duitsland: zich eurosceptisch opstellen en dan in Brussel toch meegaand zijn. Rutte is Europeaan met tegenzin, maar dat is vooral tegenzin gebruikt voor de binnenlandse bühne.'
Hoogduin heeft pro-Europees gekozen in september. Engelen stemde SP. 'Ik ben geen SP’er, maar ik wilde Roemer een hart onder de riem steken, al voerde hij op een wat boerse wijze campagne.' Eind augustus betoogde Engelen in NRC Handelsblad dat Roemer meer Europeaan is dan zijn opponenten. De redenering: door te veel te bezuinigen worden de economische problemen in de hele eurozone groter.
Opvallend waren de reacties van Hoogduin en Engelen op de bekendmaking dat de Europese Centrale Bank (ECB) staatsobligaties gaat opkopen van verschillende landen, afgelopen september. Een controversieel besluit, waarmee de ECB volgens sommigen zelfs buiten het mandaat is getreden. Voor Engelen is het besluit tekenend voor falende beleidsvorming in de eurozone. Hoogduin meent echter dat de ECB niet anders kon. Hij ziet het besluit als een gevolg van het falen van de Europese overheden om de problemen in het bankensysteem op te lossen.
Met de vraag hoe lang de crisis nog gaat duren werd de bijeenkomst afgesloten. Het publiek moet weten waar het aan toe is. Tot 2020, als we de aanpak van Hoogduin volgen: door jaarlijks het tekort in stappen van halve procenten terug te dringen. De eurozone hoeft daarbij overigens niet uit elkaar te vallen. 'Ontschuldingscrises duren nu eenmaal lang, misschien nog tien jaar,' zei Engelen. 'De situatie is vergelijkbaar met de jaren dertig. Dit is geen huis-tuin-en-keuken crisis.'
'We moeten door de zure appel heen bijten,' denkt Hoogduin. 'In Nederland is er een taboe ontstaan op lastenverzwaring sinds de jaren tachtig. Maar wie de bezuinigingen te hoog vindt, is zich niet bewust van de noodzaak van een oplossing voor de crisis. Er is een buffer nodig voor nieuwe tegenvallers, dus laten we de pijn nu gewoon nemen. Dan staan we er over een jaar of vijf gewoon goed voor.'
Engelen denkt daar anders over. Volgens hem is 'nu even niets doen' uiteindelijk beter voor Nederland en voor Europa. Hij is tegen een macro-economische strategie om de Europese crisis op te lossen. In Nederland en in andere Europese landen wordt lastenverzwaring ten onrechte aan het electoraat verkocht als hervorming, meent hij. 'Europese landen als Nederland die op dit moment nog groeimogelijkheden hebben moeten nu niet belast worden met bezuinigingen. Dat zou een levensgevaarlijke strategie zijn.'
Europeaan met tegenzin
Europa stond weliswaar centraal tijdens Room for Discussion, maar als de gespreksleiders niet tijdig hadden ingegrepen was er vooral over de situatie in Nederland na de verkiezingen gepraat. Hoewel de PvdA meer afstand heeft genomen van het eurocentrisme, is er te snel na de verkiezingen geconcludeerd dat er voor Europa is gekozen, denkt Hoogduin. 'Rutte speelt het zelfde spel als Merkel in Duitsland: zich eurosceptisch opstellen en dan in Brussel toch meegaand zijn. Rutte is Europeaan met tegenzin, maar dat is vooral tegenzin gebruikt voor de binnenlandse bühne.'
Hoogduin heeft pro-Europees gekozen in september. Engelen stemde SP. 'Ik ben geen SP’er, maar ik wilde Roemer een hart onder de riem steken, al voerde hij op een wat boerse wijze campagne.' Eind augustus betoogde Engelen in NRC Handelsblad dat Roemer meer Europeaan is dan zijn opponenten. De redenering: door te veel te bezuinigen worden de economische problemen in de hele eurozone groter.
Opvallend waren de reacties van Hoogduin en Engelen op de bekendmaking dat de Europese Centrale Bank (ECB) staatsobligaties gaat opkopen van verschillende landen, afgelopen september. Een controversieel besluit, waarmee de ECB volgens sommigen zelfs buiten het mandaat is getreden. Voor Engelen is het besluit tekenend voor falende beleidsvorming in de eurozone. Hoogduin meent echter dat de ECB niet anders kon. Hij ziet het besluit als een gevolg van het falen van de Europese overheden om de problemen in het bankensysteem op te lossen.
Met de vraag hoe lang de crisis nog gaat duren werd de bijeenkomst afgesloten. Het publiek moet weten waar het aan toe is. Tot 2020, als we de aanpak van Hoogduin volgen: door jaarlijks het tekort in stappen van halve procenten terug te dringen. De eurozone hoeft daarbij overigens niet uit elkaar te vallen. 'Ontschuldingscrises duren nu eenmaal lang, misschien nog tien jaar,' zei Engelen. 'De situatie is vergelijkbaar met de jaren dertig. Dit is geen huis-tuin-en-keuken crisis.'
