De meeste hbo-studenten hoeven zich in het huidige economische klimaat geen zorgen te maken over het vinden van een stageplek, in tegenstelling tot studenten uit het mbo.
Onlangs berichtte het Algemeen Dagblad over een schrijnend tekort aan stageplekken in het mbo. In 2012 startte een kwart minder mbo’ers met een stage dan een jaar daarvoor en recente berichten duiden nog niet op verbetering. Dit alles zou te maken hebben met de slechte economie. In het hbo maken stages ook een belangrijk deel uit van de studie, maar de problemen in het mbo lijken niet in dezelfde mate te gelden voor hogescholen zoals de HvA.
Toename
In de creatieve en economische sector is zelfs sprake van een toename in het aantal stageplekken. Sommige opleidingen bij het Domein Media, Creatie & Informatie (DMCI) hebben zelfs een overschot. Bij het Domein Economie & Management (DEM) geldt hetzelfde. Claudia Kooij van het stagebureau: 'Er zijn door de crisis juist meer stageplekken, want stagiairs zijn goedkoop voor bedrijven.' Wel geeft Kooij aan dat bedrijven minder happig zijn om plekken te bieden voor afstudeeropdrachten. 'Ze hebben natuurlijk meer aan een student die ook de telefoon kan opnemen.'
Alleen in de hulpverleningssector gaat het anders, al is er nog geen reden tot zorg. Een medewerker van het stagebureau van sociaal- pedagogische hulpverlening geeft aan dat zij wel een afname in het aantal stageplekken merkt, maar studenten komen volgens haar op de een of andere manier toch wel ergens terecht. 'Er zijn veel kleine organisaties die door bezuinigingen weinig ruimte hebben om voldoende begeleiding te geven aan studenten, dat kost veel tijd en energie.'
Dat laatste wordt beaamd door Mounir Kaaouas, directeur van de Stichting Kennis en sociale Cohesie (SKC). 'Met 350 stagiairs per jaar besteden wij veel tijd en aandacht aan een goed begeleiding van studenten. Ik kan me voorstellen dat er organisaties zijn die daar minder ruimte voor hebben door de economische situatie.' Daarnaast is het in de hulpverlening structureel lastiger om eerste- en tweedejaarsstudenten te plaatsen, omdat hulpverlening vaak plaatsvindt in de vorm van langdurige trajecten. Kaaouas: 'Een eerstejaarsstudent die maar vier uur per week stage loopt is minder bruikbaar voor veel organisaties. Dit wordt nu nog eens versterkt door alle bezuinigingen.' De SKC werkt nauw samen met de HvA en biedt juist veel plaatsen aan eerstejaarsstudenten.
Mariette Visbach van de stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven denkt dat het mbo meer last heeft van de crisis dan het hbo, omdat leerbedrijven in mbo-stages meer tijd en geld moeten investeren. Een bedrijf kan namelijk alleen stagiairs aannemen als het een erkend leerbedrijf is. Daarvoor moet een geschoolde stagebegeleider aanwezig zijn. Bovendien bestaat een deel van de stages in het mbo uit leerbanen voor studenten die een beroepsbegeleidend traject volgen. Daarbij verricht de student vier dagen per week betaalde arbeid en gaat één dag naar school. 'Een dergelijke constructie kost het bedrijf veel meer geld dan een reguliere stage,' aldus Visbach.
In het hbo wordt minder directe controle uitgeoefend op de stagebedrijven. Bart Ponjee, stagecoördinator bij DMCI, legt uit dat de HvA geen bemiddelende rol op zich neemt tussen studenten en stagebedrijven, zoals dat op andere beroepsopleidingen wel gebeurt. Mattijs Blekemolen, ook werkzaam voor DMCI zegt: 'Studenten zijn zelf verantwoordelijk voor het vinden van een stageplek. Wij bieden wel een overzicht van stageplekken die vooraf goedgekeurd zijn, maar studenten hebben ook de vrijheid om zelf met een leuke plek aan te komen.' Wel controleert de studieloopbaanbegeleider tijdens de stagebezoeken of het stagebedrijf genoeg begeleiding biedt. 'Soms hoor je dat studenten een beetje individueel werk zitten te doen, zonder dat iemand vanuit het bedrijf feedback geeft,' zegt Blekemolen.
Verdringing
Een ander verschijnsel dat optreedt in tijden van economische crisis en werkloosheid is arbeidsverdringing. Daarbij werken mensen noodgedwongen onder hun niveau. Volgens Visbach nemen hbo’ers momenteel stageplekken in, die onder hun niveau liggen. Daardoor is er minder plek voor mbo-studenten, voor wie de stageplekken meer geschikt waren geweest. Visbach: 'Het is een beetje als een academicus die uit nood de vuilnis ophaalt, waardoor de vuilnisman thuis komt te zitten.'
