In
Folia maakt kennis vandaag universiteitshoogleraar en oud-voorzitter van de SER Alexander Rinnooy Kan. Komend semester geeft hij een collegereeks met als thema ‘Hoe werkt Nederland?’
Als we FEB-decaan Han van Dissel mogen geloven was universiteitshoogleraar Alexander Rinnooy kan twee weken gelden tijden het Gala van de Wetenschap ‘op zijn allerbest’. ‘Daar was Alexander briljant,’ zegt Van Dissel. ‘De juiste toon en prachtige retorische trucs. Alexander is in staat zijn gehoor te laten weten dat zo’n avond geweldig leuk, interessant en belangrijk is, maar tegelijk weet hij een verhaal over de wetenschap in de volle breedte neer te zetten waarbij allerlei aspecten aan de orde komen. Iedereen voelt zich daar goed bij. Ik heb nog nooit van iemand gehoord die een slechte of vijandige verstandhouding met hem heeft. Hij heeft geen vijanden. Doe je iets voor hem? Hup, gelijk een bedankbriefje. En daarnaast natuurlijk een geweldige wetenschapper met enorm veel connecties. Ik wilde hem vorig jaar heel graag als universiteitshoogleraar aan onze faculteit binden, want Alexander is een fantastisch gezicht naar buiten toe, met bovendien een geweldig netwerk.’
Alexander Hendrik George Rinnooy Kan (Den Haag, 1949) kent een groot deel van de universitaire wereld als zijn broekzak. En dat is geen wonder: hij studeerde in Leiden (wis- en natuurkunde) en aan de UvA (kandidaats econometrie en promotie), was wetenschappelijk medewerker en onderzoeker, hoogleraar en rector magnificus aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij kreeg een eredoctoraat aan de vrije Universiteit Brussel en is sinds 2012 universiteitshoogleraar economie en bedrijfskunde aan de UvA. Tussendoor had hij ook nog allerlei topfuncties in het openbaar bestuur en is hij prominent lid van D66. Hij was voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW, bestuurslid van de ING-groep en voorzitter van de Sociaal-Economische Raad.
Invloed
De arm van Alexander reikt ver, zo lijkt het dus: iedereen kent Rinnooy kan en Rinnooy Kan kent iedereen. Door
de Volkskrant werd hij verschillende keren al tot de invloedrijkste man van het land verkozen, maar die invloed moeten we ook niet overdrijven. In een interview met
Folia zei hij enige jaren geleden: ‘Het belang van netwerken en kruiwagen wordt ook wel eens overschat. Het hebben van veel relaties opent soms deuren, maar als je je niet goed manifesteert, gaan de deuren ook snel weer dicht.’
Alexander gaat zijn kennis van ‘Nederland polderland’ komend semester inzetten in een collegereeks onder de titel ‘Hoe werkt Nederland?’. Tijdens deze collegecyclus, die hij samen met onder meer oud SCP-directeur Paul Schnabel gaat verzorgen, zal worden ingegaan op typische Alexander-thema’s als ‘de (geschiedenis van) bijzondere Nederlandse omgangsvormen en (de werking van) bijzondere academische, politieke, culturele, sociale en economische instituties. Van parlement tot polder, van onderwijs tot ouderenzorg en van innovatie tot integratie. Al die aspecten zullen aan bod komen. De cyclus is een voorbereiding op een collegereeks die beide heren in het najaar van 2014 gezamenlijk gaan geven als ze de
Queen Wilhelmina Chair van Columbia University New York bezetten en college geven over hoe Nederland werkt. In 2015 zullen ze een dergelijk vak geven aan Harvard.
Lees ook het interview met Rinnooy Kan in Folia Magazine
eerder dit jaar.
Een van de goede vrienden van Alexander is Arthur Wassenberg, inmiddels met emeritaat, maar nog steeds actief betrokken bij onderwijs en onderzoek. Ze kennen elkaar al een jaar of veertig en zijn momenteel beide betrokken bij wat Wassenberg ‘het onderhandelingsklasje’ van de UvA noemt: studenten vanuit verschillende disciplines leren er de fijne kneepjes van het onderhandelen op hoog en complex niveau. Alexander wordt door Arthur Wassenberg ‘zowel mentaal als fysiek een rusteloos type’ genoemd. ‘Als hij iets een jaar of drie heeft gedaan dan wil hij meestal weer iets anders. Ik denk dat hij volgende week nog wel bij de UvA zit, maar ik sta er niet voor in dat hij er volgend jaar ook nog zit. Het kan maar zo zijn – haha- dat hij tegen die tijd is vertrokken zonder vaste woon- of verblijfplaats. Je kunt Alexander moeilijk betrappen op iets waarin hij niet geïnteresseerd is. Een
jack of all trades, kun je hem noemen. Hij heeft ook een fabuleus geheugen. Vijftien jaar gelden een boek gelezen? Alexander kan je nog
en detail vertellen waar het boek over gaat en wie de uitgever is.’
Op allerlei terreinen speelt Alexander een belangrijke, maar vaak onzichtbare rol, zo ook in de politiek. Een liberaal en oplossingsgericht pragmaticus als Alexander komt dan al snel bij D66 uit, al is de actieve politiek of een ministerschap niets voor hem, vertelt Wassenberg. ‘Voor de actieve politiek is hij te ongedurig. Die heeft een te lange aandachtsboog en een beperkte opbrengst. Dat is niets voor hem. Maar op de achtergrond aanwezig zijn vind hij wel interessant. Een slapend lid zou ik hem niet noemen, wel een snurkend lid. Het zou heel goed kunnen dat hij op de achtergrond een belangrijke rol heeft gespeeld bij de totstandkoming van het jongste akkoord dat D66 sloot met het kabinet.’
Toetjes
Voor Alexander moeten de dingen des levens breed en gecompliceerd zijn, anders verliest hij zijn belangstelling. Dat geldt niet alleen op professioneel gebied, maar ook voor de privésfeer. Zo is hij dol op toetjes en kiest of eet hij in een restaurant vaak eerst het toetje en past de rest van de maaltijd daarbij aan. Ook is hij eens in de keuken van het Amstel-hotel op toetjes-les geweest om de fijne kneepjes van het toetjes-vak te leren. Maar ook voor de toetjes geldt: de bereiding moet gecompliceerd zijn. ‘Een toetje moet door zijn knieën kunnen gaan in de oven of kunnen mislukken omdat de kok te lang met de garde klopt. Dat zijn de toetjes waarin Alexander geïnteresseerd is. Misschien is dat wel een mooie metafoor voor zijn leven. Hij moet uitgedaagd worden door de complexiteit ervan.’
Folia Radio zendt op 11 december een interview uit met Alexander Rinnooy Kan. Aan de orde zullen komen macht en onmacht van de SER, zijn nieuwe collegereeks over Nederland, de politiek, de samenwerking UvA-VU-HvA en toetjes. De uitzending is live bij te wonen en te beluisteren via Amsterdam FM, in de ether op 106.8 en op de kabel op 103.3, tussen 16.00 en 17.00 uur. Vanaf de volgende dag terug te luisteren via foliaweb.nl/radio. De uitzending is op zaterdagmiddag 15.00 uur terug te zien op Salto TV. Daarna via salto.nl