Academisch centrum tandheelkunde Amsterdam (Acta), de gezamenlijke tandheelkundefaculteit van UvA en VU, moet dit jaar drie miljoen bezuinigen. Medewerkers kunnen via een door de ondernemingsraad georganiseerde online-enquête suggesties geven over hoe die bezuiniging bereikt kan worden.
‘Daarnaast organiseren we deze week hoorzittingen,’ zegt OR-voorzitter Annemarie Verhoef. ‘We zien wel in dat bezuinigingen onontkoombaar zijn, maar het gaat ons om de randvoorwaarden waar die bezuinigingen wat ons betreft aan zouden moeten voldoen. Ik noem maar eens een voorbeeld: afdelingssecretaresses. Veel afdelingen hebben nu een eigen secretaresse. Dat is duur, dus komt er misschien een goedkopere secretaressepoule, waar afdelingen naar behoefte een secretaresse kunnen rekruteren. Dat kan, maar wat wij dan belangrijk vinden is dat secretaresses op een afdeling komen waar ze zich prettig voelen, dus misschien moet er een sub-poule waarbinnen secretaresses die zich met elkaar goed voelen rouleren.’ Ook vindt de OR de communicatie naar de achterban belangrijk, dit gebeurt mondjesmaat door de bestuurder, ook een reden voor onze actie. Iedereen praat er nu over.'
Het is maar een van de mogelijke voorbeelden van de manier waarop de bezuinigingen kunnen worden ingevuld. ‘Er zijn nog andere mogelijkheden,’ zegt Verhoef. ‘Je kunt daarbij denken aan ingrepen waarbij je in een keer flink geld bespaart, zoals meer studenten mee laten doen aan het zorgproces of het aio-schap terugbrengen van vier naar drie jaar, maar ook kleinere ingrepen kunnen in totaal een bezuiniging opleveren. Je moet dan denken aan het verminderen van congresbezoek of het afschaffen van abonnementen. Overigens is het gevaar van vele kleine veranderingen dat deze zogenoemde “salamitechniek” het zicht op een uiteindelijke grote organisatieverandering, bijvoorbeeld een reorganisatie, kan belemmeren. Dit moeten we goed in de gaten houden.’
Decaan Albert Feilzer laat via woordvoerder Wrister Grommers weten dat de bezuiniging van drie miljoen ‘niet vast’ staat. ‘Drie miljoen is een doemscenario. Dat neemt niet weg dat we moeten bezuinigen. De afgelopen drie jaar hebben we tekorten opgevangen door zuinig te zijn en vrijwel niet te investeren. Dat moeten we nu wel weer oppakken, want op de lange termijn zou dit Acta op achterstand zetten: technologie en digitalisering zijn beide van groot belang bij de ontwikkelingen in de tandheelkunde.’
Oorzaken van het zware weer zijn volgens Grommers onder meer een lagere prijs per student en de onmogelijkheid om deze verlagingen te compenseren met meer studenten, (numerus fixus). ‘Daarnaast heeft Acta een groot aantal onbekostigde studenten – studenten die eerst een andere studie hebben gedaan omdat ze uitgeloot waren, terwijl we een van de duurste studies hebben. Ook staan de tandartstarieven in het algemeen onder druk, evenals de omzet van tandartsen. Dat raakt ook de omzet van Acta uit patiëntbehandelingen.’ Enige maanden geleden bleek dat Acta overweegt om de vestiging in Almere uit kostenoverwegingen te sluiten. Of dat inderdaad doorgaat is volgens Grommers nog steeds niet zeker.
Een aantal jaren geleden is Acta van een tweejarige naar een driejarige masteropleiding gegaan. Ook dat heeft consequenties voor de financiën, zegt Grommers. ‘Het gevolg hiervan is dat we nu in een periode zitten waarin relatief weinig studenten hun master halen, aangezien er een gat van een jaar zit. Wij noemen dit “de diplomadip”. Maar de overgang van een tweejarige naar een driejarige master heeft ook tot een structurele daling van ons budget geleid, aangezien het aantal studenten dat we kunnen plaatsen via de numerus fixus is gedaald. Tenslotte heeft ook de overgang naar het nieuwe gebouw van Acta geleid tot hogere huisvestingslasten.’
Het nieuwe gebouw van Acta staat aan de Zuid-as, zo ongeveer het duurste stuk grond van Nederland, waar de vierkante meterprijzen aanzienlijk hoger liggen dan in Slotervaart, waar Acta tot een aantal jaren geleden gevestigd was. Binnen de financieringssystematiek van de UvA is het gebruikelijk dat faculteiten niet meer dan twaalf procent aan huisvesting uitgeven, maar bij Acta ligt die zaak anders: omdat Acta een samenwerkingsverband is tussen UvA én VU, heeft ook de VU zeggenschap over de doorbelasting van huisvestingskosten. Daarbij worden veelal Zuid-asprijzen berekend die ertoe leiden dat Acta rond de twintig procent van haar budget moet terugsluizen naar de VU om op de peperdure Zuid-as te kunnen zitten.
‘Daarnaast organiseren we deze week hoorzittingen,’ zegt OR-voorzitter Annemarie Verhoef. ‘We zien wel in dat bezuinigingen onontkoombaar zijn, maar het gaat ons om de randvoorwaarden waar die bezuinigingen wat ons betreft aan zouden moeten voldoen. Ik noem maar eens een voorbeeld: afdelingssecretaresses. Veel afdelingen hebben nu een eigen secretaresse. Dat is duur, dus komt er misschien een goedkopere secretaressepoule, waar afdelingen naar behoefte een secretaresse kunnen rekruteren. Dat kan, maar wat wij dan belangrijk vinden is dat secretaresses op een afdeling komen waar ze zich prettig voelen, dus misschien moet er een sub-poule waarbinnen secretaresses die zich met elkaar goed voelen rouleren.’ Ook vindt de OR de communicatie naar de achterban belangrijk, dit gebeurt mondjesmaat door de bestuurder, ook een reden voor onze actie. Iedereen praat er nu over.'
Het is maar een van de mogelijke voorbeelden van de manier waarop de bezuinigingen kunnen worden ingevuld. ‘Er zijn nog andere mogelijkheden,’ zegt Verhoef. ‘Je kunt daarbij denken aan ingrepen waarbij je in een keer flink geld bespaart, zoals meer studenten mee laten doen aan het zorgproces of het aio-schap terugbrengen van vier naar drie jaar, maar ook kleinere ingrepen kunnen in totaal een bezuiniging opleveren. Je moet dan denken aan het verminderen van congresbezoek of het afschaffen van abonnementen. Overigens is het gevaar van vele kleine veranderingen dat deze zogenoemde “salamitechniek” het zicht op een uiteindelijke grote organisatieverandering, bijvoorbeeld een reorganisatie, kan belemmeren. Dit moeten we goed in de gaten houden.’
Decaan Albert Feilzer laat via woordvoerder Wrister Grommers weten dat de bezuiniging van drie miljoen ‘niet vast’ staat. ‘Drie miljoen is een doemscenario. Dat neemt niet weg dat we moeten bezuinigen. De afgelopen drie jaar hebben we tekorten opgevangen door zuinig te zijn en vrijwel niet te investeren. Dat moeten we nu wel weer oppakken, want op de lange termijn zou dit Acta op achterstand zetten: technologie en digitalisering zijn beide van groot belang bij de ontwikkelingen in de tandheelkunde.’
Oorzaken van het zware weer zijn volgens Grommers onder meer een lagere prijs per student en de onmogelijkheid om deze verlagingen te compenseren met meer studenten, (numerus fixus). ‘Daarnaast heeft Acta een groot aantal onbekostigde studenten – studenten die eerst een andere studie hebben gedaan omdat ze uitgeloot waren, terwijl we een van de duurste studies hebben. Ook staan de tandartstarieven in het algemeen onder druk, evenals de omzet van tandartsen. Dat raakt ook de omzet van Acta uit patiëntbehandelingen.’ Enige maanden geleden bleek dat Acta overweegt om de vestiging in Almere uit kostenoverwegingen te sluiten. Of dat inderdaad doorgaat is volgens Grommers nog steeds niet zeker.
Een aantal jaren geleden is Acta van een tweejarige naar een driejarige masteropleiding gegaan. Ook dat heeft consequenties voor de financiën, zegt Grommers. ‘Het gevolg hiervan is dat we nu in een periode zitten waarin relatief weinig studenten hun master halen, aangezien er een gat van een jaar zit. Wij noemen dit “de diplomadip”. Maar de overgang van een tweejarige naar een driejarige master heeft ook tot een structurele daling van ons budget geleid, aangezien het aantal studenten dat we kunnen plaatsen via de numerus fixus is gedaald. Tenslotte heeft ook de overgang naar het nieuwe gebouw van Acta geleid tot hogere huisvestingslasten.’
Het nieuwe gebouw van Acta staat aan de Zuid-as, zo ongeveer het duurste stuk grond van Nederland, waar de vierkante meterprijzen aanzienlijk hoger liggen dan in Slotervaart, waar Acta tot een aantal jaren geleden gevestigd was. Binnen de financieringssystematiek van de UvA is het gebruikelijk dat faculteiten niet meer dan twaalf procent aan huisvesting uitgeven, maar bij Acta ligt die zaak anders: omdat Acta een samenwerkingsverband is tussen UvA én VU, heeft ook de VU zeggenschap over de doorbelasting van huisvestingskosten. Daarbij worden veelal Zuid-asprijzen berekend die ertoe leiden dat Acta rond de twintig procent van haar budget moet terugsluizen naar de VU om op de peperdure Zuid-as te kunnen zitten.
