De zogeheten hitteberoerte waaraan de 24-jarige deelnemer van het UvA-HvA wedstrijdteam aan de Dam tot Damloop gisteren vermoedelijk is overleden, kan iedere loper treffen, maar is uitzonderlijk. Dit zegt Guido Vroemen, bondsarts van de Triathlon Bond en teamarts van OrangeCycling.
De student geneeskunde aan de UvA werd gisteren na de finish in Zaandam door medewerkers van het Rode Kruis opgevangen omdat hij bleek was en erg zweette. Hij was nog aanspreekbaar, zegt Cees Pronk van Le Champion, die de Dam tot Damloop (16,1 kilometer) organiseert. 'Bij de medische post constateerde men dat zijn temperatuur 42,6 graden was. Men heeft hem tevergeefs proberen te reanimeren.'
Onherstelbare schade
Bij een hitteberoerte kan het lichaam de warmte onvoldoende kwijt via de gebruikelijke wegen: straling en zweet, zegt Vroemen. 'Door die hoge temperatuur stolt eiwit in de lichaamscellen, wat onherstelbare schade in het lichaam veroorzaakt. Dat stollen is vergelijkbaar met het bakken van een ei en is onomkeerbaar. Ook is door de temperatuur meer kans op hartritmestoornissen.'
Vroemen deed in de 'klimaatkamer' op Papendal eens een proef bij een temperatuur hoger dan dertig graden en een luchtvochtigheid van tachtig procent. Door die vochtigheid verdampte zijn zweet amper. Via een ingeslikte pil was de binnentemperatuur te volgen. Hij fietste een half uur in toertempo (220 watt) en liep 11 kilometer per uur op een loopband. 'Mijn hartslag was bijna maximaal en de kerntemperatuur liep op tot 41 graden. Omdat ik goed getraind was, werd ik niet onwel, maar ik wilde wel naar buiten. Je kunt vreselijk warm zijn zonder het door te hebben.'
Prestatievermogen
Bij oplopende temperatuur trekt het lichaam normaal gesproken aan de rem en keldert het prestatievermogen. Ook kan er sprake zijn van duizeligheid en niet goed kunnen zien, zegt Vroemen. Opmerkelijk was dat het gisteren tijdens de Dam tot Damloop niet extreem heet was. Getraindheid speelt een rol. 'Hoe beter getraind, hoe beter je kunt omgaan met het afvoeren van de warmte.'
Drinken helpt, afkoeling nog beter. Vroemen: 'Met koud water je ledematen afspoelen. Tijdens de Iron Man op Hawaii, een triatlon, zijn de deelnemers acht uur bezig en daar staan langs de kant zakjes met ijs die je onder je shirt kunt doen.'
Volgens Vroemen is de kans op een hitteberoerte overigens groter bij kleinere afstanden. 'Dan loop je harder en produceer je meer warmte.'
Een andere loper die in de IJtunnel onwel was geworden, lag vanmorgen nog in het ziekenhuis. Pronk: 'Je hoopt dat iedereen heel blijft, maar helaas gebeurt dit soms.'
Tekst: Rob Rombouts
