De UvA wil een nieuwe bibliotheek op een plek waar nu nog twee rijksmonumenten staan. Hoewel de sloop van de panden op het Binnengasthuisterrein door de rechter is tegengehouden, zet de universiteit de plannen voor nieuwbouw door. Een dertien jaar durende soap in vijf vragen.
Waar draait de strijd om?
Op het Binnengasthuisterrein wil de UvA een bibliotheek met studiecentrum bouwen. In een nieuw gebouw, want volgens de universiteit past de bibliotheek met geen mogelijkheid in het ruim honderd jaar oude Zusterhuis en de Tweede Chirurgische Kliniek. De gebouwen die nu gebruikt worden door studentenorganisaties en de culturele organisatie Crea moeten dus weg. En daar zijn buurtbewoners en de organisatie de Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad het niet mee eens. Sloop tast volgens hen de monumentale waarde van het gebied aan.
En dus stapten ze naar de rechter?
Inderdaad, al heeft dat even geduurd. De plannen voor de bibliotheek stammen namelijk uit 1998. De strijd begon een jaar later. De binnenstad werd beschermd stadsgebied, de te slopen panden werden rijksmonumenten en het Binnengashuisterrein zelf werd door Unesco aangewezen als bufferzone rond de grachtengordel, het officiële werelderfgoed. Een domper voor de UvA, een zege voor de tegenstanders. Toch verleende stadsdeel Centrum in 2009 een sloopvergunning. De tegenstanders vochten het succesvol aan bij de rechter.
Wat bepaalde de rechter?
Dat stadsdeel Centrum ten onrechte een sloopvergunning voor de sloop van de monumenten heeft afgegeven. Kortom, de universiteit mag de panden niet slopen. Volgens de rechter kan de UvA gewoon af met de panden die er nu staan. Een van de argumenten die werd aangevoerd is dat tegenwoordig nog maar 20 procent van het materiaal in een bibliotheek bestaat uit ruimtevretende boeken. De rest kan digitaal worden aangeleverd.
En wat gaat de UvA nu doen?
Die vecht het besluit aan in hoger beroep, komende zomer. Tot die tijd wil de UvA extra onderzoek doen naar de bouwmogelijkheden. Op verzoek van de universiteit hebben drie experts dat inmiddels al gedaan. Slechts een van hen is van mening dat de monumenten te behouden zijn. Als tenminste geaccepteerd wordt dat een deel van het terrein, inclusief de tuin, wordt bebouwd. Deze optie is wel gelijk 7 miljoen euro duurder dan sloop en nieuwbouw. De totale bouwkosten komen dan neer op zo’n 30 miljoen euro.
Waarom neem de UvA niet gewoon haar verlies?
Omdat de universiteit zegt een groot ruimtegebrek te hebben. Steeds meer studenten zouden gebruik willen maken van studieplekken op de universiteit. Bij stadsdeel Centrum is in elk geval de twijfel toegeslagen. Al steunt het bestuur de UvA nog wel. De verantwoordelijke bestuurder wil voorkomen beticht te worden van woordbreuk en een schadeclaim aan zijn broek krijgen. Het stadsdeel heeft immers jarenlang wel aan de plannen meegewerkt.
Deze tekst is ook te beluisteren in de radiouitzending van Folia Live van 7 december.
Waar draait de strijd om?
Op het Binnengasthuisterrein wil de UvA een bibliotheek met studiecentrum bouwen. In een nieuw gebouw, want volgens de universiteit past de bibliotheek met geen mogelijkheid in het ruim honderd jaar oude Zusterhuis en de Tweede Chirurgische Kliniek. De gebouwen die nu gebruikt worden door studentenorganisaties en de culturele organisatie Crea moeten dus weg. En daar zijn buurtbewoners en de organisatie de Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad het niet mee eens. Sloop tast volgens hen de monumentale waarde van het gebied aan.
En dus stapten ze naar de rechter?
Inderdaad, al heeft dat even geduurd. De plannen voor de bibliotheek stammen namelijk uit 1998. De strijd begon een jaar later. De binnenstad werd beschermd stadsgebied, de te slopen panden werden rijksmonumenten en het Binnengashuisterrein zelf werd door Unesco aangewezen als bufferzone rond de grachtengordel, het officiële werelderfgoed. Een domper voor de UvA, een zege voor de tegenstanders. Toch verleende stadsdeel Centrum in 2009 een sloopvergunning. De tegenstanders vochten het succesvol aan bij de rechter.
Wat bepaalde de rechter?
Dat stadsdeel Centrum ten onrechte een sloopvergunning voor de sloop van de monumenten heeft afgegeven. Kortom, de universiteit mag de panden niet slopen. Volgens de rechter kan de UvA gewoon af met de panden die er nu staan. Een van de argumenten die werd aangevoerd is dat tegenwoordig nog maar 20 procent van het materiaal in een bibliotheek bestaat uit ruimtevretende boeken. De rest kan digitaal worden aangeleverd.
En wat gaat de UvA nu doen?
Die vecht het besluit aan in hoger beroep, komende zomer. Tot die tijd wil de UvA extra onderzoek doen naar de bouwmogelijkheden. Op verzoek van de universiteit hebben drie experts dat inmiddels al gedaan. Slechts een van hen is van mening dat de monumenten te behouden zijn. Als tenminste geaccepteerd wordt dat een deel van het terrein, inclusief de tuin, wordt bebouwd. Deze optie is wel gelijk 7 miljoen euro duurder dan sloop en nieuwbouw. De totale bouwkosten komen dan neer op zo’n 30 miljoen euro.
Waarom neem de UvA niet gewoon haar verlies?
Omdat de universiteit zegt een groot ruimtegebrek te hebben. Steeds meer studenten zouden gebruik willen maken van studieplekken op de universiteit. Bij stadsdeel Centrum is in elk geval de twijfel toegeslagen. Al steunt het bestuur de UvA nog wel. De verantwoordelijke bestuurder wil voorkomen beticht te worden van woordbreuk en een schadeclaim aan zijn broek krijgen. Het stadsdeel heeft immers jarenlang wel aan de plannen meegewerkt.
Deze tekst is ook te beluisteren in de radiouitzending van Folia Live van 7 december.
