Vermeende diplomafraude, een cultuur gestoeld op angst en opleidingen die flink onder de maat presteren. Het is hommeles binnen de economische afdeling van de Hogeschool van Amsterdam. Een gesprek tussen docentenkorps en bestuur moest de lucht klaren.
‘Je komt er echt niet in.’ Als rector van de hogeschool klinkt Jet Bussemaker even onverbiddelijk als de beveiliger van de Fraijlemaborg in Amsterdam Zuidoost. In het gebouw bespreken docenten, opleidingsmanagers en bestuurders dinsdag de problemen die het economische domein van de HvA teisteren. Journalisten zijn niet welkom. Bussemaker: ‘Docenten moeten de kans krijgen vrijuit te spreken om hun zorgen te uiten.’
Afgelopen week barstte
een bom op de hogeschool. Duizenden studenten zouden sinds 2002 ten onrechte een diploma hebben gekregen. Naar aanleiding van de berichten in De Telegraaf riep Bussemaker onmiddellijk een onafhankelijke commissie in het leven die het vermeende gesjoemel met diploma’s moet gaan uitzoeken, al zijn er volgens de oud-staatssecretaris geen signalen voor fraude. De onderwijsinspectie is inmiddels een vooronderzoek gestart.
‘Er is echt geen enkele aanwijzing voor diplomafraude,’ benadrukt Reynt-Jan Sloet van Oldruitenborgh, docent aan de opleiding International Business and Management Studies (IBMS) en lid van de examencommissie, na afloop van de bijeenkomst met de directie. ‘Waar het verhaal vandaan komt, is ons echt een raadsel. We zijn geschrokken van de enorme aandacht, want die werd gekoppeld aan de brief die wij hebben geschreven. Daarin hebben wij onze zorg uitgesproken over de managementstijl en de organisatiecultuur.’
Giftige cocktail
In de uitgelekte
brief spraken de docenten hun vrees uit voor het voortbestaan van de International Business School, een internationale school binnen de HvA bestaande uit vijf opleidingen. De onrust zou toenemen en het vertrouwen in het bestuur ‘het nulpunt’ naderen. De zorgen werden nog eens versterkt door het recente, en volgens de schrijvers onterechte, ontslag van een
opleidingsmanager. Maar nog veel erger: door de jaren heen is een cultuur van angst ontstaan.
Sloet van Oldruitenborgh: ‘Zo’n angstcultuur ontstaat door een combinatie van factoren. We worden slecht geïnformeerd, voelen ons onveilig door een groot verloop onder managers, worden niet gehoord en als het voorbestaan van je instituut dan ook nog er discussie staat. Dat is een hele giftige cocktail.’
‘We worden enorm topdown bestuurd,’ zegt Pieter Vermeulen, docent aan de opleiding International Business and Languages (IBL). ‘Bij ons bestond de vrees dat de internationale opleidingen uit elkaar gehaald zouden worden. Maar in al die plannen worden we niet gekend.’ Wil Hazelhoff, opleidingsmanager IBL, vult aan: ‘Niemand durft daar hier over te spreken. Mijn situatie heeft daar misschien wel aan bijgedragen. Ik werd de wacht aangezegd, en dat werd later weer teruggedraaid. Terwijl, en dat klinkt misschien gek uit mijn mond, ik al 19,5 jaar een goede staat van dienst heb.’
De problemen binnen de International Business School zijn ook al opgemerkt door de HvA zelf. Vooral bij de internationale economische opleidingen Trade Management Asia en International Management zou het goed mis zijn, zo bleek uit onderzoek. Te veel zou niet goed gaan, liet Bussemaker eerder weten. Het afstudeerniveau moet omhoog. Maar volgens de docenten zijn de inhoudelijke problemen niet groot. Het zou te maken hebben met de overgang van alle opleidingen van het Nederlands naar het Engels, drie jaar terug.
‘De kwaliteit van het onderwijs staat niet onder druk,’ benadrukt John Sterk, opleidingsmanager International Financial Management. ‘De examens zijn streng, het niveau van de lessen is binnen de International Business School enorm hoog.’ Maar waar komt het idee dan vandaan dat het zo slecht gesteld is met het onderwijs? Sloet van Oldruitenborgh: ‘Beeldvorming, zo’n bericht in De Telegraaf over diplomafraude. Jet Bussemaker kan niet alles ontkennen, dat is ongeloofwaardig en geeft dus toe dat er iets mis is.’
Het gesprek heeft volgens de betrokkenen de lucht voor een groot deel geklaard. ‘De sfeer waarin we met elkaar spraken was heel goed. We hebben een dialoog kunnen voeren en het bestaan van de International Business School staat niet ter discussie,’ zegt Sterk. ‘Er zijn concrete afspraken gemaakt. Zo worden docenten meer betrokken bij het besluitvormingsproces.’ Jet Bussemaker zal er persoonlijk op toezien dat het bestuur van het economische domein de afspraken nakomt, eens in de drie maanden.
Om studenten die zich zorgen maken over de gang van zaken bij hun studie bij te praten, houden docenten van de International Business School vandaag en morgen inloopsessies op de Fraijlemaborg. Om 11.00 uur en 14.00 uur kunnen studenten terecht in lokaal 0.008 op de Fraijlemaborg.
Debat kwaliteit hoger onderwijs
Op donderdag 22 december van 17.00 tot 19.00 uur wordt er in het Kohnstammhuis aan de Wibautstraat 2-4 een debat over de kwaliteit van het hoger onderwijs georganiseerd.
Jet Bussemaker (rector HvA) wordt geïnterviewd door Jim Jansen (hoofdredacteur Folia Magazine) waarna de aanwezigen vragen kunnen stellen. Vervolgens gaat Bussemaker in debat met Ad Verbrugge (voorzitter van Beter Onderwijs Nederland), Eline Peters (voorzitter Asva) en Han Boels (docent HvA en lid van de medezeggenschapsraad). Tussendoor zal ex-UvA-student Marcel Latuperissa enige kerstklassiekers ten gehore brengen.
Beluister hier het interview met DEM-docent Stefan Molenaars over de brandbrief die hij samen met andere docenten stuurde naar de domeinvoorzitter, opgenomen in de radio-uitzending Folia Live op 28 december jl.