Het door studenten gerunde filmhuis Kriterion vertoonde gisteren eenmalig
Together – Understanding Kills Ebola. De 30-minuten durende documentaire gaat over de strijd tegen Ebola door studenten van Kriterion Monrovia, de Afrikaanse zusterbioscoop van het filmtheater aan de Roetersstraat. Of eigenlijk: zusterbioscoop in spe. De studentenvereniging uit Liberia is weliswaar bezig met het oprichten van een filmhuis in de hoofdstad, maar legde haar bioscoopplannen vorig jaar in de ijskast om zich volledig te richten op de strijd tegen ebola.
In plaats van te onderhandelen met investeerders en een geschikt pand te zoeken voor de toekomstige bioscoop, trokken de ruim 70 Kriterionleden het land in om voorlichting te geven over het dodelijke virus. ‘Ons voordeel was, dat de mensen ons vertrouwen,’ zegt Kriterion Monrovia-voorzitster Pandora Hodge. De 26-jarige Liberiaanse studente was speciaal voor de filmvertoning naar Amsterdam gekomen. Na afloop beantwoordde ze vragen uit het publiek.
‘Veel mensen ontkenden aanvankelijk dat ebola bestond. Ze deden het af als verzinsel van de regering, die op die manier zou proberen meer financiële hulp te krijgen’, vertelde Hodge. Het wantrouwen van Liberianen tegenover overheidsinstanties was dan ook groot. Adviezen van de regering werden veelal genegeerd. De studenten hadden het in dat opzicht makkelijker. ‘Tegenover ons stonden ze open. Ze zagen dat we dit deden op eigen initiatief en niet waren aangesteld door welke instantie dan ook.’
Films in de bush
Bijkomend voordeel was dat de studenten een aantal van de dorpjes waar ze voorlichting gaven eerder hadden bezocht. Kriterion Monrovia trok al voor de ebola-ramp door het land; destijds niet met plastic handschoenen en ontsmettingsmiddel, maar met een mobiele filmprojector en een uitrolbaar filmscherm. In de meest afgelegen dorpjes, midden in de bush, vertoonden de studenten films van Charlie Chaplin en andere klassiekers. Zo verwierven ze naamsbekendheid en brachten ze de bioscoop naar de dorpsbewoners, die vaak nooit eerder een film hadden gezien op groot scherm.

Filmtheater Kriterion aan de Roetersstraat in Amsterdam.
De studenten van Kriterion Monrovia dromen al sinds 2010 van een bioscoop in de Liberiaanse hoofdstad. Een groep enthousiastelingen benaderde destijds de Stichting Young Urban Achievers (YUA), een Nederlands collectief dat wereldwijd jongeren begeleidt bij het opzetten van ondernemingen. YUA heeft eerder in de Bosnische hoofdstad Sarajevo een studentenbioscoop opgezet naar het Kriterion-model.
Studiebekostiging
Het Kriterion
-model is sinds de oprichting van de Amsterdamse studentenbioscoop in 1945 onveranderd: een onafhankelijk cultureel podium, gerund door studenten, die op die manier hun studie kunnen financieren. De medewerkers van Kriterion Amsterdam zijn dan ook uitsluitend studenten. Of zij bij een ebola-uitbraak in Nederland hun bioscoop zouden achterlaten en het land in gaan om te helpen? 'Als de situatie hier vergelijkbaar zou zijn met die in Liberia zeker,' zegt Marthe Singelenberg, kersverse YUA-directrice en lid van Kriterion Amsterdam. ‘Kriterion is vlak na de Tweede Wereldoorlog opgericht vanuit de het studentenverzet. We probeerden altijd al meer te zijn dan een cultureel podium.’
Dat fysieke podium is er in Monrovia nog niet. Maar de vereniging heeft een pand op het oog en nu Liberia bijna ebola-vrij is, kunnen de studenten zich weer volop richten op hun bioscoopproject. Voorzitster Hodge heeft er alle vertrouwen in. ‘Kriterion Monrovia gaat een mooie toekomst tegemoet.’