Maex: 'We gaan opleidingen niet per se in elkaar vlechten'
Hoe hervormt Karen Maex, die we onlangs in Folia nog noemden als mogelijke kandidaat om de nieuwe rector magnificus van de UvA te worden, de bètafaculteiten?
Halverwege haar vierjarige termijn als decaan van de drie bètafaculteiten van de UvA en de VU blikt Karen Maex terug en vooruit. 'Ik heb geleerd dat je niet alles tegelijkertijd kunt doen.' Over haar eigen toekomst zegt ze: 'Ik in de race voor de functie van rector magnificus? De definitieve profielschets is er nog niet eens.'
Karen Maex was de afgelopen twee jaar zowel decaan van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica aan de UvA (FNWI), als van twee faculteiten aan de VU: de Faculteit der Exacte Wetenschappen (FEW) en van de Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen (FALW). Een druk takenpakket. Maex kwam er speciaal voor naar Amsterdam, vanuit Leuven, waar ze vicerector was van de Katholieke Universiteit.
Aan de UvA kreeg ze de taak om de hervormingen aan de bètafaculteit in goede banen te leiden. De drie faculteiten waar Maex de leiding over kreeg stonden op het punt te fuserenDit fusieproject staat bekend als de bètafusie. tot de Amsterdam Faculty of Science (AFS).
Nog voor Maex kon beginnen was er al een hobbel op de weg. De bètafusie werd weggestemd door de medezeggenschapsraden van de UvA. 'We hebben het nu zo goed aan de FNWI, dat dreigt allemaal verloren te gaan,' zei een aantal studentes dat op de vergadering van de medezeggenschapsraden was afgekomen.
Karen Maex bleef trouw aan haar opdracht. Er kwam dan wel geen fusie tussen de faculteiten, op de UvA en de VU kwam er wel een aantal gezamenlijke bètaopleidingen. Deze opleidingen zouden bovendien een gezamenlijke huisvesting krijgen. De hervormingen kwamen haar op kritiek te staan: mensen vreesden dat ze, tegen de wil van de medezeggenschap in, de fusie op deze manier toch nog wilde doorzetten.
Nu lijken de zaken aan de bètafaculteiten in rustiger vaarwater te zijn gekomen. Samenwerking tussen de drie faculteiten wordt doorgezet, maar dat gebeurt in overleg met de medezeggenschap. Gevoeligheden worden gerespecteerd. 'We gaan opleidingen niet per se in elkaar vlechten, maar samenwerken waar het kan en waar het gewenst is,' zegt Maex in gesprek met Folia.
Maex wordt genoemd als kandidaat om komend voorjaar Dymph van den Boom op te volgen als rector magnificus van de UvA. De universiteit heeft grote hervormingen op de agenda staan, iets waar uitgerekend Maex de afgelopen twee jaar veel ervaring mee heeft opgedaan.
Hebt u iets geleerd van de afgelopen twee jaar?
'Wat ik heb geleerd is dat je niet alles tegelijkertijd kunt doen. Je kunt beter samen iets opbouwen en werken op basis van voortschrijdend inzicht, waarbij je zo veel mogelijk meningen in de besluitvorming meeneemt. Dat doen we inmiddels ook met studenten en medewerkers, zoals we het afgelopen jaar, ook van studenten, instemming hebben gekregen voor verschillende joint degreesEen joint degree ontstaat als twee verschillende instellingen een gezamenlijke opleiding aanbieden. Na afloop krijg je van beide instellingen een diploma. met de VU.'
Dan komt er toch vanzelf een AFS?
'Daar gaat het helemaal niet meer om. Mijn stip op de horizon is dat er een aantal samenwerkingsinstituten zal ontstaan binnen de drie bètafaculteiten. Informatica, natuur-, en sterrenkunde enerzijds, en milieu-, en aardwetenschappen anderzijds. Het zijn disciplines waar veel interesse bestaat voor samenwerking. Enkele leerstoelgroepen van het Swammerdam Institute for Life Sciences zullen, vermoedelijk volgend voorjaar, hun intrek nemen in wat we in de wandelgangen Science Park-Zuid noemen: het zogenoemde O2-pand aan de Zuidas.'
Binnenkort wordt dit O2-pand opgeleverd. Omdat er ook UvA-onderzoekers in worden ondergebracht, moet de UvA huur betalen. De UvA vreest echter een torenhoge ‘Zuidas-huur’. Deelt u die vrees?
'De VU is eigenaar van dat pand. Hoe hoog die huur zal zijn hangt af van wat de CvB’s van de UvA en de VU daarover onderling afspreken, maar de afspraak is dat de huur die de onderzoeksgroepen van FNWI moeten betalen een “UvA-huur” zal zijn en niet een huur die aan de Zuidas gangbaar is.'
Waarom is zo’n groot en duur pand nodig om onderzoek te doen?
'Onderzoekers kunnen elkaar dan wederzijds bevruchten, kruisbestuiving dus. Samenwerking is nodig om betere wetenschap te krijgen en dan is het goed om bij elkaar te zitten. Er ontstaat dan een dynamiek rond mensen en kennis. Dat leidt tot innovatie en een grote aantrekkingskracht op talent. Dat is wat we nodig hebben.'
Voorafgaand aan de AFS zouden de twee bètafaculteiten van de VU eerst fuseren. Dat gaat ook niet meer door?
'Die twee faculteiten zouden fuseren als eerste stap naar de AFS. Nu die AFS er niet komt hoeven de Faculteit der Exacte Wetenschappen en de Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen van de VU ook niet meer te fuseren. Die laatste faculteit is intussen gereorganiseerd en loopt heel goed.'
Zo geredeneerd blijft u wellicht decaan van drie faculteiten. Dat lijkt geen wenselijke situatie. Is het niet beter om de drie faculteiten dan maar weer los te koppelen?
'Het is niet aan mij om daar iets over te zeggen. De beide CvB’s van UvA en VU moeten daar verder afspraken over maken. Mijn stip op de horizon blijft dat we een aantal samenwerkingsinstituten tussen UvA en VU opzetten. Als daarna blijkt dat verdere samenwerking niet wenselijk wordt gevonden, dan hoeft dat niet.'
Dan kunnen de drie samenwerkende bètafaculteiten weer een eigen decaan krijgen en kunt u rector magnificus van de UvA worden.
'Daar ben ik helemaal niet mee bezig. Er is zelfs nog helemaal geen definitieve profielschets voor de nieuwe rector magnificus en daarom is het een voorbarige vraag.'
