Vanaf 10 december zijn er 'menselijke' lichtpalen te zien op het Amsterdam Light Festival: lichtpalen die gesprekken met elkaar voeren. Twee jonge onderzoekers aan de HvA, Joppe Lauriks en Bastiaan Feenstra, werkten hieraan mee. Dat deden ze binnen het Citizen Data Lab, een lab van de HvA dat zich bezighoudt met citizen data. 'We willen graag bewustzijn creëren over hoeveel data we eigenlijk online zetten,' zegt projectleider Wouter Meys.
‘We wilden graag iets maken dat zowel past bij het thema "Vriendschap" van het Amsterdam Light Festival, als bij het doel van Citizen Data Lab . Ons doel is om mensen inzicht te geven in data. En dus bedachten we de lichtpalen met menselijke trekjes, die gebruik maken van data,’ vertelt Meys, coördinator van het Citizen Data Lab en projectleider van het geheel. Voor dit project werkte Citizen Data Lab samen met twee studenten van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, Iris Evertse en Gerrit Blaauw.
Hoewel de lichtpalen gesprekken voeren als echte mensen, zien ze er niet zo uit. ‘Het zijn eigenlijk gewoon computers. We hebben gezocht naar een vorm waarin ze niet menselijk zijn, maar toch ook weer wel. Ze staan ook als mensen: in groepjes en één apart.’ Het is ook een experiment: de onderzoekers willen graag weten of de lichtpalen als echte mensen worden gezien en wat het met de openbare ruimte doet. ‘En we willen graag bewustzijn creëren over hoeveel data we eigenlijk online zetten. Een soort kritische zelfreflectie, dus.’
Autonoom
De onderzoekers maakten lichtpalen die gesprekken met elkaar voeren over onderwerpen die op internet voorbij komen. Meys hoopt dat ze ooit volledig autonoom worden, maar nu gaat het filteren van die gegevens nog handmatig. ‘Wij lezen zelf discussies op internet, bijvoorbeeld op Reddit, social media en nieuwssites. Als ze maar door echte mensen worden gevoerd. Dat zijn open data, maar we letten er natuurlijk wel op dat het niet privacygevoelig is. We bouwen een database op, en de lichtpalen kiezen dan random welke discussie ze voeren. Dat kan over van alles gaan, bijvoorbeeld over Sinterklaas en Zwarte Piet,’ zegt hij.
De lichtpalen praten uitsluitend met elkaar, maar ze hebben wel sensoren die op hun omgeving reageren. ‘Als er even niemand in de buurt is, vallen ze in slaap of zijn ze gewoon even stil.’ Meys weet nog niet of ze ook met intonatie zullen praten: momenteel zijn ze druk bezig met het afmaken van de palen. ‘Maar het zou natuurlijk wel leuk zijn.’ Ze spreken met hun robotstem ook ‘haha’ en ‘lol’ uit, en zelfs emoticons herkennen ze. ‘Dan zeggen ze gewoon: smileyface.’
De lichtpalen zijn van 10 december t/m 7 januari te zien in het Hortusplantsoen, als onderdeel van het Amsterdam Light Festival. Daarna worden ze voor vier jaar naar een vaste locatie verplaatst.