Op z'n Duits | Als Emma Watson aan de UvA studeerde
Een van de grootste feministen van onze tijd is actrice Emma Watson. In 2014 hield ze een speech voor de Verenigde Naties waarin ze mannen opriep mee te doen met feminisme. De hele wereld was verheugd dat een actrice haar podium gebruikte voor zo’n positief doel. Zo dapper ook dat ze uit de kast kwam als feminist!
Van HeForShe hebben we nooit meer iets gehoord. De 25-jarige Watson nam een sabbatical om zich te verdiepen in het feminisme. Nu heeft ze een nieuwe ingeving. Pornografie vindt ze viesbah en slecht, en daarom zouden feministen alternatieven moeten maken.
Het is duidelijk dat Watson haar feministisch onderricht niet aan de UvA geniet. Dan had ze iets geweten over de geschiedenis van het feminisme en dan had ze niet zo’n modderfiguur geslagen. Kritiek op porno kent een lange traditie, inclusief steekhoudende weerwoorden.
In 1976 publiceerde Andrea Dworkin de klassieker Pornography: Men Possessing Women. De hoofdlijn werd samengevat in de slogan pornography is the theory, rape is the practice: porno zou mannen leren dat dwang tegen vrouwen acceptabel is. Het was een moralistisch vertoog waarin alle seks een smerige smaak kreeg. Dat schoot bij sommigen in het verkeerde keelgat. Hoe zat het met plezier?
Criticasters organiseerden in 1982 de Barnard Conference on Sexuality. Deze feministen wilden op een positieve manier nadenken over seks. Dat werd een heus gedoe. De antipornofeministen demonstreerden buiten met borden. De sprekers op de conferentie kregen jij-bakken toegesnauwd: iemand die van sm houdt kon in de ogen van de anti’s geen goede wetenschapper zijn.
Die confrontatie op straat luidde het begin in van de Sex Wars, een conflict binnen het feminisme dat nog steeds voortduurt. De ene partij ziet mannen als beesten en vrouwen als zachtmoedige slachtoffers; de andere kant verzet zich tegen zulk stereotiep denken en komt op voor erotische diversiteit en seksuele rechten. In dat laatste kamp, dat pro-seks wordt genoemd, zitten ook pornoproducenten.
In 1984, toen Watson min zes jaar oud was, richtte pornoster en feminist Candida Royalle Femme Productions op, waarmee ze films maakte die stelletjes samen konden kijken. Nina Hartley begon in hetzelfde jaar met expliciete voorlichtingsfilms. In het nieuwe millennium zijn feministische pornomakers geen unicum meer. Spanje heeft Erika Lust, Zweden Mia Engberg en wij hebben Jennifer Lyon Bell, een Amerikaanse die aan Harvard psychologie studeerde en aan de UvA filmwetenschap.
Had Watson dit kunnen weten? Ja. Had ze het moeten weten? Ja. Het is allemaal leuk en aardig dat actrices willen dat hen op de rode loper meer gevraagd wordt dan welke designer ze dragen, maar doe dan niet zo onnozel. Watson heeft nog heel wat lees- en kijkwerk te doen. Daarbij moet ik haar wel waarschuwen: die feministische porno is niet soft of steriel, maar brengt genot maximaal en geil in beeld. Zoals porno hoort te zijn.
