De angst onder journalisten om hun journalistieke autonomie te verliezen is vaak groter dan hun wil om het publiek en de kritiek die er bestaat op hun functioneren serieus te nemen. Dat zegt communicatiewetenschapper Yael de Haan in haar proefschrift ‘Between professional autonomy and public responsibility. Accountability and responsiveness in Dutch media and journalism’, waarop zij gisteren promoveerde.
De laatste jaren lijkt de kritiek op media en journalistiek in Nederland toe te nemen, constateert De Haan, werkzaam bij de Amsterdam School of Communication Research (ASCoR) en als mediadeskundige lid van de Raad voor de Journalistiek. Uit zowel publieke als politieke hoek krijgen zij het verwijt feiten te overdrijven, hypes te creëren en misbruik te maken van hun macht. De Haan onderzocht hoe Nederlandse media hebben gereageerd op de kritiek op hun functioneren. Hiertoe analyseerde ze onder meer dagelijkse redactieprocessen van de Volkskrant, het NOS Nieuws en het RTL Nieuws.
Daarbij kwam ze erachter dat mediaorganisaties en journalisten de kritiek op hun functioneren niet alleen serieus nemen, maar ook steeds meer naar vormen zoeken om verantwoording af te leggen en rekening te houden met het publiek: de introductie van ombudsmannen (m/v), correctierubrieken, weblogs, online discussiefora; het zijn allemaal uitingen van een groeiende aandacht van mediaorganisaties voor openheid, transparantie, verantwoording en interactie met het publiek.
Toch blijkt de journalistieke praktijk weerbarstig, zo stelt De Haan. ‘Journalisten weten de instrumenten moeilijk te integreren in hun dagelijkse werkzaamheden. Tijdgebrek en de soms harde, beledigende toon van de klachten spelen hierbij een rol. Ook vinden journalisten het lastig om een balans te vinden tussen informeren, luisteren en uitleg geven.’
De laatste jaren lijkt de kritiek op media en journalistiek in Nederland toe te nemen, constateert De Haan, werkzaam bij de Amsterdam School of Communication Research (ASCoR) en als mediadeskundige lid van de Raad voor de Journalistiek. Uit zowel publieke als politieke hoek krijgen zij het verwijt feiten te overdrijven, hypes te creëren en misbruik te maken van hun macht. De Haan onderzocht hoe Nederlandse media hebben gereageerd op de kritiek op hun functioneren. Hiertoe analyseerde ze onder meer dagelijkse redactieprocessen van de Volkskrant, het NOS Nieuws en het RTL Nieuws.
Daarbij kwam ze erachter dat mediaorganisaties en journalisten de kritiek op hun functioneren niet alleen serieus nemen, maar ook steeds meer naar vormen zoeken om verantwoording af te leggen en rekening te houden met het publiek: de introductie van ombudsmannen (m/v), correctierubrieken, weblogs, online discussiefora; het zijn allemaal uitingen van een groeiende aandacht van mediaorganisaties voor openheid, transparantie, verantwoording en interactie met het publiek.
Toch blijkt de journalistieke praktijk weerbarstig, zo stelt De Haan. ‘Journalisten weten de instrumenten moeilijk te integreren in hun dagelijkse werkzaamheden. Tijdgebrek en de soms harde, beledigende toon van de klachten spelen hierbij een rol. Ook vinden journalisten het lastig om een balans te vinden tussen informeren, luisteren en uitleg geven.’
