Onderzoeksjournalist en UvA-alumnus
Frank van Kolfschooten stuurde een mail naar tienduizend wetenschappers met de vraag of ze wel eens iets merken van wetenschapsfraude. Er werd volop gereplyed. De duizend reacties die hij ontving worden in de loop van dit jaar gebundeld in een boek.
'Gedurende de affaire-Stapel werd ik als “kenner” plat gebeld over wetenschapsfraude en kwam het idee bij me op om een update te maken van mijn eerder verschenen boek over wetenschapsfraude
Valse Vooruitgang,’ zegt Van Kolfschooten in een interview met
De Volkskrant. ‘Ik had de gemakkelijke weg kunnen kiezen en gewoon de nieuwe zaken eraan toe kunnen voegen, maar het leek zinniger om het hele onderzoek nog eens over te doen.’
Valse vooruitgang (1993) zorgde destijds voor een schokgolf op de Nederlandse universiteiten. In het boek ging Van Kolfschooten in op de zogenoemde ‘Affaire-Buck’, genoemd naar de gerenommeerde Eindhovense chemicus en hoogleraar Henk Buck die een omstreden artikel over een nieuw medicijn tegen hiv publiceerde. ‘Het bleek geen fraude,’ zegt Van Kolfschooten, ‘maar het werd wel de eerste staalkaart van gerommel onder Nederlandse wetenschappers en hoe instellingen daar mee omspringen. Dat boek is, heb ik achteraf gehoord, een reden voor universiteiten en de KNAW geweest om de zaken beter te regelen.’
Zo goed werd het kennelijk niet geregeld, getuige de
affaire-Stapel. Wetenschappers gingen dan ook graag in op het verzoek van Van Kolfschooten om hun fraudenieuwtjes met hem te delen. ‘Ze willen zelf ook graag weten wat er gaande is. Maar er zijn universiteiten die hun mensen waarschuwen voor mijn onderzoek. Daar gaat het advies rond om me direct naar de afdeling voorlichting of de rector door te verwijzen. Ik denk dat universiteiten rommelen met cijfers. De doofpotcultuur bestaat nog steeds.’ Van Kolfschooten heeft bij de Vereniging van Universiteiten (VSNU) een projectsubsidie aangevraagd om onderzoek naar wetenschapsfraude te kunnen verrichten. ‘Maar mijn verzoek werd afgewezen. De zaak ligt te gevoelig.’
Vanavond is er in De Balie een debat met Frank van Kolfschooten over wetenschapsfraude.