UvA-promovendus analyseert gedrag van politici op Twitter
Wie gaat met wie regeren? Dat is dé vraag in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november. Twitter zou een inkijkje kunnen bieden in de aanstaande kabinetsformatie. ‘De Nederlandse Twitterpolitiek laat zien hoe politici met elkaar omgaan.’
Aanstaande dinsdag promoveert Livia van Vliet op het proefschrift genaamd Digital Soapboxes: Analyzing Twitter Politics across 26 countries, oftewel een analyse van de politieke soap die zich afspeelt op Twitter. Voor haar promotie analyseerde ze het gedrag op Twitter van parlementariërs van zo’n 26 landen, enkelen van het Europese parlement. Folia sprak Van Vliet in de aanloop naar haar promotie.
Twitterpolitiek, wat is dat?
‘Twitter, nu X, heeft een grote invloed op de manier waarop politiek wordt bedreven en hoe politieke elites, zoals politici en parlementsleden, communiceren met het publiek. Twitter kan daarbij getypeerd worden als soundbite communication, oftewel het is een platvorm die gebruikt wordt voor beknopte, efficiënte en directe communicatie in de politiek.’
‘Voor mijn onderzoek heb ik retweets, vermeldingen en de inhoud van tweets gekwantificeerd om zo een idee van het Europees politieke landschap te krijgen. Ik heb gekeken hoe vaak politici de interactie met elkaar zijn aangegaan en over welke onderwerpen zij het hadden. Twitterpolitiek gaat dus eigenlijk over de interactie van politici op Twitter, welke tweets zij goedkeuren en de inhoud van de reacties.’
Wat zegt dat over het politieke landschap in Europa?
‘Mijn bevindingen duiden dus hoe Twitter gebruikt wordt door parlementariërs. Twitter is echt een platform waar politici de publieke opinie kunnen opzoeken en beïnvloeden. Het dient als een middel voor politici om deel te nemen aan publieke discussies en ervoor te zorgen dat mensen op de hoogte zijn van de kwesties en debatten. Vooral leden van het Europese Parlement gedragen zich strategisch op Twitter; ze retweeten over elkaars standpunten als ze gelijkgezind zijn en communiceren dan ook vaker onderling.’
‘Brexit heeft dit op lokaal niveau goed geïllustreerd. Theresa May (Conservative Party), de voormalige premier van het Verenigd Koninkrijk, probeerde te onderhandelen over de voorwaarden van het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie (EU). Er waren duidelijke verschillen in de manier waarop de linkse Labour Party en de rechtse Conservative Party de voorwaarden van het Brexit-akkoord bespraken op Twitter. De Conservative Party was voor, de Labour Party tegen Brexit. Hun Twitterpolitiek viel dus bijna één-op-één te vertalen naar hoe de politici uiteindelijk ageerden en plein public.’
22 november vinden er in Nederland Tweede Kamerverkiezingen plaats. Kun je iets zeggen over de Nederlandse Twitterpolitiek?
‘Jazeker! Oorspronkelijk was het onderzoek gericht op drie landen: de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. De Nederlandse Twitterpolitiek vertoonde daarbij duidelijke patronen in de manier waarop politici met elkaar omgingen, bleek uit eerder onderzoek. In 2017 hebben politici in Nederland elkaar veelvuldig geretweet of genoemd, met uitzondering van één partij, de PVV. Dus politici hebben toentertijd de PVV uitgesloten van het politieke debat op Twitter, wat ook zichtbaar was in de Tweede Kamer: de meeste partijen waren het oneens met Geert Wilders. Dit gegeven was zó duidelijk zichtbaar op Twitter en daarmee een zeldzame bevinding in vergelijking met andere gegevens van Twitter. Dit patroon was ook aanleiding om ons onderzoek verder uit te breiden naar andere landen.’
‘Dus het politieke landschap valt zeker te duiden aan de hand van Twittergegevens. Het kan een indicatie geven van “wie met wie wil regeren”. Het is wel opletten geblazen, want algoritmes kunnen de verspreiding van bepaalde inhoud bevorderen. Dit kan gevolgen hebben voor de informatie die kiezers ontvangen en hoe politieke boodschappen worden verspreid. Dat geldt niet alleen voor platforms zoals Twitter, maar ook voor bijvoorbeeld TikTok en LinkedIn. Politici gebruiken deze platforms gericht om verschillende demografische groepen te bereiken, de kiezers.’
Livia van Vliet promoveert op dinsdag 31 oktober om 13.00 uur op haar proefschrift ‘Digital Soapboxes: Analyzing Twitter Politics across 26 Countries’. De verdediging vindt plaats in de Agnietenkapel en is vrij toegankelijk. Online bij te wonen via deze link.
