Historica Veerle Gaspar promoveert morgen op haar onderzoek naar de rol van vrouwen in openbare religieuze functies in de westelijke helft van het Romeinse Rijk, tijdens de laatste eeuwen van de Republiek tot en met de derde eeuw na Christus.
Er kleeft een feministisch luchtje aan je onderzoek.
‘Je zou eventueel een feministische betekenis aan mijn proefschrift kunnen geven, maar dat was niet mijn intentie: ik had net zo goed onderzoek kunnen doen naar een andere onderbelichte groep uit de oudheid. Kinderen bijvoorbeeld.’
Zijn vrouwen in religieuze functies in de oudheid zo onderbelicht dan?
‘Door de meeste historici werd altijd voorondersteld dat de religieuze rol van vrouwen in het Romeinse Rijk marginaal was, terwijl er nooit uitgebreid onderzoek naar is gedaan. Maar uit de inscripties die ik voor mijn proefschrift heb bestudeerd, blijkt dat vrouwen wel degelijk voorname religieuze functies bekleedden. Opvallend daarbij is de enorme variëteit aan priesteressen: de rollen die zij vervulden verschilden enorm per maatschappelijke achtergrond, tijd en gebied.’
Wat deden ze dan precies?
‘Daar kunnen niet echt algemene uitspraken over worden gedaan, maar denk bijvoorbeeld aan het doen van wijdingen en het uitvoeren van bloedoffers. Het bekleden van een priesterschap had niet alleen een ceremoniële functie: het verzekerde de vrouw ook van een essentiële rol in het openbare leven. Alle vrouwen waren erg trots op hun religieuze ambt, blijkt uit de inscripties.’
Bespeur ik toch een vleugje feminisme?
‘Laat ik het zo zeggen: de rol van vrouwen was in ieder geval belangrijker dan algemeen werd verondersteld. Hun rol bleef vaak wel secundair, afhankelijk van de plaats of cultus waarin zij hun ambt vervulden. Mannen konden meer verschillende functies bekleden, maar dat neemt niet weg dat de rol van vrouwen in de Romeinse religie van essentieel belang was.'
Er kleeft een feministisch luchtje aan je onderzoek.
‘Je zou eventueel een feministische betekenis aan mijn proefschrift kunnen geven, maar dat was niet mijn intentie: ik had net zo goed onderzoek kunnen doen naar een andere onderbelichte groep uit de oudheid. Kinderen bijvoorbeeld.’
Zijn vrouwen in religieuze functies in de oudheid zo onderbelicht dan?
‘Door de meeste historici werd altijd voorondersteld dat de religieuze rol van vrouwen in het Romeinse Rijk marginaal was, terwijl er nooit uitgebreid onderzoek naar is gedaan. Maar uit de inscripties die ik voor mijn proefschrift heb bestudeerd, blijkt dat vrouwen wel degelijk voorname religieuze functies bekleedden. Opvallend daarbij is de enorme variëteit aan priesteressen: de rollen die zij vervulden verschilden enorm per maatschappelijke achtergrond, tijd en gebied.’
Wat deden ze dan precies?
‘Daar kunnen niet echt algemene uitspraken over worden gedaan, maar denk bijvoorbeeld aan het doen van wijdingen en het uitvoeren van bloedoffers. Het bekleden van een priesterschap had niet alleen een ceremoniële functie: het verzekerde de vrouw ook van een essentiële rol in het openbare leven. Alle vrouwen waren erg trots op hun religieuze ambt, blijkt uit de inscripties.’
Bespeur ik toch een vleugje feminisme?
‘Laat ik het zo zeggen: de rol van vrouwen was in ieder geval belangrijker dan algemeen werd verondersteld. Hun rol bleef vaak wel secundair, afhankelijk van de plaats of cultus waarin zij hun ambt vervulden. Mannen konden meer verschillende functies bekleden, maar dat neemt niet weg dat de rol van vrouwen in de Romeinse religie van essentieel belang was.'
