Joop Zinsmeister, docent human resource management aan de HvA, deed onderzoek naar de mogelijkheden om oudere werknemers langer zinvol aan het werk te houden. De resultaten daarvan stemmen hem niet optimistisch.
Oudere werknemers willen zinvol werk. Hun vakmanschap inzetten, kwaliteit leveren. Maar daar is weinig vraag meer naar, meent arbeidsdeskundige Zinsmeister. 'Vraag je een directeur van een bouwbedrijf wat het doel is van dat bouwbedrijf, dan krijg je als antwoord "geld verdienen". En niet: "goede gebouwen neerzetten". Maar als geld het doel is, verdwijnt zinvol werk achter de horizon.'
De pensioenleeftijd gaat omhoog en de overheid wil graag dat oudere werknemers langer aan het werk blijven. Maar veel oudere werknemers hebben niet de ervaring dat ze zo gewild zijn: uit Zinsmeisters onderzoek blijkt dat slechts 5 procent van de bedrijven en organisaties in de regio Amsterdam nog 40-plussers uitnodigt voor sollicitatiegesprekken.
'Zittend personeel' voelt zich evenmin gekoesterd, constateert Zinsmeister. 'Oudere werknemers zijn ervaren, willen graag hun vakmanschap inzetten voor de organisatie, en hebben daarvoor behoefte aan een zekere autonomie. Maar daar is de aansturing niet op gebaseerd: in steeds meer sectoren wordt gewerkt met protocollen, keurmerken, rapportages enzovoort. Iedereen heeft het razend druk met het uitvoeren van de regels, niet met het uitoefenen van een vak. Het beste wat de oudere, ervaren werknemer nog voor elkaar kan krijgen is, cynisch genoeg, dat hij genoeg ruimte weet te creëren om de regels te ontduiken, zijn werk te doen zoals hij vindt dat het gedaan moet worden, en dat te maskeren.'
Waarderen werkgevers of middenmanagers het vakmanschap van oudere werknemers dan niet? Misschien wel, meent Zinsmeister. 'Maar het is niet iets waarop wordt afgerekend. Kostenreductie gaat voor duurzaam ondernemerschap. Werkgevers worden niet aangespoord, laat staan verplicht om te investeren in het aan de slag houden van oudere werknemers.'
Joop Zinsmeister (Rotterdam, 1958) studeerde politicologie en economische en organisatiesociologie aan de Vrije Universiteit. Daarnaast volgde hij de eerstegraads opleiding maatschappelijke vorming. Hij werkte onder andere als docent, lopendebandwerker, P&O'er, stuwadoor, drukker en muzikant. Sinds 1988 is hij docent aan de HvA. Op 29 augustus promoveert hij aan de Radboud Universiteit Nijmegen.