'We gaan aan ons eigen succes ten onder, mensen. Pas goed op dat er geen ongelukken gebeuren op het fietspad en let op de tram,' klinkt er als waarschuwing door de microfoon. De mevrouw die rond tienen nog wat sceptisch opmerkte dat 'ze het allemaal wel wat grootser had verwacht', moet haar mening een paar uur later bijstellen: de toehoorders van de minicolleges door hoogleraren van de UvA in het Glazen Huis van de Wetenschap hangen zowat met de benen buiten. Ook de rijen stoelen op het Spui zijn continu bezet, het overige publiek moet een plek zoeken op het plein en zelfs het fietspad.
Wanneer hoogleraar psychiatrie Damiaan Denys zijn opwachting in het huis van glas maakt, zit het bomvol publiek en is het ondertussen behoorlijk warm binnen. Zijn college met als titel
Doe even normaal man! over de zin en onzin van abnormaliteit is het drukst bezochte van de ochtendcolleges. Wie iets wil zeggen over wat normaal en abnormaal is, dient volgens de psychiater eerst de vraag te stellen 'wat is eigenlijk normaal?' Daar is lang nog geen eenvoudig antwoord op te geven, vervolgt hij in het twintig minutende durende minicollege.
Het publiek hangt aan zijn lippen en luistert aandachtig naar de vragen die Denys opwerpt, terwijl hij wijst naar een foto van de Noorse Anders Breivik. Is deze dader van de aanslag op tientallen jongeren normaal? Of is hij abnormaal? Met verschillende voorbeelden laat de psychiater zijn toehoorders nadenken over de fors toegenomen zorgkosten. 'De afgelopen tien jaar zijn de kosten voor de zorg verdrievoudigd tot ruim 5,9 miljard euro. Hoe komt dat eigenlijk? In de
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, de DSM-IV - zeg maar een soort Bijbel of kookboek van de psychiatrie - worden tegenwoordig tussen de driehonderd en vierhonderd stoornissen omschreven. Dat waren er ooit tachtig. We hebben ondertussen rond de 12.000 psychiaters en psychologen in Nederland om jullie een goede gezondheid te geven en toch is een op de vier mensen psychisch ziek. Hoe kan dat? Zit er iets in het drinkwater? Hebben wij in Nederland meer krankzinnigen?'
Vertrouwen
Denys benadrukt aan het eind van zijn betoog het belang onderscheid te maken tussen wat wij als normaal en abnormaal beschouwen. 'Bovendien is er een toenemende behoefte aan duidelijke, betrouwbare en objectieve criteria om dat te bepalen en moeten we ons de vraag stellen of wij bereid zijn ons vertrouwen te schenken aan de psychiatrie.'
Eerder die ochtend stonden al onder andere socioloog Gerben Moerman (UvA Docent van het Jaar 2011), Louise O. Fresco (universiteitshoogleraar Grondslagen van duurzame ontwikkelingen in internationaal perspectief) en hoogleraar Ernst Hirsch Ballin achter de katheder. De topwetenschappers vulden ieder twintig minuten met colleges over hun vakgebied. Zo sprak universiteitshoogleraar Fresco over de prijs van ons dagelijkse brood en de wereldvoedelsmarkt, legde Ballin uit hoe de stad als bakermat van de democratie geldt en haalde hij actuele onlusten in een stad als Cairo, de oude wijken van Rotterdam en dichter bij huis de Amsterdamse wijk Slotervaart aan als voorbeelden bij zijn betoog over het belang van burgerrechten en bescherming van en door een stad: 'Burgerrechten zijn nodig om inwoners bescherming te bieden. Een stad die dat niet op orde heeft, is een stad ide het laat het laat afweten.'
De UvA vierde vandaag haar 380-jarig bestaan met een serie minicolleges in een glazen huis op het Spui. Voor meer berichtgeving over dit evenement zie hier. Meer foto's op de Facebook-pagina van Folia.