Zomaar een avondje uit. Je neemt de tram naar het Leidseplein, checkt uit met je OV-chipkaart, kijkt via een app waar de vette feestjes zijn, in een ooghoek zie je op een groot led scherm welke films er in de bioscoop draaien, ondertussen word je gevolgd door beveiligingscamera’s, in je broekzak jouw paspoort met biometrische gegevens.
Informatietechnologie is een onlosmakelijk deel van ons leven geworden. Dat brengt een hoop voordelen met zich mee, maar er kleven ook risico’s aan. Dit stelt HvA-lector Interactive Public Spaces Mettina Veenstra vandaag in haar lectorale rede getiteld: Informatietechnologie in de openbare ruimte. Bron van mogelijkheden en gevaren.
De voordelen zijn evident. Ons leven is een stuk makkelijker geworden. Zo is de tijd dat je in de auto zat met een grote uitgevouwen kaart op schoot, ruziënd over een verkeerd genomen afslag definitief voorbij dankzij navigatiesystemen als TomTom en de GPS op onze mobiele telefoon.
Maar al die technologische verworvenheden kennen ook een schaduwzijde, waarschuwt Veenstra in een telefonisch interview. ‘Er wordt ontzettend veel informatie over ons verzameld. We weten lang niet altijd welke informatie door wie wordt verzameld en wat er mee gebeurt. Zeker niet in de openbare ruimte.’
Zo is ons paspoort niet zo veilig als veel mensen zullen denken. ‘Deze zomer was in het nieuws dat via internet gratis software verkregen kan worden waarmee de informatie op jouw paspoort als het ware kan worden gevangen. Ook je vingerafdruk en gelaatsscan’ zegt Veenstra. ‘Dat is toch heel persoonlijke informatie die je liever niet in de handen van criminelen ziet. Bijvoorbeeld omdat ze met deze informatie identiteitsfraude kunnen plegen.’
Politie
En neem diezelfde TomTom die ons het leven zo makkelijk maakt. Veenstra: ‘TomTom kan de reizen in kaart brengen van iedereen met een mobiele telefoon met Vodafone abonnement. Let op, ook de mensen zonder Tom Tom-kastje. Veel mensen weten dit niet. Heb je wel een TomTom en is die gekoppeld aan je computer dan kunnen ze ook andere informatie verzamelen, bijvoorbeeld of je een snelheidslimiet overschrijdt. Tom Tom zegt dat de informatie wordt gebruikt om de producten te verbeteren. Maar in 2011 ontstond een klein schandaal toen bekend werd dat de producent van navigatiesystemen de databases met deze informatie aan de politie had verkocht. Niet zozeer om specifieke mensen te bestraffen, maar om in kaart te brengen waar het beste flitspalen kunnen worden geplaatst.’
Een van de doelstellingen van Veenstra’s lectoraat Interactive Public Spaces, is om de negatieve gevolgen van informatietechnologie in de openbare ruimte te minimaliseren. Bijvoorbeeld door burgers meer bewust te maken van bovenstaande ontwikkelingen. Ook doet het lectoraat, dat onderdeel uitmaakt van het kenniscentrum CREATE-IT van het Domein Media, Creatie en Informatie, onderzoek naar de positieve kanten van informatietechnologie. Zo is Veenstra betrokken bij een Europees onderzoeksproject dat een toeristische app ontwikkelt. 'Die app stippelt niet alleen routes uit langs toeristische attracties maar geeft ook informatie over actuele wachttijden. En via twitter verzamelen we informatie over de stemming op een bepaalde locatie.'
Informatietechnologie is een onlosmakelijk deel van ons leven geworden. Dat brengt een hoop voordelen met zich mee, maar er kleven ook risico’s aan. Dit stelt HvA-lector Interactive Public Spaces Mettina Veenstra vandaag in haar lectorale rede getiteld: Informatietechnologie in de openbare ruimte. Bron van mogelijkheden en gevaren.
De voordelen zijn evident. Ons leven is een stuk makkelijker geworden. Zo is de tijd dat je in de auto zat met een grote uitgevouwen kaart op schoot, ruziënd over een verkeerd genomen afslag definitief voorbij dankzij navigatiesystemen als TomTom en de GPS op onze mobiele telefoon.
Maar al die technologische verworvenheden kennen ook een schaduwzijde, waarschuwt Veenstra in een telefonisch interview. ‘Er wordt ontzettend veel informatie over ons verzameld. We weten lang niet altijd welke informatie door wie wordt verzameld en wat er mee gebeurt. Zeker niet in de openbare ruimte.’
Zo is ons paspoort niet zo veilig als veel mensen zullen denken. ‘Deze zomer was in het nieuws dat via internet gratis software verkregen kan worden waarmee de informatie op jouw paspoort als het ware kan worden gevangen. Ook je vingerafdruk en gelaatsscan’ zegt Veenstra. ‘Dat is toch heel persoonlijke informatie die je liever niet in de handen van criminelen ziet. Bijvoorbeeld omdat ze met deze informatie identiteitsfraude kunnen plegen.’
Politie
En neem diezelfde TomTom die ons het leven zo makkelijk maakt. Veenstra: ‘TomTom kan de reizen in kaart brengen van iedereen met een mobiele telefoon met Vodafone abonnement. Let op, ook de mensen zonder Tom Tom-kastje. Veel mensen weten dit niet. Heb je wel een TomTom en is die gekoppeld aan je computer dan kunnen ze ook andere informatie verzamelen, bijvoorbeeld of je een snelheidslimiet overschrijdt. Tom Tom zegt dat de informatie wordt gebruikt om de producten te verbeteren. Maar in 2011 ontstond een klein schandaal toen bekend werd dat de producent van navigatiesystemen de databases met deze informatie aan de politie had verkocht. Niet zozeer om specifieke mensen te bestraffen, maar om in kaart te brengen waar het beste flitspalen kunnen worden geplaatst.’
Een van de doelstellingen van Veenstra’s lectoraat Interactive Public Spaces, is om de negatieve gevolgen van informatietechnologie in de openbare ruimte te minimaliseren. Bijvoorbeeld door burgers meer bewust te maken van bovenstaande ontwikkelingen. Ook doet het lectoraat, dat onderdeel uitmaakt van het kenniscentrum CREATE-IT van het Domein Media, Creatie en Informatie, onderzoek naar de positieve kanten van informatietechnologie. Zo is Veenstra betrokken bij een Europees onderzoeksproject dat een toeristische app ontwikkelt. 'Die app stippelt niet alleen routes uit langs toeristische attracties maar geeft ook informatie over actuele wachttijden. En via twitter verzamelen we informatie over de stemming op een bepaalde locatie.'
