Alsof de dokter een diagnose bij je stelt en je verder succes wenst. Daarmee is de huidige gang van zaken waarmee (hoor)colleges op universiteiten worden geëvalueerd te vergelijken. Onderwijskundige Mariska Knol viel op dat er nogal wat ‘af-geëvalueerd’ wordt binnen de muren van de universiteit, maar – zo vroeg ze zich af – wordt het onderwijs daar echt beter van?
Mariska Knol
Nee, is het simpele antwoord op die vraag. Evaluaties kunnen docenten weliswaar inzicht geven in hun manier van lesgeven, maar de onderwijskwaliteit gaat er niet van omhoog. Dat blijkt uit verschillende studies. ‘Alleen evalueren is dus niet genoeg,’ zegt Knol. Ze promoveert vandaag op haar dissertatie Improving University Lectures with Feedback and Consultation.
Wat is er mis met evalueren?
‘Met evalueren op zich is niets mis. Maar als het de enige tool is die wordt ingezet om de didactische vaardigheden van docenten te verbeteren, wordt er weinig resultaat geboekt. Dat kan liggen aan een aantal factoren. In de eerste plaats aan de kwaliteit van de vragenlijst; het is belangrijk dat een aantal specifieke aspecten van het onderwijs aan bod komen, in plaats van een enkel cijfer voor de docent, en dat is lang niet altijd het geval. Bovendien krijgen docenten vaak na afloop van een collegereeks een rapport met evaluatieresultaten, waarvan ze vaak niet weten wat ze ermee moeten. Beoordelingen waarin studenten ook nog eens heel grof kunnen zijn. Dat kan behoorlijk ontmoedigend zijn.’
Wat helpt dan wel?
‘Om dat te weten te komen hebben we onderzoek gedaan onder 75 UvA-docenten – verschillend in leeftijd, vakgebied en didactische kwaliteit. Die werden onderverdeeld in drie groepen: één waarbij er tussentijds werd geëvalueerd en er daarna steeds een coachinggesprek plaatsvond, één waarbij er tussentijds werd geëvalueerd zonder coaching en een controlegroep waarbij docenten de feedback pas na afloop van de cursus ontvingen. Uit vragenlijsten die we bij studenten afnamen, bleek dat de onderwijskwaliteit alleen steeg bij de docenten die naast de evaluaties ook werden gecoacht.’
Evaluatie en coaching is een gouden combinatie?
‘Nee, de belangrijkste conclusie uit mijn proefschrift is dat je iets moet koppelen aan die evaluatie. Dat kan coaching zijn – zoals ik heb onderzocht – maar beter zou zijn om systematisch meer met evaluaties te doen, bijvoorbeeld door collegiaal overleg en interessante workshops. Uit mijn resultaten blijkt weliswaar dat de onderwijskwaliteit verbetert als docenten worden gecoacht, de effecten waren nog steeds niet groot. Ik vind zeker niet dat alle docenten nu massaal moeten worden gecoacht en tussentijds geëvalueerd – daar wordt iedereen gek van – maar er is wél een systeemverandering nodig. Docenten zouden elkaar bijvoorbeeld meer kunnen ondersteunen op onderwijsgebied. Als het om onderzoek gaat let iedereen in de wetenschap voortdurend op elkaar. Waarom dan bij het onderwijs niet?’
Mariska Knol
Nee, is het simpele antwoord op die vraag. Evaluaties kunnen docenten weliswaar inzicht geven in hun manier van lesgeven, maar de onderwijskwaliteit gaat er niet van omhoog. Dat blijkt uit verschillende studies. ‘Alleen evalueren is dus niet genoeg,’ zegt Knol. Ze promoveert vandaag op haar dissertatie Improving University Lectures with Feedback and Consultation.
Wat is er mis met evalueren?
‘Met evalueren op zich is niets mis. Maar als het de enige tool is die wordt ingezet om de didactische vaardigheden van docenten te verbeteren, wordt er weinig resultaat geboekt. Dat kan liggen aan een aantal factoren. In de eerste plaats aan de kwaliteit van de vragenlijst; het is belangrijk dat een aantal specifieke aspecten van het onderwijs aan bod komen, in plaats van een enkel cijfer voor de docent, en dat is lang niet altijd het geval. Bovendien krijgen docenten vaak na afloop van een collegereeks een rapport met evaluatieresultaten, waarvan ze vaak niet weten wat ze ermee moeten. Beoordelingen waarin studenten ook nog eens heel grof kunnen zijn. Dat kan behoorlijk ontmoedigend zijn.’
Wat helpt dan wel?
‘Om dat te weten te komen hebben we onderzoek gedaan onder 75 UvA-docenten – verschillend in leeftijd, vakgebied en didactische kwaliteit. Die werden onderverdeeld in drie groepen: één waarbij er tussentijds werd geëvalueerd en er daarna steeds een coachinggesprek plaatsvond, één waarbij er tussentijds werd geëvalueerd zonder coaching en een controlegroep waarbij docenten de feedback pas na afloop van de cursus ontvingen. Uit vragenlijsten die we bij studenten afnamen, bleek dat de onderwijskwaliteit alleen steeg bij de docenten die naast de evaluaties ook werden gecoacht.’
Evaluatie en coaching is een gouden combinatie?
‘Nee, de belangrijkste conclusie uit mijn proefschrift is dat je iets moet koppelen aan die evaluatie. Dat kan coaching zijn – zoals ik heb onderzocht – maar beter zou zijn om systematisch meer met evaluaties te doen, bijvoorbeeld door collegiaal overleg en interessante workshops. Uit mijn resultaten blijkt weliswaar dat de onderwijskwaliteit verbetert als docenten worden gecoacht, de effecten waren nog steeds niet groot. Ik vind zeker niet dat alle docenten nu massaal moeten worden gecoacht en tussentijds geëvalueerd – daar wordt iedereen gek van – maar er is wél een systeemverandering nodig. Docenten zouden elkaar bijvoorbeeld meer kunnen ondersteunen op onderwijsgebied. Als het om onderzoek gaat let iedereen in de wetenschap voortdurend op elkaar. Waarom dan bij het onderwijs niet?’
