De echte schuldsanering van bijvoorbeeld Griekenland zal moeten komen van faillissement. Dat stelt UvA-econoom Financial institutions Dolf van den Brink in een opiniebijdrage op fd.nl, de digitale versie van Het Financieele Dagblad. Daarbij werpt hij gelijk de vraag op of dat zo erg is.
Het grote probleem op dit moment is volgens Van den Brink dat de schulden in de westerse economieën in de laatste vijftien jaar zijn uitgestegen boven de verdiencapaciteit van de reële economie. ‘Gedreven door euforische markten is simpelweg meer schuld gecreëerd dan de reële economie kan dragen. Dat dit nog niet tot al te grote brokken heeft geleid, wordt veroorzaakt door het feit dat de rente veel te laag is. Ik ben ervan overtuigd dat indien de rente weer stijgt naar een normaal niveau, hetgeen ten opzichte van de huidige rente ongeveer een verdubbeling betekent, veel bedrijfsactiviteiten, bezittingen en schulden moeten worden afgebouwd.’ Van den Brink doelt hier op een faillissement.
‘De economische dynamiek, door vele economen onder wie de Oostenrijker Joseph Schumpeter al heel lang geleden uitgelegd, vergt regelmatig sanering. Ik denk dat overheden en centrale banken moeten stoppen een stevige recessie ten koste van alles te voorkomen. Het leidt alleen maar tot uitstel van executie en maakt de brokken later alleen maar groter.’
De hoofdverantwoordelijkheid voor de schuldencrisis ligt volgens de UvA-econoom bij de centrale banken. Die hebben het sinds de jaren negentig toegestaan dat de commerciële banken veel te makkelijk en goedkoop geld konden verstrekken aan vele soorten huishoudingen. ‘Dit probleem wordt door de commerciële banken niet direct aangepakt. Het is voor hen ook in de toekomst veel te gemakkelijk en te goedkoop verhoogde risico's te accepteren. De enige partij die hier echt invloed op heeft, is de centrale bank. Dit vergt wel mondiale coördinatie, want anders zouden de concurrentieverhoudingen tussen internationale banken worden ontwricht. Het grote probleem is echter dat dit een negatieve invloed heeft op de economische groei op korte termijn.’
Mirakels
Een nieuw evenwicht kan volgens Van den Brink ontstaan ‘door een miraculeuze groeiversnelling’ van de wereldeconomie. Maar zoals wel vaker met mirakels, zal dat niet zo snel gebeuren en daarom is het beter een krimp van de wereldeconomie te accepteren. ‘Die moet uiteraard goed worden gemanaged en zal zonder meer tot welvaartverlies leiden. Maar het gokken op een groeiversnelling creëert een grote waarschijnlijkheid dat de krimp alleen maar wordt uitgesteld en uiteindelijk veel groter wordt.’
Het grote probleem op dit moment is volgens Van den Brink dat de schulden in de westerse economieën in de laatste vijftien jaar zijn uitgestegen boven de verdiencapaciteit van de reële economie. ‘Gedreven door euforische markten is simpelweg meer schuld gecreëerd dan de reële economie kan dragen. Dat dit nog niet tot al te grote brokken heeft geleid, wordt veroorzaakt door het feit dat de rente veel te laag is. Ik ben ervan overtuigd dat indien de rente weer stijgt naar een normaal niveau, hetgeen ten opzichte van de huidige rente ongeveer een verdubbeling betekent, veel bedrijfsactiviteiten, bezittingen en schulden moeten worden afgebouwd.’ Van den Brink doelt hier op een faillissement.
‘De economische dynamiek, door vele economen onder wie de Oostenrijker Joseph Schumpeter al heel lang geleden uitgelegd, vergt regelmatig sanering. Ik denk dat overheden en centrale banken moeten stoppen een stevige recessie ten koste van alles te voorkomen. Het leidt alleen maar tot uitstel van executie en maakt de brokken later alleen maar groter.’
De hoofdverantwoordelijkheid voor de schuldencrisis ligt volgens de UvA-econoom bij de centrale banken. Die hebben het sinds de jaren negentig toegestaan dat de commerciële banken veel te makkelijk en goedkoop geld konden verstrekken aan vele soorten huishoudingen. ‘Dit probleem wordt door de commerciële banken niet direct aangepakt. Het is voor hen ook in de toekomst veel te gemakkelijk en te goedkoop verhoogde risico's te accepteren. De enige partij die hier echt invloed op heeft, is de centrale bank. Dit vergt wel mondiale coördinatie, want anders zouden de concurrentieverhoudingen tussen internationale banken worden ontwricht. Het grote probleem is echter dat dit een negatieve invloed heeft op de economische groei op korte termijn.’
Mirakels
Een nieuw evenwicht kan volgens Van den Brink ontstaan ‘door een miraculeuze groeiversnelling’ van de wereldeconomie. Maar zoals wel vaker met mirakels, zal dat niet zo snel gebeuren en daarom is het beter een krimp van de wereldeconomie te accepteren. ‘Die moet uiteraard goed worden gemanaged en zal zonder meer tot welvaartverlies leiden. Maar het gokken op een groeiversnelling creëert een grote waarschijnlijkheid dat de krimp alleen maar wordt uitgesteld en uiteindelijk veel groter wordt.’
