Hoe staat het ervoor met seksualiteit in Nederland? Het wetenschappelijke tijdschrift Sociologie wijdt deze maand een hele editie aan seks. UvA-socioloog Laurens Buijs is als redacteur verantwoordelijk voor de samenstelling.
Waarom een themanummer over seks?
‘Omdat er in Nederland veel onderzoek wordt gedaan naar seksualiteit. De overheid schrijft bijvoorbeeld jaarlijks onderzoeken uit naar emancipatie van homo’s en daar schrijven instanties als Rutgers WPF, Movisie of de universiteiten op in. Maar die onderzoekscentra zijn losse eilandjes. Met dit nummer hopen we onderzoekers samen te brengen om een brede gemeenschappelijke onderzoeksagenda te bepalen.’
Voor wie zijn de artikelen interessant?
‘Het is een wetenschappelijk blad, maar we hebben erop gelet dat je niet over het jargon struikelt bij het lezen. Dus het is ook toegankelijk voor andere geïnteresseerden, zoals docenten. Er staat bijvoorbeeld een stuk in over pubers en seksualiteit waarin wordt beschreven hoe ze schuifelen en toenadering zoeken.’
Het viel wel op dat bijna alle artikelen door UvA-onderzoekers zijn geschreven.
‘Ja, jammer he? We hebben juist onderzoekers van andere universiteiten gevraagd ook papers in te sturen. Waarom dat niet gelukt is, weet ik niet. Misschien omdat het een Nederlandstalige publicatie betreft en je daarmee minder scoort qua publicatierating. Dat vind ik jammer, het onderzoek beschrijft seksualiteit in Nederland, dat wil ik juist voor Nederlands publiek ontsluiten.’
Laurens Buijs
Zelf hebt u een stuk geschreven dat De seksparadox heet. Waar gaat dat over?
‘In de jaren zeventig vond de seksuele revolutie plaats, de vrouwen- en homobeweging streden tegen onderdrukkling en doorbraken seksuele taboes. Het draaide om gelijkheid tussen homo’s en hetero’s en tussen mannen en vrouwen en om bevrijding van het individu. Die twee termen: "gelijkheid" en "individu" gebruiken we nog steeds als we praten over seksualiteit, maar die termen zijn beperkt. Als het gaat om gelijkheid: er zijn nou eenmaal verschillen, vrouwen zijn geen mannen en homo’s geen hetero’s. En individu: het gaat ook om groepen mensen die gezamenlijk proberen het systeem te veranderen.’
Is het erg dat er kritiek is op die termen?
‘Het is zonde. Die beperkingen van de taal leiden tot versnippering van een beweging van mensen die eigenlijk wel dezelfde ideeën delen. Door die versnippering is er bijvoorbeeld nauwelijks meer iets over is van het feminisme.’
Hoe moeten we dan praten over emancipatie?
‘Door woorden te kiezen die de valkuilen van de termen gelijkheid en individu te omzeilen. Bijvoorbeeld door niet naar mensen te kijken, maar naar de relaties tussen mensen.’
Kun je daar een voorbeeld van geven?
‘Nee, eigenlijk weet ik nog niet hoe dat concreet moet. En ik ben ook niet degene die dat moet bepalen. We nodigen andere wetenschappers uit daarover mee te denken. 19 februari is de lancering van de boekversie van het themanummer. Dan organiseren we een symposium om die vraag gezamenlijk te beantwoorden.’
Het tijdschrift is ook online te lezen.
Waarom een themanummer over seks?
‘Omdat er in Nederland veel onderzoek wordt gedaan naar seksualiteit. De overheid schrijft bijvoorbeeld jaarlijks onderzoeken uit naar emancipatie van homo’s en daar schrijven instanties als Rutgers WPF, Movisie of de universiteiten op in. Maar die onderzoekscentra zijn losse eilandjes. Met dit nummer hopen we onderzoekers samen te brengen om een brede gemeenschappelijke onderzoeksagenda te bepalen.’
Voor wie zijn de artikelen interessant?
‘Het is een wetenschappelijk blad, maar we hebben erop gelet dat je niet over het jargon struikelt bij het lezen. Dus het is ook toegankelijk voor andere geïnteresseerden, zoals docenten. Er staat bijvoorbeeld een stuk in over pubers en seksualiteit waarin wordt beschreven hoe ze schuifelen en toenadering zoeken.’
Het viel wel op dat bijna alle artikelen door UvA-onderzoekers zijn geschreven.
‘Ja, jammer he? We hebben juist onderzoekers van andere universiteiten gevraagd ook papers in te sturen. Waarom dat niet gelukt is, weet ik niet. Misschien omdat het een Nederlandstalige publicatie betreft en je daarmee minder scoort qua publicatierating. Dat vind ik jammer, het onderzoek beschrijft seksualiteit in Nederland, dat wil ik juist voor Nederlands publiek ontsluiten.’
Laurens Buijs
Zelf hebt u een stuk geschreven dat De seksparadox heet. Waar gaat dat over?
‘In de jaren zeventig vond de seksuele revolutie plaats, de vrouwen- en homobeweging streden tegen onderdrukkling en doorbraken seksuele taboes. Het draaide om gelijkheid tussen homo’s en hetero’s en tussen mannen en vrouwen en om bevrijding van het individu. Die twee termen: "gelijkheid" en "individu" gebruiken we nog steeds als we praten over seksualiteit, maar die termen zijn beperkt. Als het gaat om gelijkheid: er zijn nou eenmaal verschillen, vrouwen zijn geen mannen en homo’s geen hetero’s. En individu: het gaat ook om groepen mensen die gezamenlijk proberen het systeem te veranderen.’
Is het erg dat er kritiek is op die termen?
‘Het is zonde. Die beperkingen van de taal leiden tot versnippering van een beweging van mensen die eigenlijk wel dezelfde ideeën delen. Door die versnippering is er bijvoorbeeld nauwelijks meer iets over is van het feminisme.’
Hoe moeten we dan praten over emancipatie?
‘Door woorden te kiezen die de valkuilen van de termen gelijkheid en individu te omzeilen. Bijvoorbeeld door niet naar mensen te kijken, maar naar de relaties tussen mensen.’
Kun je daar een voorbeeld van geven?
‘Nee, eigenlijk weet ik nog niet hoe dat concreet moet. En ik ben ook niet degene die dat moet bepalen. We nodigen andere wetenschappers uit daarover mee te denken. 19 februari is de lancering van de boekversie van het themanummer. Dan organiseren we een symposium om die vraag gezamenlijk te beantwoorden.’
Het tijdschrift is ook online te lezen.
