De wekelijkse doorgeefvraag: een wetenschapper stelt een vraag aan een collega uit een ander vakgebied. Ruard Ganzevoort vraagt hoogleraar Frank Biermann (politicologie en milieubeleidsanalyse, VU): Is het mogelijk een leefbaar welvaartsniveau voor de hele wereld na te streven zonder problematische klimaatgevolgen?
‘Ongetwijfeld vallen klimaatveranderingen onder de grootste politieke uitdagingen van onze tijd. De mensheid moet haar uitstoot aan broeikasgassen fors naar beneden brengen, maar het mondiale klimaatbeleid kan de grote verschillen in welvaart niet negeren,' zegt Frank Biermann.
'Een vijfde van de mensheid is verantwoordelijk voor 76,6 procent van de privéconsumptie op aarde; het armste vijfde deel voor slechts 1,5 procent. 842 miljoen mensen hebben niet voldoende te eten. In deze situatie is het duidelijk waar de pijn moet liggen: niet de arme, maar de rijke landen moeten handelen en een groot deel van de inspanningen leveren. Dit betekent echter niet minder welvaart, maar een andere welvaart.
'De rijke landen moeten spoedig beginnen met de overgang naar hernieuwbare brandstoffen. Een ander mobiliteitsbeleid in Europa kan een model zijn voor opkomende economieën. Nederland biedt met zijn fietscultuur een uitstekend voorbeeld. Minder vlees op tafel vermindert het gebruik van land, energie en chemische stoffen.
'We moeten naar een nieuwe vorm van moderniteit, waarin kwaliteit van leven belangrijker is dan de omvang van de consumptie. Dit is een taakstelling voor iedere burger, maar ook voor de overheid.
'De politiek moet leiderschap tonen, met veranderingen in belastingstelsel, investeringsbeleid en onderwijs. Overal kan de overheid meehelpen te komen tot een andere vorm van welvaart voor Nederland, Europa en de wereld. Het klimaatvraagstuk is een gigantische politieke uitdaging. Maar gezamenlijk, met visie en engagement, kunnen we het aangaan.
'Het is dus mogelijk om wereldwijd te komen tot een leefbaar welvaartsniveau zonder problematische klimaatgevolgen. Maar het zal wel een ander type welvaart zijn en de transitie zal niet in één nacht gebeuren. Iedere burger, maatschappelijke actor, regering moet het zijne doen om de transitie naar een klimaatbestendige toekomst in gang te zetten.'
Frank Biermann vraagt Wouter Werner (rechtsgeleerdheid, VU): Is het mogelijk het mondiale klimaatprobleem op te lossen zonder beperking van de nationale soevereiniteit van de staten?
‘Ongetwijfeld vallen klimaatveranderingen onder de grootste politieke uitdagingen van onze tijd. De mensheid moet haar uitstoot aan broeikasgassen fors naar beneden brengen, maar het mondiale klimaatbeleid kan de grote verschillen in welvaart niet negeren,' zegt Frank Biermann.
'Een vijfde van de mensheid is verantwoordelijk voor 76,6 procent van de privéconsumptie op aarde; het armste vijfde deel voor slechts 1,5 procent. 842 miljoen mensen hebben niet voldoende te eten. In deze situatie is het duidelijk waar de pijn moet liggen: niet de arme, maar de rijke landen moeten handelen en een groot deel van de inspanningen leveren. Dit betekent echter niet minder welvaart, maar een andere welvaart.
'De rijke landen moeten spoedig beginnen met de overgang naar hernieuwbare brandstoffen. Een ander mobiliteitsbeleid in Europa kan een model zijn voor opkomende economieën. Nederland biedt met zijn fietscultuur een uitstekend voorbeeld. Minder vlees op tafel vermindert het gebruik van land, energie en chemische stoffen.
'We moeten naar een nieuwe vorm van moderniteit, waarin kwaliteit van leven belangrijker is dan de omvang van de consumptie. Dit is een taakstelling voor iedere burger, maar ook voor de overheid.
'De politiek moet leiderschap tonen, met veranderingen in belastingstelsel, investeringsbeleid en onderwijs. Overal kan de overheid meehelpen te komen tot een andere vorm van welvaart voor Nederland, Europa en de wereld. Het klimaatvraagstuk is een gigantische politieke uitdaging. Maar gezamenlijk, met visie en engagement, kunnen we het aangaan.
'Het is dus mogelijk om wereldwijd te komen tot een leefbaar welvaartsniveau zonder problematische klimaatgevolgen. Maar het zal wel een ander type welvaart zijn en de transitie zal niet in één nacht gebeuren. Iedere burger, maatschappelijke actor, regering moet het zijne doen om de transitie naar een klimaatbestendige toekomst in gang te zetten.'
Frank Biermann vraagt Wouter Werner (rechtsgeleerdheid, VU): Is het mogelijk het mondiale klimaatprobleem op te lossen zonder beperking van de nationale soevereiniteit van de staten?
