De rubriek ‘Overigens’ uit Folia Magazine staat de komende tijd in het teken van Science in Transition (SiT), een beweging van wetenschappers die ontevreden zijn over het functioneren van hun vakgebied. Ze maken zich zorgen over publicatiedruk, de ondemocratische aard van de wetenschap, het aanzien dat wetenschappers genieten en de kwaliteit van het wetenschappelijk onderwijs. Deze week een stelling opgebouwd uit de aanbevelingen van SiT.
Karen Maex, decaan Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica
‘Moeilijk. De universiteit moet een plek zijn voor risicovol langetermijnonderzoek. Maar de projectmatige subsidies zijn ook niet verkeerd, ze kunnen helpen de wetenschap vanuit overheid of bedrijfsleven strategisch te sturen. Punt is alleen dat juist de projectmatige aard die sturing soms niet ten goede komt, omdat wetenschappers geen continuïteit vinden in de financiering en zich na afloop aan iets nieuws wijden. Dat je bij beursaanvragen bijna een voorspelling moet doen van je onderzoeksuitkomsten, legt nog extra de klemtoon op het kortetermijn- en risicomijdend karakter van die projectfinanciering.
Idealiter schrijf je dus in op de subsidieprojecten die geënt zijn op de langetermijndoelen van de universiteit zelf, maar die stemmen niet altijd overeen. De geldstromen voor langetermijnonderzoek vanuit de universiteit en de kortlopende subsidies van NWO moeten dus in evenwicht zijn. Of dat het geval is, verschilt per discipline. Maar ik deel de angst van wetenschappers voor de krimp van het bedrag dat de universiteit naar eigen inzicht mag besteden. Onderzoek is gebaat bij meer langetermijnfinanciering.’
Carsten de Dreu, hoogleraar arbeidspsychologie
‘Eens! De laatste tien jaar is de onderzoeksfinanciering verschoven van directe subsidie aan de universiteit naar projectsubsidies waar wetenschappers voor concurreren. Gaandeweg is daarbij ook nog flink bezuinigd. Die combinatie is funest voor fundamenteel onderzoek. Wetenschap floreert weliswaar bij competitie om ideeën, waarbij wetenschappers via artikelen met elkaar in debat ontdekken wiens ideeën standhouden, maar de competitie die projectmatige onderzoekssubsidies in de hand werken is die om schaarse middelen en daar gaat de wetenschap aan ten onder.
Daarbij strijdt je namelijk met collega’s om subsidie. Hun inhoudelijk gelijk wordt dan jouw financieel verlies. Gevolg is dat wetenschappers verleid worden hun standpunt zo rooskleurig mogelijk voor het voetlicht te brengen en resultaten van anderen, die niet stroken met hun standpunt, niet de aandacht te geven die ze verdienen. Ik begrijp dat middelen niet onbeperkt zijn. Misschien moeten we dus met minder wetenschappers toe. Maar ik zou stoppen met de JSF en dat geld investeren in onderzoek, direct via de universiteiten bekostigd.’
Jeroen Kluck, lector water in en om de stad
‘Eens. Fundamenteel onderzoek, waarvan uitkomsten en eventuele toepassingen ongewis zijn, staat onder druk doordat veel financiering nu op projectbasis geschiedt. Als je via een instantie als NWO subsidie aanvraagt, moet je daar vaak een maatschappelijke of commerciële geldschieter bij zoeken en die willen helaas resultaat waar ze direct geld of nut in zien. Dat is op lange termijn niet goed voor de wetenschap. Als je je alleen op kleine, behapbare vragen richt, loop je op een gegeven moment dood. Om verrassende ontdekkingen te kunnen doen, moet je de ruimte krijgen ongewisse vragen te bestuderen.
De HvA bekostigt lectoren en docent-onderzoekers. Dat biedt een basis voor onderzoek, maar om echt een slag te maken zijn we aangewezen op geld van bijvoorbeeld NWO. Dat is, ondanks onze nadruk op de praktijk, juist voor hbo’s lastig. Hbo-onderzoek wordt door subsidieverstrekkers blijkbaar niet voor vol aangezien, dus werken we samen met universiteiten om mee te kunnen doen. Daar heeft de universiteit ook baat bij, want wij zorgen voor de vertaalslag naar de samenleving of de praktijk.’
Meediscussiëren? Laat je reactie achter in het formulier hieronder. Alle artikelen over Science in Transition vind je hier.
Doordat risicovol langetermijnonderzoek nauwelijks wordt gefinancierd, raakt de wetenschap in het slop.
Karen Maex, decaan Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica
‘Moeilijk. De universiteit moet een plek zijn voor risicovol langetermijnonderzoek. Maar de projectmatige subsidies zijn ook niet verkeerd, ze kunnen helpen de wetenschap vanuit overheid of bedrijfsleven strategisch te sturen. Punt is alleen dat juist de projectmatige aard die sturing soms niet ten goede komt, omdat wetenschappers geen continuïteit vinden in de financiering en zich na afloop aan iets nieuws wijden. Dat je bij beursaanvragen bijna een voorspelling moet doen van je onderzoeksuitkomsten, legt nog extra de klemtoon op het kortetermijn- en risicomijdend karakter van die projectfinanciering.
Idealiter schrijf je dus in op de subsidieprojecten die geënt zijn op de langetermijndoelen van de universiteit zelf, maar die stemmen niet altijd overeen. De geldstromen voor langetermijnonderzoek vanuit de universiteit en de kortlopende subsidies van NWO moeten dus in evenwicht zijn. Of dat het geval is, verschilt per discipline. Maar ik deel de angst van wetenschappers voor de krimp van het bedrag dat de universiteit naar eigen inzicht mag besteden. Onderzoek is gebaat bij meer langetermijnfinanciering.’
Carsten de Dreu, hoogleraar arbeidspsychologie
‘Eens! De laatste tien jaar is de onderzoeksfinanciering verschoven van directe subsidie aan de universiteit naar projectsubsidies waar wetenschappers voor concurreren. Gaandeweg is daarbij ook nog flink bezuinigd. Die combinatie is funest voor fundamenteel onderzoek. Wetenschap floreert weliswaar bij competitie om ideeën, waarbij wetenschappers via artikelen met elkaar in debat ontdekken wiens ideeën standhouden, maar de competitie die projectmatige onderzoekssubsidies in de hand werken is die om schaarse middelen en daar gaat de wetenschap aan ten onder.
Daarbij strijdt je namelijk met collega’s om subsidie. Hun inhoudelijk gelijk wordt dan jouw financieel verlies. Gevolg is dat wetenschappers verleid worden hun standpunt zo rooskleurig mogelijk voor het voetlicht te brengen en resultaten van anderen, die niet stroken met hun standpunt, niet de aandacht te geven die ze verdienen. Ik begrijp dat middelen niet onbeperkt zijn. Misschien moeten we dus met minder wetenschappers toe. Maar ik zou stoppen met de JSF en dat geld investeren in onderzoek, direct via de universiteiten bekostigd.’
Jeroen Kluck, lector water in en om de stad
‘Eens. Fundamenteel onderzoek, waarvan uitkomsten en eventuele toepassingen ongewis zijn, staat onder druk doordat veel financiering nu op projectbasis geschiedt. Als je via een instantie als NWO subsidie aanvraagt, moet je daar vaak een maatschappelijke of commerciële geldschieter bij zoeken en die willen helaas resultaat waar ze direct geld of nut in zien. Dat is op lange termijn niet goed voor de wetenschap. Als je je alleen op kleine, behapbare vragen richt, loop je op een gegeven moment dood. Om verrassende ontdekkingen te kunnen doen, moet je de ruimte krijgen ongewisse vragen te bestuderen.
De HvA bekostigt lectoren en docent-onderzoekers. Dat biedt een basis voor onderzoek, maar om echt een slag te maken zijn we aangewezen op geld van bijvoorbeeld NWO. Dat is, ondanks onze nadruk op de praktijk, juist voor hbo’s lastig. Hbo-onderzoek wordt door subsidieverstrekkers blijkbaar niet voor vol aangezien, dus werken we samen met universiteiten om mee te kunnen doen. Daar heeft de universiteit ook baat bij, want wij zorgen voor de vertaalslag naar de samenleving of de praktijk.’
Meediscussiëren? Laat je reactie achter in het formulier hieronder. Alle artikelen over Science in Transition vind je hier.
