Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Einde aan druk om te publiceren
wetenschap

Einde aan druk om te publiceren

Dirk Wolthekker Dirk Wolthekker,
25 March 2014 - 10:26
De drie wetenschapsorganisaties KNAW, NWO en VSNU hebben gezamenlijk een nieuw protocol naar buiten gebracht aan de hand waarvan de kwaliteit van onderzoek wordt gemeten. Het nieuwe Standard Evaluation Protocol 2015-2021 legt de nadruk op de kwaliteit van het wetenschappelijk werk en niet langer op kwantiteit. Productiviteit is niet langer een apart beoordelingscriterium in de wetenschap.

Door kwaliteit en kwantiteit van elkaar los te koppelen maken de drie organisaties duidelijk dat veel publiceren niet langere betekent excellent publiceren. Er is met andere woorden een einde gemaakt aan de constante publicatiedruk onder wetenschappers.

Er zal de komende jaren – en wellicht ook daarna – meer aandacht zijn voor maatschappelijke relevantie en integriteit en minder nadruk op productiviteit. Het nieuwe protocol is van toepassing op elk onderzoek dat wordt uitgevoerd aan een universiteit en/of aan de instituten van KNAW en NWO.

Onrust
Er is de afgelopen jaren veel wetenschappelijke – maar ook maatschappelijke – onrust geweest over de kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek. Verschillende fraudezaken, met die van psycholoog Diederik Stapel als voorlopig dieptepunt – trokken grote aandacht. Ze brachten de wetenschap niet alleen veel inhoudelijk en publicitaire schade toe, maar brachten ook een discussie op gang over de ethiek en moraal van wetenschappers en de wetenschap.

Zo zou door de enorme publicatie- en prestatiedruk, wat een expliciet kwaliteitscriterium voor goede wetenschap was, de kwaliteit van het onderzoek juist gekelderd zijn in plaats van gestegen. Onder druk van die gedachte ontstond ook de beweging Science in Transition.

In het nieuwe Standard Evaluation Protocol 2015-2021 (SEP, zie hier, pdf) is het aantal evaluatiecriteria teruggebracht van vier naar drie: wetenschappelijke kwaliteit, maatschappelijke relevantie en toekomstbestendigheid. Het oude criterium ‘productiviteit’ is vervallen.

De drie organisaties zeggen dat ze in het nieuwe protocol gehoor hebben willen geven ‘aan de actuele kritiek dat de druk om te publiceren in veel vakgebieden lijkt te zijn doorgeschoten. Het laten vallen van productiviteit als een apart beoordelingscriterium geeft een duidelijk signaal dat “méér niet per se beter is”.’

Minister Bussemaker (OCW) juicht het nieuwe protocol toe. ‘Hiermee wordt meer recht gedaan aan de drijfveer en essentie van wetenschap: nieuwsgierigheid naar waarom en hoe de dingen zijn zoals ze zijn. Productiviteit en snelheid mogen hier geen leidende factor in zijn.’
website loading