KNAW-president Hans Clevers heeft gisteren in zijn Jaarrede de vrees geuit dat jaren van bezuinigingen leiden tot het verlies van een generatie wetenschappers, waardoor het hele wetenschapssysteem volgens hem wordt beschadigd. Clevers hield zijn rede tijdens de Akademiemiddag. Universiteitshoogleraar Alexander Rinnooy Kan kreeg voor zijn wetenschappelijke verdiensten de Akademiepenning. Hij liet zich in een rede in vergelijkbare bewoordingen als Clevers uit.
Hans Clevers brak in zijn rede, met de titel Laat wetenschap werken, een lans voor de vrije wetenschapsbeoefening, de wetenschap dus die niet per se gekoppeld is aan maatschappelijk nut en/of ten dienst staat aan het bedrijfsleven, maar vrijelijk ontstaat en wordt beoefend in en buiten laboratoria. Clevers zei het zo: ‘De werkelijk vernieuwende innovaties ontstaan in universiteiten, zonder hulp van buitenaf. Facebook was het smoelenboek van Harvard. Google werd opgericht door twee Stanford-nerds.’
Averij
De hoogste baas van de Nederlandse wetenschap sprak zijn zorg uit voor de toekomst van een generatie jonge onderzoekers die door de jarenlange bezuinigingen in zijn ogen het kind van de rekening dreigt te worden. ‘Promovendi en postdocs worden niet langer uit de eerste geldstroom betaald. Juist jonge onderzoekers bevinden zich daardoor in een keiharde competitie van publish or perish. Dat we een generatie jonge onderzoekers gaan missen is op zich al erg genoeg, maar daardoor zal ook de productiviteit van het systeem averij oplopen. De jonge mensen zijn immers degenen die het echte werk verrichten. Zij doen de experimenten, nemen de interviews af, onderzoeken bronnen en verzamelen data.’
Clevers daagde de bewindslieden van OCW uit om in hun visiedocument óók in te gaan op de vraag hoe de beste wetenschappers voor Nederland kunnen worden behouden. ‘Ik help graag met een begin van een antwoord: de beste wetenschappers trek je vooral met goede wetenschap, optimale faciliteiten en een ruimhartige financiële ondersteuning.’
'Oud loont'
In september zal de Visie Wetenschap verschijnen van minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker van OCW. Clevers pleit in dat verband voor het opstellen van een nationale wetenschapsagenda. ‘Het is vanuit het perspectief van een individuele wetenschapper tegenwoordig niet simpel meer om richting te kiezen: het profileringsbeleid voor universiteiten wijst één kant op, het topsectorenbeleid een tweede, Europa weer een andere.’
Vooruitlopend op dit visiedocument is een ambtelijke werkgroep naar buiten gekomen met een advies voor de bewindspersonen. De werkgroep stelt onder meer voor om de promotiebonus af te schaffen en de bevoordeelde financiering van de ‘oude’ klassieke universiteiten te laten vallen. Nu is het nog zo dat ‘oud loont’, waardoor de klassieke vaak eeuwenoude universiteiten zoals de UvA en de net vierhonderd jaar geworden RUG meer overheidsgeld krijgen toegeschoven dan de jonge.
Gouden Driehoek
Ook gastspreker en universiteitshoogleraar aan de UvA Alexander Rinnooy Kan – die tijdens de Akademiemiddag de tweejaarlijkse Akademiepenning in ontvangst nam – richtte zich expliciet tot de bewindslieden van OCW. Hij constateerde dat het succes van de Nederlandse wetenschap in schril contrast staat met ‘de escalerende krenterigheid’ van de laatste jaren.
Net als Clevers riep hij de bewindslieden op zich in de aangekondigde beleidsvisie sterk te maken voor de Nederlandse wetenschap ‘Wetenschapsbeleid is lastig. Het kan alleen floreren als het van tijd tot tijd ontsnapt uit het isolement van de Gouden Driehoek van overheid, bedrijfsleven en wetenschapsorganisaties.’
Hans Clevers brak in zijn rede, met de titel Laat wetenschap werken, een lans voor de vrije wetenschapsbeoefening, de wetenschap dus die niet per se gekoppeld is aan maatschappelijk nut en/of ten dienst staat aan het bedrijfsleven, maar vrijelijk ontstaat en wordt beoefend in en buiten laboratoria. Clevers zei het zo: ‘De werkelijk vernieuwende innovaties ontstaan in universiteiten, zonder hulp van buitenaf. Facebook was het smoelenboek van Harvard. Google werd opgericht door twee Stanford-nerds.’
Averij
De hoogste baas van de Nederlandse wetenschap sprak zijn zorg uit voor de toekomst van een generatie jonge onderzoekers die door de jarenlange bezuinigingen in zijn ogen het kind van de rekening dreigt te worden. ‘Promovendi en postdocs worden niet langer uit de eerste geldstroom betaald. Juist jonge onderzoekers bevinden zich daardoor in een keiharde competitie van publish or perish. Dat we een generatie jonge onderzoekers gaan missen is op zich al erg genoeg, maar daardoor zal ook de productiviteit van het systeem averij oplopen. De jonge mensen zijn immers degenen die het echte werk verrichten. Zij doen de experimenten, nemen de interviews af, onderzoeken bronnen en verzamelen data.’
Clevers daagde de bewindslieden van OCW uit om in hun visiedocument óók in te gaan op de vraag hoe de beste wetenschappers voor Nederland kunnen worden behouden. ‘Ik help graag met een begin van een antwoord: de beste wetenschappers trek je vooral met goede wetenschap, optimale faciliteiten en een ruimhartige financiële ondersteuning.’
'Oud loont'
In september zal de Visie Wetenschap verschijnen van minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker van OCW. Clevers pleit in dat verband voor het opstellen van een nationale wetenschapsagenda. ‘Het is vanuit het perspectief van een individuele wetenschapper tegenwoordig niet simpel meer om richting te kiezen: het profileringsbeleid voor universiteiten wijst één kant op, het topsectorenbeleid een tweede, Europa weer een andere.’
Vooruitlopend op dit visiedocument is een ambtelijke werkgroep naar buiten gekomen met een advies voor de bewindspersonen. De werkgroep stelt onder meer voor om de promotiebonus af te schaffen en de bevoordeelde financiering van de ‘oude’ klassieke universiteiten te laten vallen. Nu is het nog zo dat ‘oud loont’, waardoor de klassieke vaak eeuwenoude universiteiten zoals de UvA en de net vierhonderd jaar geworden RUG meer overheidsgeld krijgen toegeschoven dan de jonge.
Gouden Driehoek
Ook gastspreker en universiteitshoogleraar aan de UvA Alexander Rinnooy Kan – die tijdens de Akademiemiddag de tweejaarlijkse Akademiepenning in ontvangst nam – richtte zich expliciet tot de bewindslieden van OCW. Hij constateerde dat het succes van de Nederlandse wetenschap in schril contrast staat met ‘de escalerende krenterigheid’ van de laatste jaren.
Net als Clevers riep hij de bewindslieden op zich in de aangekondigde beleidsvisie sterk te maken voor de Nederlandse wetenschap ‘Wetenschapsbeleid is lastig. Het kan alleen floreren als het van tijd tot tijd ontsnapt uit het isolement van de Gouden Driehoek van overheid, bedrijfsleven en wetenschapsorganisaties.’
