De opslag van onderzoekdata is ‘niet het meest sexy onderwerp’, om met rector magnificus Dymph van den Boom te spreken, maar staat door recente fraudezaken met ontbrekende onderzoeksgegevens volop in de belangstelling en dus moeten ook de UvA en HvA er iets mee. Tijdens een bijeenkomst gisteren in het Allard Pierson Museum deden onder meer de rector magnificus en het hoofd van de Universiteitsbibliotheek ten overstaan van zo’n zestig medewerkers uit de doeken wat de instellingen van plan zijn op dit gebied. Die plannen zijn nog niet vast-omlijnd, maar er wordt onder meer gewerkt aan een datamanagement-protocol, een informatieloket en de mogelijkheid voor gefaciliteerde opslag van onderzoeksgegevens.
De belangstelling voor datamanagement vloeit voort uit een aantal fraudezaken waarin het werk van de betrokkenen lastig te controleren is, omdat zij aangeven hun data kwijt te zijn, aan de UvA betreft dat bijvoorbeeld hoogleraar psychologie Jens Förster. Maar rector Van den Boom ziet ook positievere redenen om aandacht te besteden aan datamanagement. Goed beheer van onderzoeksgegevens bevordert het delen van datasets en dus samenwerking tussen wetenschappers, het hergebruik van datasets, replicatie van onderzoek en het betrekken van burgers bij dataverzameling, zoals bij het Amerikaanse Galaxy Zoo. Omdat ook onderzoeksfinanciers zich realiseren dat er een efficiëntieslag te maken is met het delen van gegevens, stellen zij tegenwoordig vaak de voorwaarde dat wetenschappers een dataopslagplan hebben voordat ze aan het onderzoek beginnen.
Ontzorgen
Klinkt vrij eenvoudig, maar tijdens de bijeenkomst geeft UB-directeur Maria Heijne aan dat er nogal wat bij komt kijken. Waar sla je je gegevens op? Wie mag ze inzien, hoe vind je ze terug? Hoe beveilig je ze? Hoe ga je om met privacy? Als je ze deelt, hoe regel je dan de licentie? Te veel vragen voor individuele onderzoekers om te beantwoorden. ‘Wij willen wetenschappers ontzorgen’, aldus Renze Brandsma, hoofd digitale services. En dus vormde de UvA en HvA anderhalf jaar geleden een ‘stuurgroep, projectgroep, nou ja, een groep’, om zich over deze vragen te buigen. Van den Boom: ‘Waar het heengaat weet ik nog niet precies, maar persoonlijk denk ik dat we open data, vrij toegankelijk voor iedereen, als stip aan de horizon moeten zetten en vervolgens moeten kijken welke stappen we moeten zetten om daar te komen.’
Klinkt vrij eenvoudig, maar tijdens de bijeenkomst geeft UB-directeur Maria Heijne aan dat er nogal wat bij komt kijken. Waar sla je je gegevens op? Wie mag ze inzien, hoe vind je ze terug? Hoe beveilig je ze? Hoe ga je om met privacy? Als je ze deelt, hoe regel je dan de licentie? Te veel vragen voor individuele onderzoekers om te beantwoorden. ‘Wij willen wetenschappers ontzorgen’, aldus Renze Brandsma, hoofd digitale services. En dus vormde de UvA en HvA anderhalf jaar geleden een ‘stuurgroep, projectgroep, nou ja, een groep’, om zich over deze vragen te buigen. Van den Boom: ‘Waar het heengaat weet ik nog niet precies, maar persoonlijk denk ik dat we open data, vrij toegankelijk voor iedereen, als stip aan de horizon moeten zetten en vervolgens moeten kijken welke stappen we moeten zetten om daar te komen.’
En dus beginnen de zeven onderzoeksgroepen nu aan een pilot voor het gefaciliteerd opslaan van data. Tegen welke vragen lopen zij aan? Snappen ze het stappenplan? Kunnen ze hun data makkelijk beheren en delen? Eind 2014 vinden de eerste evaluaties plaats, eind 2015 zijn de pilots afgerond. Dan moet het stappenplan helder zijn, een vragenloket geopend worden en alle UvA- en HvA-wetenschappers gebruik kunnen maken van gefaciliteerde dataopslag.
