De dagelijkse strijd over het opeten van de boontjes of de zorgen over een kind dat niet achter z’n smartphone is weg te slaan, het zijn stressvolle situaties die strijd en slapeloze nachten met zich mee kunnen brengen. Promovenda Christa Nieuwboer (UvA) onderzocht hoe dit soort opvoedproblemen ontstaan en hoe hulpverleners daar digitaal hulp bij kunnen bieden. Dat hoeft niet met intensieve begeleiding, zelfs na één consult per mail voelen ouders zich zelfverzekerder, zo blijkt uit het onderzoek waar Nieuwboer vandaag op promoveert.
Wat moet ik me voorstellen bij een e-mailconsult?
‘Veel instanties die opvoedhulp bieden, zoals de centra voor jeugd en gezin, doen dat zowel via live consults als via een eenmalig mailconsult. Daarbij stellen mensen een opvoedvraag aan een beroepskracht, een pedagoog of psycholoog bijvoorbeeld, die in één mailtje zo goed mogelijk advies biedt. Het is dus laagdrempelig en kostenefficiënt.’
Tijdens jullie onderzoek bekeken jullie 129 van dat soort hulpvragen. Wat kwam er zoal voorbij?
‘De vragen liepen sterk uiteen, de één zet in drie a4-tjes z’n ingewikkelde gezinssituatie uiteen, terwijl de ander in twee regels hulp vraagt omdat ze niet door één deur kan met haar stiefdochter.’
En hoe reageerden de hulpverlener op die vragen?
‘De jeugdprofessional moet de vraag eerst interpreteren en vervolgens kan hij drie soorten informatie bieden: hij kan expertise bieden, de ouder helpen bij het bepalen van een goede aanpak of de ouders wijzen op mensen in hun omgeving die verdere hulp kunnen bieden, leerkrachten of grootouders bijvoorbeeld. Uit mijn onderzoek blijkt dat ouders soms specifiek om één van die drie soorten informatie vroegen, maar dat hulpverleners in hun antwoord strooien met alle drie de soorten informatie.’
Is dat een probleem?
‘Niet echt, want het blijkt dat ouders zich dus wel geholpen voelen en dat ze zelfverzekerder zijn na het consult. Toch denk ik dat hulpverleners nog beter kunnen worden in het bieden van e-mailconsults, als ze daarop getraind worden. Hoewel het een goedkope en effectieve manier is van hulp bieden, die steeds meer wordt toegepast, is er in veel opleidingen namelijk geen aandacht voor.’
Christa Nieuwboer
Wat moeten de hulpverleners dan leren?
‘Allereerst moeten ze beter identificeren wat voor hulp de ouder vraagt: expertise, hulp bij het bepalen van een aanpak of een verwijzing naar andere hulpbronnen. En verder kunnen ze leren te herkennen hoe een opvoedprobleem ontstaat en daar advies op richten. Problemen ontstaan als het spaak loopt in de empowerment. Neem bijvoorbeeld de strijd om het leeg eten van een bord. Dat gaat vaak ongeveer als volgt: het doel van de ouder is dat het kind z’n bord leeg eet. Om dat te bereiken onderneemt de ouder actie, het kind mag bijvoorbeeld niet van tafel voordat het bord leeg is. Dat heeft impact op het kind, dat dichtslaat en moet huilen. Opvoedkundigen kunnen beter leren herkennen waar het mis is in deze empowermentketen en daarop inspelen. In dit voorbeeld moet de hulpverlener de ouder een spiegel voorhouden. Dan blijkt dat het eigenlijke doel niet is: het bord moet leeg, maar: een gezond eetpatroon. Vervolgens moet de hulpverlener tips geven voor acties die dat doel ondersteunen. Bijvoorbeeld door het kind te betrekken bij het uitzoeken van lekkere groenten in de supermarkt. Dat heeft een enthousiasmerende impact. Als dan ook de rest van de omgeving hiermee in overeenstemming is, als het kind op school ook eens een appel te eten krijgt of gezondheidsles krijgt, bereik je die empowerment en doorbreek je de strijd.’
Hoe gaat u het e-mailconsult optimaliseren?
‘Ik geef les op de Fontys Hogeschool Pedagogiek, in ons curriculum kan ik mijn bevindingen direct verwerken. En ook voor jeugdprofessionals die al aan het werk zijn, hebben we een bijscholingscursus ontwikkeld.’
Wat moet ik me voorstellen bij een e-mailconsult?
‘Veel instanties die opvoedhulp bieden, zoals de centra voor jeugd en gezin, doen dat zowel via live consults als via een eenmalig mailconsult. Daarbij stellen mensen een opvoedvraag aan een beroepskracht, een pedagoog of psycholoog bijvoorbeeld, die in één mailtje zo goed mogelijk advies biedt. Het is dus laagdrempelig en kostenefficiënt.’
Tijdens jullie onderzoek bekeken jullie 129 van dat soort hulpvragen. Wat kwam er zoal voorbij?
‘De vragen liepen sterk uiteen, de één zet in drie a4-tjes z’n ingewikkelde gezinssituatie uiteen, terwijl de ander in twee regels hulp vraagt omdat ze niet door één deur kan met haar stiefdochter.’
En hoe reageerden de hulpverlener op die vragen?
‘De jeugdprofessional moet de vraag eerst interpreteren en vervolgens kan hij drie soorten informatie bieden: hij kan expertise bieden, de ouder helpen bij het bepalen van een goede aanpak of de ouders wijzen op mensen in hun omgeving die verdere hulp kunnen bieden, leerkrachten of grootouders bijvoorbeeld. Uit mijn onderzoek blijkt dat ouders soms specifiek om één van die drie soorten informatie vroegen, maar dat hulpverleners in hun antwoord strooien met alle drie de soorten informatie.’
Is dat een probleem?
‘Niet echt, want het blijkt dat ouders zich dus wel geholpen voelen en dat ze zelfverzekerder zijn na het consult. Toch denk ik dat hulpverleners nog beter kunnen worden in het bieden van e-mailconsults, als ze daarop getraind worden. Hoewel het een goedkope en effectieve manier is van hulp bieden, die steeds meer wordt toegepast, is er in veel opleidingen namelijk geen aandacht voor.’
Christa Nieuwboer
Wat moeten de hulpverleners dan leren?
‘Allereerst moeten ze beter identificeren wat voor hulp de ouder vraagt: expertise, hulp bij het bepalen van een aanpak of een verwijzing naar andere hulpbronnen. En verder kunnen ze leren te herkennen hoe een opvoedprobleem ontstaat en daar advies op richten. Problemen ontstaan als het spaak loopt in de empowerment. Neem bijvoorbeeld de strijd om het leeg eten van een bord. Dat gaat vaak ongeveer als volgt: het doel van de ouder is dat het kind z’n bord leeg eet. Om dat te bereiken onderneemt de ouder actie, het kind mag bijvoorbeeld niet van tafel voordat het bord leeg is. Dat heeft impact op het kind, dat dichtslaat en moet huilen. Opvoedkundigen kunnen beter leren herkennen waar het mis is in deze empowermentketen en daarop inspelen. In dit voorbeeld moet de hulpverlener de ouder een spiegel voorhouden. Dan blijkt dat het eigenlijke doel niet is: het bord moet leeg, maar: een gezond eetpatroon. Vervolgens moet de hulpverlener tips geven voor acties die dat doel ondersteunen. Bijvoorbeeld door het kind te betrekken bij het uitzoeken van lekkere groenten in de supermarkt. Dat heeft een enthousiasmerende impact. Als dan ook de rest van de omgeving hiermee in overeenstemming is, als het kind op school ook eens een appel te eten krijgt of gezondheidsles krijgt, bereik je die empowerment en doorbreek je de strijd.’
Hoe gaat u het e-mailconsult optimaliseren?
‘Ik geef les op de Fontys Hogeschool Pedagogiek, in ons curriculum kan ik mijn bevindingen direct verwerken. En ook voor jeugdprofessionals die al aan het werk zijn, hebben we een bijscholingscursus ontwikkeld.’
Interview met @FoliaWeb is op zichzelf al een proefpromotie... #phd :-)
— Christa Nieuwboer (@ParentInternet) June 30, 2014
