Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
wetenschap

Schilderij blijkt feestdecoratie

Dirk Wolthekker Dirk Wolthekker,
1 December 2011 - 15:12
Al eeuwen hangt een donker en somber schilderij van ruim vijf bij vijf meter in een van de galerijen van het Paleis op de Dam. De Delftse onderzoeker Margriet van Eikema Hommes ontdekte samen met UvA-promovendus en restaurator Emilie Froment dat het mysterieuze werk nooit werd vervaardigd om honderden jaren in de hal te hangen. Hun technisch onderzoek bevestigt dat Rembrandts leerling, Govert Flinck, het schilderij De nachtelijke samenzwering van Claudius Civilis in het Schakerbos maakte als tijdelijke decoratie, ter ere van een bezoek van de Oranjefamilie.

Hoewel verschillende restauraties het werk in de loop der eeuwen niet mooier hebben gemaakt, wordt het schilderij door de wetenschappers beschouwd als uniek in zijn soort: andere tijdelijke feestdecoraties zijn allang vernietigd of vergaan. Het tijdschrift Oud Holland publiceert een artikel over deze ontdekking.

Uit het onderzoek van Van Eikema Hommes en Froment blijkt dat Govert Flinck het schilderij in 1659 maakte in opdracht van het toenmalige stadsbestuur. In dat jaar bezocht Amalia van Solms, weduwe van stadhouder Frederik Hendrik, vergezeld door de Oranjefamilie Amsterdam. Om de toen nog kale galerij van het stadhuis (het huidige Paleis op de Dam) op te sieren, maakte Flinck een goedkoop waterverfstuk over de samenzwering van Claudius Civilis met de Bataven. De bedoeling was dat Flinck uiteindelijk een permanente versie van dit stuk zou maken.

Hij overleed echter in 1660 en de opdracht werd aan Rembrandt gegeven. Maar Rembrandts Samenzwering werd al na een jaar verwijderd. In 1662, met bisschoppelijk bezoek aan het stadhuis voor de deur, was de plek in de galerij dus opnieuw leeg. Het werk van Flinck werd daarom van stal gehaald en bijgewerkt door Jürgen Ovens. Het opgelapte decorstuk werd door geldgebrek na 1662 nooit meer vervangen.

Vanaf 2006 is Emilie Froment betrokken bij de restauratie van de schilderingen in het Koninklijk Paleis. Zij werkt aan een proefschrift over de gevolgen van de restauratiegeschiedenis van de galerijschilderingen voor hun huidige verschijning.
website loading