‘Drastische verandering nodig in het beeld van de geesteswetenschappen’
Studente kunstgeschiedenis en wijsbegeerte Julia van Rosmalen, namens Humanities Rally verkozen in de studentenraad van de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw), is het platform Alfapact gestart om meer maatschappelijke aandacht en waardering te genereren voor de geesteswetenschappen.
‘Het is tijd voor een drastische verandering in het maatschappelijk beeld van de geesteswetenschappen. Die zijn intrinsiek gelijkwaardig aan andere wetenschapsdisciplines, maar worden niet zo behandeld. En dat terwijl gespecialiseerde geesteswetenschappen grote maatschappelijke relevantie hebben. Om daarvoor aandacht en waardering te genereren hebben we deze week Alfapact opgericht.’
Dat zegt een van de oprichters van Alfapact, studente kunstgeschiedenis en wijsbegeerte Julia van Rosmalen. Op veel alfagebieden worden volgens haar specialisten gemist omdat er te weinig studenten voor zijn of omdat vakgebieden zijn afgeschaft. ‘Op dit moment worden Ruslandkundigen erg gemist, net zoals bijvoorbeeld arabisten. Ook andere geesteswetenschappen zijn nodig voor een rijk wetenschapsgebied, bij afschaffing gaat jaren aan vergaarde kennis verloren die niet makkelijk te herstellen is.’ Deze vakgebieden zijn overigens – aan de UvA in elk geval – niet afgeschaft, maar staan volgens Van Rosmalen niet in een gunstig maatschappelijk daglicht, dat erg gefocust zou zijn op economische en bètakennis.
Fundamenteel
‘De geesteswetenschappen zijn een rijk en divers studiegebied. Veel van de disciplines die vandaag de dag onder de geesteswetenschappen vallen, behoren tot de meest fundamentele wetenschappen waar de mensheid zich sinds het ontstaan van de wetenschap mee bezighoudt. Helaas zien sommigen de waarde van de geesteswetenschappen niet in,’ zegt Van Rosmalen, die ook voorzitter is van Alfapact.
In de tijd dat het nog beroerd ging met de bètawetenschappen – pak weg tien jaar geleden – werd vanuit Den Haag een campagne gestart om meer studenten te interesseren voor bètadisciplines. Dat is een uiterst succesvolle campagne geweest, niet in het minst omdat er binnen het bètadomein veel interdisciplinaire studies in het leven werden geroepen. De bètafaculteit van de UvA barst intussen uit haar voegen: het aantal studenten is er de afgelopen jaren enorm gegroeid: van 3.500 in 2010/2011 naar 5.500 in 2015/2016, een toename van meer dan vijftig procent. In dezelfde periode zakte het aantal studenten bij de FGw van 7.900 naar 6.100, een terugloop van dertig procent.
Brug bouwen
Alfapact wil dat er nu ook brede politieke aandacht komt voor de geesteswetenschappen en een gerichte campagne om meer studenten de geesteswetenschappen in te trekken. Extra geld vanuit Den Haag, dat via het Regieorgaan Geesteswetenschappen al jaren in de geesteswetenschappen aan de UvA en andere universiteiten wordt gepompt, is niet voldoende. ‘We doen een oproep naar de politiek voor een andere benadering van de geesteswetenschappen, gerichte voorlichting op middelbare scholen en bachelordagen, een herwaardering voor de expertise van geesteswetenschappers in het bedrijfsleven en een brug bouwen naar de niet-academische wereld,’ zegt Van Rosmalen. ‘Wetenschap is een antwoord op de menselijke nieuwsgierigheid. We willen weten hoe de wereld en de mens in elkaar zit. De geesteswetenschappen geven inzicht in belangrijke menselijke kwesties en hebben dus altijd waarde.’
De geesteswetenschappenfaculteit van de UvA is - in navolging van andere Nederlandse faculteiten geesteswetenschappen - inmiddels bezig met een herstructurering van het curriculum. Die herziening is vooral gericht op meer interdisciplinariteit, samenwerking tussen vakgebieden en het aanbieden van Engelstalige tracks.
