Joop Witteveen schenkt nalatenschap aan UvA
Culinair historicus en bibliograaf Joop Witteveen heeft zijn nagelaten archief in beheer gegeven bij de afdeling Bijzondere Collecties van de UvA. De naamgever van de naar hem genoemde Joop Witteveen-prijs, die door sommigen schertsend genoemd ‘Mr. Potato’ werd genoemd, overleed vorige maand op 88-jarige leeftijd.
Joop Witteveen was een bijzondere verschijning in de gastronomische en culinaire geschiedenisschrijving. Hij overleed op 13 juni en stond bij sommigen schertsend bekend onder de naam ‘Mr. Potato’, omdat hij vijfendertig jaar geleden in Oxford eens een lezing hield over zoiets ‘ordinairs’ als de aardappel. Witteveen was in het bijzonder geïnteresseerd in de recepten uit de volkskeuken, die tot aan de negentiende eeuw zelden of nooit verschenen in de voor de elite geschreven kookboeken.
‘Witteveens verzameling is heel bijzonder,’ zegt hoofdconservator Marike van Roon van Bijzondere Collecties van de UvA. ‘De bijzonderheid schuilt vooral in het feit dat de verzameling zo compleet is. Het gaat niet alleen om culinaire boeken en naslagwerken, maar ook om recepten en zelfs medische recepten. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld ook boeken over tafeletiquette en tafeldekken. Een deel van zijn verzameling is intussen al bij ons ondergebracht. Het restant is nog bij zijn levenspartner Bart Cuperus en zal geleidelijk ook bij ons in beheer worden gegeven.’ Witteveens culinaire evenknie, wijlen Johannes van Dam, heeft zijn culinaire en gastronomische nalatenschap ook bij de Bijzondere Collecties ondergebracht.
De laatste jaren is er grote belangstelling ontstaan voor de gastronomische en culinaire geschiedenis en de bijbehorende bibliografie, parafernalia en memorabilia. Van Roon is daarover niet verbaasd. ‘Het is een groeiend onderzoeksgebied, waarmee aanvankelijk vooral amateurs zich bezig hielden. De laatste jaren is het steeds meer geprofessionaliseerd. Eten en drinken en alles wat daarbij hoort, maakt deel uit van onze cultuurgeschiedenis. Het is voor mensen heel herkenbaar, waardoor er veel belangstelling voor is ontstaan. De wetenschap is daar op in gehaakt. Er worden tegenwoordig overal ter wereld symposia over de eetcultuur en haar geschiedenis georganiseerd.’
Joop Witteveen-prijs
Enige jaren geleden werd er een prijs in het leven geroepen waaraan Witteveens naam is verbonden. De Joop Witteveen-prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan de auteur van een cultuurhistorische publicatie met ‘voeding’ als invalshoek. Die prijs, waarvoor Witteveen zelf in de jury zat, wordt ook dit jaar weer uitgereikt tijdens een bijeenkomst komende herfst aan de UvA. Van Roon: ‘Witteveen zal de prijsuitreiking helaas niet meer kunnen meemaken, maar hij heeft nog wel kunnen meebeslissen over de winnaar. Die zal in oktober bekend worden gemaakt.’
