'Met islamic banking was de economische crisis minder groot geweest'
Is islamitisch financieren en bankieren niet een veel beter alternatief voor het conventioneel Europees-Amerikaanse systeem? Dat was de centrale vraag vanmiddag tijdens een Room for Discussion-debat met islamic finance-specialist Marjorie Sinke en Raphie Hayat, macro-econoom bij Rabobank.
‘Wat we kunnen opsteken van islamitisch banken is het ethische aspect daarvan,' zo vertelde Sinke, die werkt bij De Waard|Sinke Advocaten. 'Onze conventionele banken zouden eigenlijk van een nieuw ethisch fundament moeten worden voorzien en bijvoorbeeld zelf meer risico’s moeten nemen bij financiële transacties of investeringen. Ze zouden bijvoorbeeld in plaats van vreemd (geleend) vermogen meer eigen vermogen kunnen inzetten bij die transacties. Dan lopen ze zelf risico en komt de ethiek vanzelf.’
Sinke is Islamic finance specialist en een groot aanhanger van deze op de ShariaDe Sharia is de islamitische wet, zoals die onder meer omschreven is in de Koran. gebaseerde manieren van bankieren, waarbij ethiek een grote rol speelt. Banken mogen niet speculeren of gokken, ze vragen en geven geen rente en beleggen niet in onethische sectoren. Een Sharia-board kijkt mee om te beoordelen of de bank in kwestie zich aan de ethische principes houdt. Een voorbeeldje? Derivatenhandel kan niet, want niet ethisch.
Sustainable finance
Je zou zeggen dat deze manier van bankieren de toekomst heeft, want islamitisch bankieren is booming, liet presentator Amrit Baboeram voor aanvang van het debat weten. ‘Islamitisch bankieren groeide de afgelopen jaren wereldwijd met tien tot vijftien procent per jaar en islamitische banken wisten hun activa te verdubbelen,’ zei hij. Kenners als Sinke en Rabo-econoom Raphie Hayat beschouwen deze vorm van bankieren als sustainable finance.
‘Bij islamic finance wordt het risico tussen bank en consument gedeeld,’ zegt Hayat als het gaat over risicovol bankieren. ‘In ons huidige systeem – waar de meeste moslims in Nederland overigens gewoon aan mee doen – wordt het risico vooral bij de consument gelegd. Koop je een huis, dan is het risico voor jou: jij sluit een hypotheek af tegen een zekere rente. Bij islamitisch bankieren koopt de bank dat huis met haar eigen vermogen. De bank kan het huis met een opslag aan jou doorverkopen, maar kan het ook houden. Jij betaalt het huis dan wel af, maar het blijft staan op de balans van de bank, die dus het risico loopt. Als we de principes van islamic banking hadden gevolgd, was de crisis minder groot geweest.’
Triodos
Al groeit het systeem van islamitisch bankieren wereldwijd hard, in Nederland zijn er obstakels, al zei Sinke dat Triodos Bank, die steeds in duurzame producten investeert ‘tegen islamitische bankieren aan zit’. ‘Door de crisis zijn mensen huiverig geworden iets nieuws uit te proberen op financieel gebied, door de opkomst van Geert Wilders heeft Den Haag een terugtrekkende beweging gemaakt en de fiscale wetgeving in Nederland hanteert zelf het begrip “rente”, bijvoorbeeld bij de hypotheekrenteaftrek,' zo zei Sinke. 'Maar we zouden een stap vooruit komen als de opslag die Sharia-banken berekenen, door de Nederlandse wetgever worden gezien als rente.’
