Nafysa Geen van de gefotografeerden komt voor in dit artikel is niet de enige student die wel eens onheus behandeld is. Enes Utku (22), student Engineering, Design & Innovation met muts en volle baard, liep tijdens zijn stage bij een ingenieursbureau tegen een stelletje grappenmakers aan. ‘Ze maakten opmerkingen over mijn afkomst, over mijn geloof.’ Hij is Turks, legt hij uit. ‘Ik kreeg te horen dat mijn profeet een pedofiel is. Toen heb ik ook gezegd dat het te ver ging.’ Hij meldde het niet bij zijn stagebegeleider, naar eigen zeggen omdat hij de stage op goede voet wilde afsluiten. ‘Achteraf had ik het misschien wel moeten doen. Ik kan wel voor mezelf opkomen, maar anderen niet.’
Geen ervaring
Toch schudden veel andere studenten hun hoofd als ze gevraagd wordt of ze ervaringen hebben met discriminatie. Maryam Elkhamlichi (17) moest tijdens haar havo-opleiding een driedaagse snuffelstage lopen. Ze draagt een hoofddoek, maar dat belemmerde haar allerminst. ‘Ik wilde toen nog tandarts worden, dus ben ik gaan zoeken. Bij de eerste praktijk was de reactie al: kom binnen, kom kijken.’ Voor haar huidige studie forensisch onderzoek moet ze in haar derde jaar stage lopen, maar ze ziet er niet tegenop op zoek te gaan.
De diverse stagebureaus die de HvA kent, hebben over het algemeen geen ervaring met discriminatie. De modeopleidingen van Amfi krijgen vanuit bedrijven veel verzoeken voor stagiaires en coördinator Yme van den Born neemt altijd persoonlijk contact op. ‘Ongeveer twee tot drie keer per jaar komt het voor dat een student niet tevreden is met zijn stageplek. Dan is de match niet gelukt, is er wederzijds geen klik of wordt toch niet aan de verwachtingen voldaan. Maar discriminatie is nooit voorgekomen.’
Weinig stageplaatsen
Ook Patricia ten Wolde van het stagebureau voor ergo- en fysiotherapie meldt geen gevallen van discriminatie. Wel zijn er praktijken die in verband met de patiëntenpopulatie de voorkeur hebben voor een vrouw. ‘Daar komen dan veel allochtone vrouwen die niet door een man behandeld willen worden. Maar dan maakt het niet uit of het een witte man of een man van niet-westerse afkomst is.’
Ten Wolde geeft aan mee te gaan in deze wens. Er zijn namelijk te weinig stageplaatsen beschikbaar en het is belangrijk om zo veel mogelijk studenten te kunnen plaatsen. Bovendien, zo zegt ze, heeft het voor een mannelijke student ook geen zin om bij zo'n praktijk stage te lopen. ‘Als je elke dag om de paar uur even naar buiten moet omdat zo'n dame dan geen mannen in de buurt wil hebben, kom je niet aan je benodigde aantal uren en kun je ook je competenties niet voldoende laten zien.’
Moeilijk aan te tonen
De opleiding accountancy kent welgeteld één student die moeite heeft met het vinden van een afstudeerstage omdat ze wordt gediscrimineerd vanwege haar hoofddoek. Er is echter geen duidelijk beleid aanwezig hoe daarmee om moet worden gegaan, aldus een woordvoerder. Ondertussen zegt een studiegenoot van Enes, Oualid Dandi (23), dat hij het wel begrijpt. ‘Als je een typisch Nederlands bedrijf hebt, dan wil je representatieve mensen die daarbij passen. Dat zou ik zelf ook doen als ik een bedrijf had.’
Bij zijn eigen stage bij een seniorenuitzendbureau kwam een jongen solliciteren die volgens hem wel werd gediscrimineerd. ‘Hij had een donkere huidskleur en zodra hij weg was werd de vraag al gesteld of ze hem wel aan moesten nemen.’ Het is volgens hem heel moeilijk om discriminatie aan te wijzen. ‘Je kan het bijna niet bewijzen, want het is een gevoel. En een gevoel kan makkelijker tegengesproken worden dan feiten.’