Mannen zijn funny, vrouwen zijn bossy

Zo voerde de North Carolina State University in 2014 een steekproef uit naar de gender bias van studenten ten opzichte van docenten in hun online colleges. Een groep van 43 studenten werd opgedeeld in vier groepen: één groep kreeg college van een man die zich als man voordeed, één van een man die zich als vrouw voordeed, één van een vrouw die zich als man voordeed en één van een vrouw die zich als vrouw voordeed. Wat bleek? ‘We found that the instructor whom students thought was male received higher ratings on all 12 traits, regardless of whether the instructor was actually male or female,’ vertelde onderzoeker Lillian MacNell. ‘There was no difference between the ratings of the actual male and female instructors.’

De omvang van de steekproef was met 43 studenten erg klein, maar andere onderzoeken geven een vergelijkbaar beeld. Benjamin Schmidt, een hoogleraar geschiedenis aan de Amerikaanse Northeastern University, vergeleek veertien miljoen beoordelingen die studenten op het beruchte RateMyProfessor.com aan hun docenten gaven. De uitkomst van zijn vergelijking was dat mannen op vrijwel alle positieve eigenschappen gemiddeld hoger scoren dan vrouwen. Zo worden mannen in elk vakgebied vaker ‘funny’ genoemd dan vrouwen, terwijl vrouwen in bijna elk vakgebied vaker dan mannen ‘bossy’, ‘annoying’ of ‘disorganised’ worden genoemd. Opvallend is dat vrouwen wel weer vaker worden omschreven als rolmodel dan mannen.

Het lijkt erop dat studenten simpelweg docenten beter beoordelen wanneer ze man zijn, dan wanneer ze vrouw zijn. Dat heeft blijkens het onderzoek van North Carolina State University niet eens te maken met de eigenschappen die mannen en vrouwen hebben. Wanneer anonieme docenten zich voordoen als man worden zij als betere docenten ingeschat dan wanneer zij zich voordoen als vrouw.

Hoorcolleges en werkgroepen

Dat is bij de HvA niet het geval, zo wist Jacqueline Kenkel in 2013 te melden. ‘In docentevaluaties door studenten komen mannen niet per se beter uit de bus,’ zei Kenkel destijds. Wel signaleerde ze een trend die anderen ook zien. Zo worden mannen volgens Kenkel vaker ingezet voor grote hoorcolleges. Daarmee kunnen ze een grotere achterban bereiken en daarmee hebben ze volgens haar een voorsprong bij de verkiezing tot Docent van het Jaar.

Datzelfde signaleerde Erik Voeten, hoogleraar aan de Amerikaanse Georgetown University. Hij schreef in 2013 een artikel in de Washington Post waarin hij stelt dat vrouwen over het algemeen worden geassocieerd met sensitiviteit, verzorging en passiviteit en mannen met termen als (pro)actief, assertief en ambitieus. De eigenschappen die wij met vrouwen associëren komen beter tot hun recht in kleine werkgroepen, terwijl die van mannen volgens Voeten geschikter zijn voor hoorcolleges.

Hij stelt dat wanneer vrouwen een hoorcollege moeten geven en dus karakteristieken moeten vertonen die wij associëren met mannen (zoals assertiviteit), het slechte reacties uitlokt. Bovendien blijkt uit onderzoek van de Colorado State University dat vrouwelijke leiderfiguren door hun achterban worden beoordeeld op kracht en zorgzaamheid, terwijl hun mannelijke pendanten enkel worden beoordeeld op hoe krachtig zij voorkomen. Dat zou volgens Voeten ook verklaren waarom het voor veel vrouwen moeilijk is om tot de top van de universiteit en de hogeschool door te dringen. Vrouwen die hoorcolleges geven worden over het algemeen slechter beoordeeld door hun studenten en zullen daardoor niet snel hoogleraar, lector of decaan worden.

Een nieuwe kans

De aangehaalde onderzoeken kunnen deze week aan de HvA in ieder geval eenmalig gelogenstraft worden. Anders dan in 2011 en 2013 zijn er namelijk dit jaar wel vrouwelijke genomineerden voor de Docent van het Jaar. Drie van de zeven genomineerden hebben zelfs twee X-chromosomen. Freke Heideman is de beste docent van de Faculteit Onderwijs & Opvoeding, Sharida Mohamedjoesoef vertegenwoordigt de Faculteit Business & Economie en IJbelien Jüngen mag zich de beste docent van de Faculteit Gezondheid noemen. Daarmee lijken de genomineerden meer dan ooit te voren een afspiegeling van het docentenbestand van de HvA. Morgen weten we of ook de lijst met winnaars een betere afspiegeling is dan op dit moment.