‘We hadden van te voren een plan opgesteld en ter goedkeuring voorgelegd aan de autoriteiten. Daarbij hadden we er rekening mee gehouden dat bepaalde onderwerpen waarschijnlijk niet aan de orde mocht komen. Expliciete kritiek uitoefenen op de communistische partij kan in China niet, dus dat zat ook niet in ons plan.’

Dehumanisering

‘In een paar decennia heeft China zich razendsnel ontwikkeld,’ vertelde Terlou. ‘Waar wij in het Westen eeuwen over gedaan hebben heeft zich daar in een enorm tempo voltrokken. Soms met desastreuze gevolgen voor mens, maatschappij en natuur. China ontwikkelt zich sneller dan goed is voor veel Chinezen.’ Toch is een groot deel van de Chinezen tevreden, zegt Terlou. ‘Neem de generatie van oudere Chinezen die het land zeer snel ziet veranderen en in feite terecht is gekomen in een land dat ze niet kent. Zij zijn, in tegenstelling tot wat je zou verwachten, heel erg blij met wat die vooruitgang hen heeft gebracht, zoals onderwijs, gezondheidszorg en welvaart.’

De grote nadruk op geld is volgens Terlou een negatief verschijnsel. ‘Dat heeft geleid tot een afschuwelijke dehumanisering.’ Ook de eenkindpolitiek van de Chinese overheid heeft grote gevolgen gehad. ‘De sociale cohesie is er deels door verdwenen. Je moet geld verdienen, trouwen, maar op je eentje ook goed voor je ouders zorgen. Dat is dus heel moeilijk als je op duizenden kilometers afstand woont en werkt. De éénkindpolitiek vind ik begrijpelijk, maar in veel gevallen ook onmenselijk.’