Bloei
Het slib in iedere grondlaag geeft dus informatie prijs over een andere periode in de geschiedenis. De grootste bron van informatie voor de archeologen is de grond direct onder het Rokin, die in een U-vorm werd uitgegraven. Waar andere Europese steden zoals Londen en Parijs ontstonden als nederzettingen langs een rivier in een eeuwenoud landschap, was Amsterdam vroeger niet meer dan een kleine nederzetting in het veen. Het gebied dat we nu Noord-Holland noemen was een ‘nes-achtig’ (nattig) landschap waar enkel kleine dorpjes in gesticht werden. Bewoonbaar was het gebied wel maar er vond veel migratie plaats naar andere delen van Nederland.
Toen het gebied tussen 800 en 1100 n.Chr met getijdenwerking te maken kreeg, werd de Amstel gevormd. Met het ontstaan van de Amstel onstond ook de mogelijkheid tot handel over water. Als gevolg daarvan bloeide de kleine nederzetting op. En dat is bijzonder, zegt Gawronski. ‘Waar andere oude Europese steden meestal een agrarische oorsprong hebben, werd Amsterdam al snel urbaan.’ Het versnipperde dorp oud-Amsterdam groeide uit tot de stad die we nu kennen, het nieuwe Amsterdam. Eigenlijk, grapt Gawronski, zou New York dan ook Nieuw-Nieuw-Amsterdam hebben moeten heten.
Artefacten
Maar het boorproces bouw levert niet alleen informatie op over de ontstaansgeschiedenis van de stad, het geeft ook inzicht in de natuurrampen waar Amsterdam mee te maken kreeg, zoals een grote overstroming die de nederzetting rond 1520 v.C. teisterde. De objecten die in de grondlaag van die periode werden aangetroffen, waren relatief gaaf en bevatten weinig slijtsporen. Volgens Gawronski duidt dat erop dat de objecten niet aangevoerd zijn over een rivier, maar juist ter plekke werden gebruikt. Na een overstroming werden de artefacten opgeslokt en begraven in de grond.
Wie die artefacten in levenden lijve wil bewonderen, moet alleen wel de opening van de Noord/Zuidlijn afwachten. Op metrostation Rokin zullen grote vitrines geplaatst worden waarin alle objecten die opgegraven zijn tijdens de bouw tentoongesteld zullen worden.