Wat precies de oorzaak is van de terugloop in het aantal terugbetalers is niet helemaal bekend, maar Jonkman zegt in Trouw te vermoeden dat een verandering in 2012 van invloed is. Sinds dat jaar kijkt DUO zelf – via gegevens van de Belastingdienst – naar het inkomen van de mensen die een lening moeten terugbetalen en baseert daarop het maandelijks terug te betalen bedrag. Voor die tijd gaven oud-studenten zelf hun inkomen door aan DUO. In de praktijk blijkt het af te lossen bedrag daardoor vaak lager uit te vallen. ‘Aangezien na vijftien jaar de overgebleven schuld wordt kwijtgescholden, betekent dat dat de overheid een groter deel van de uitgeleende bedragen nooit terugkrijgt,’ schrijft Trouw.

Economische crisis

Trouw schrijft dat de inkomenspositie van oud-studenten is verslechterd door de economische crisis. Sindsdien steeg het aandeel werkloze hogeropgeleiden, waardoor zij hun studieschuld wellicht niet kunnen afbetalen. ‘In 2013 en 2014 bereikte het werkloosheidspercentage zijn hoogste punt, intussen trekt de arbeidsmarkt weer aan,’ schrijft de krant.

Wat volgens de krant ook meespeelt, is dat het gemiddelde bedrag dat studenten lenen al jaren stijgt. ‘In 2008 begonnen studenten nog met een gemiddelde schuld van rond de 12.000 euro aan hun werkzame leven, in 2016 liep dat bedrag tegen de 15.000 euro. En hoe hoger het totaal geleende bedrag, hoe hoger het maandbedrag – als het inkomen het toelaat.’ Alle leningen moeten in het oude systeem van de basisbeurs in principe in vijftien jaar helemaal worden afbetaald. In het leenstelsel van nu is die termijn overigens verhoogd naar vijfendertig jaar.

Door de afschaffing van de basisbeurs zijn ‘meer studenten gaan lenen en zal de gemiddelde schuld verder stijgen naar 21.000 euro,’ schrijft Trouw, dat zich baseert op verwachtingen van het Centraal Planbureau (CPB). ‘De overheid houdt er al rekening mee dat een deel van de schulden nooit zal worden afbetaald. Het CPB gaat uit van vijftien procent.’