Naiëf

Zoals van een (voormalig) president van de ECB verwacht mocht worden verdedigde Trichet – ECB-president van eind 2003 tot eind 2011 – de euro vanmorgen door dik en dun, ook al realiseerde hij zich dat er het een en ander was fout gegaan voor en na de invoering van de gemeenschappelijke munt. ‘De Europese regeringen zijn te naïef geweest. Ze zijn er steeds te gemakkelijk vanuit gegaan dat de verschillen in economische ontwikkeling wel door het marktmechanisme zouden worden opgelost. Het idee van de Europese regeringen dat de markten zich spontaan zouden aanpassen aan de nieuwe munt was een grote fout. We paid a high price for the poor government of the euro-area.’

Zuid-Europa

Dat de schuld van de Europese crisis door noordelijk Europa steeds eenzijdig wordt gelegd bij culturele verschillen is volgens Trichet niet terecht. Hij maakte een vergelijking met de schuldencrisis in de jaren tachtig en negentig in Noord- en Zuid-Amerika. ‘Daar werd ook steeds gezegd dat Latijns-Amerikaanse landen in essentie poorly bestuurd werden. Maar er zat ook zeker een Noord-Amerikaanse kant aan; door veel te hoge uitgaven was de concurrentiekracht van Noord-Amerika verloren gegaan. Dat was in Noord-Europa ook het geval.’

Bij de introductie van de euro in 1999 (op papier) en 2002 (fysiek), was Duitsland de sick man van Europa met een hoge werkloosheid, een stagnerende economie en een miljarden kostende Duitse eenwording. Duitsland heeft zijn economie inmiddels op orde.

Of Frankrijk dan nu the sick man van Europa is, was een vraag uit de zaal. Volgens de vragensteller lijken de Fransen er (nog) steeds niet in te slagen hun kosten onder controle te krijgen. Trichet gaf wel toe dat er in Frankrijk nog veel moet gebeuren, maar het is niet het enige land. ‘In vergelijking met Amerika is de eurozone lang niet flexibel genoeg. Wij zijn erg sloom als het gaat om flexibilisering van de economie en arbeidsmarkt. Dat belemmert de groei. En dat is waar het nu om gaat: economische groei en banen.’

Democratische verantwoording

Overigens moeten we volgens de oud-ECB-baas oppassen Europa niet voortdurend als de grote zondebok te beschouwen. ‘We zitten met elkaar in een global system.’ Daarom is het van belang dat alle handelsbelemmeringen worden opgeruimd en er ook een gemeenschappelijke fiscale wetgeving komt.' Overigens gaf Trichet wel toe dat dat de democratische legitimatie van beslissingen binnen de eurozone beter kan. ‘The democratic accountability is not sufficient.’